Onlayn ictimai-siyasi qəzet
Ukrayna üzərindən Avropaya qaz tədarükü dayandı: Avropada böhran qapıda, gözlər Türkiyəyə yönəldi
Bu gün etibarilə Ukrayna üzərindən Avropaya qaz tədarükü rəsmi olaraq tamamilə dayandırıldı.
Musavat.com xəbər verir ki, bu hadisə Avropada enerji təhlükəsizliyi mövzusunda ciddi narahatlıqlar doğurur. Böhran qapını döyərkən, alternativ enerji marşrutları və təchizat mənbələri ilə bağlı bütün diqqətlər Türkiyəyə yönəlib.
Qaz tədarükü niyə dayandı?
Ukrayna üzərindən Avropaya qaz tədarükünün dayandırılması, həm texniki, həm də siyasi səbəblərlə əlaqələndirilir. Rusiya-Ukrayna müharibəsinin yaratdığı gərginliklər, bu məsələdə əsas rol oynayır. Qazpromun qərarı ilə Ukrayna vasitəsilə keçən tranzit marşrutu bağlandı. Bu, Avropa ölkələrinə xüsusilə soyuq qış aylarında ciddi təsir göstərəcək.
Avropa qazsız qaldı
Ukrayna tranzit yolunun bağlanması, Avropa ölkələrinin böyük bir hissəsini qaz təminatı baxımından çətin vəziyyətə salıb. Xüsusilə Almaniya, İtaliya və digər Mərkəzi Avropa ölkələri enerji təchizatı ilə bağlı yeni strategiyalar hazırlamaq məcburiyyətində qalıblar. Bu vəziyyət enerji qiymətlərinin daha da artmasına və qaz bazarında yeni bir qeyri-sabitliyə səbəb ola bilər.
Türkiyə yeni mərkəz ola bilərmi?
Avropanın bu vəziyyətdə diqqətini çəkən əsas ölkə Türkiyədir. Türkiyə son illərdə enerji dəhlizi kimi strateji rolunu gücləndirərək, bir çox qaz boru kəmərinin mərkəzi mövqeyinə çevrilib. TANAP (Trans-Anadolu Təbii Qaz Boru Kəməri) və TürkAxın layihələri ilə Türkiyə həm Cənubi Avropa, həm də Mərkəzi Avropa ölkələrinə qaz təchizatında əsas oyunçulardan biri olmağa başlayıb.
Türkiyənin enerji naziri bu mövzuda verdiyi açıqlamada, Türkiyənin mövcud qaz təchizatını artırmaq və Avropa üçün etibarlı tranzit ölkə olmaq üçün hazır olduğunu bildirib. Türkiyə Cənub Qaz Dəhlizinin genişləndirilməsi və yeni kəmər layihələri ilə Avropa üçün kritik əhəmiyyət daşıyan enerji mərkəzinə çevrilməyi planlaşdırır.
Böhran nə ilə nəticələnə bilər?
• Qiymət artımları: Avropada qaz təchizatının azalması enerji qiymətlərinin kəskin artımına səbəb olacaq. Bu, yalnız enerji sektorunda deyil, sənaye və məişət sektoru üçün də ciddi fəsadlar yaradacaq.
• Alternativ mənbələr: Avropa ölkələri qaz təchizatı üçün ABŞ-dan LNG idxalı və ya digər enerji mənbələrini araşdırmaq məcburiyyətində qalacaq.
• Geosiyasi təsirlər: Ukrayna tranzit yolunun bağlanması Rusiya ilə Avropa arasındakı münasibətləri daha da gərginləşdirəcək. Türkiyənin isə bu böhranda güclənməsi onun geosiyasi mövqeyini daha da artıracaq.
Son söz
Avropanın enerji böhranı qapıda ikən, Türkiyə üçün bu vəziyyət həm fürsət, həm də məsuliyyət deməkdir. Türkiyənin enerji tranzit mərkəzi olaraq rolu genişləndikcə, Avropanın enerji təhlükəsizliyində mühüm yer tutacağı gözlənilir. Hazırda bütün gözlər Türkiyənin bu məsələdə atacağı addımlara çevrilib.
XƏBƏR LENTİ
04 Yanvar 2025
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ