Onlayn ictimai-siyasi qəzet
Bakıda uçan avtomobilləri bu tarixdə görəcəyik
Hər ötən gün avtomobil sənayesi, əsasən də elektromobil istiqaməti bir neçə əsas tendensiya əsasında əhəmiyyətli dəyişikliklərə məruz qalır. Bu tendensiya sektoru ekoloji cəhətdən daha təmiz, texnoloji cəhətdən inkişaf etmiş və müasir bazar tələblərinə uyğun formalaşdırır.
Bəs 2025-ci ildə avtomobil sektorunda bizi nələr gözləyir?
Musavat.com xəbər verir ki, bu gün populyarlığı artan elektromobillərin qiymətini formalaşdıran əsas komponentlərdən biri akkumulyatorlardır. Akkumulyator istehsalı prosesinin əsas çətinliyi isə xammalın - litium və kobalt çatışmamazlığıdır. Bundan başqa, şarj stansiyalarının istehsal olunan elektromobillərə nisbətdə az olması da həll edilməli əsas problemdir. Buna baxmayaraq, ümumilikdə elektromobil istehsalı sürətli şəkildə inkişaf edir. Avtonom idarəetmə texnologiyaları hər ötən gün təkmilləşir. 2025-ci ildə daha çox model adaptiv kruiz kontrol, zolaqda saxlama yardımı və avtomatik parkinq sistemləri kimi funksiyalarla təchiz olunacaq. Bu texnologiyalar həm rahatlıq, həm də təhlükəsizlik vəd edir.
2040-cı ildən öncə tamamilə avtonom və ya uçan avtomobillərin kütləvi istehsalı ehtimal olunmur, lakin bu texnologiyaların bazarı tədricən şəkilləndirəcəyi də danılmazdır.
Süni intellekt avtomobil istehsalı prosesini daha avtomatlaşdırmış həyata keçirəcək. Robot texnologiyaları montaj, sınaq və keyfiyyətin təminatı kimi mürəkkəb prosesləri icra edəcək. Bununla yanaşı, yeni avtomobil modellərinin dizayn prosesinə yardımcı olacaq.
Bununla da xərclər azalacaq və ekoloji qaydalar elektrik avtomobillərinin qiymətinin aşağı düşməsi və bazar payının artmasına gətirib çıxaracaq. Proqnozlara görə, 2025-ci ildə elektrikli avtomobillərin satışı təxminən 30 faiz artacaq və bu il dünya üzrə 15,1 milyon elektromobil satılacaq.
Bu, dünya üzrə bütün minik avtomobillərinin təxminən 16,7 faizini təşkil edir. Elektromobillərin aerodinamikasının optimallaşdırılması, təhlükəsizlik sistemlərinin təkmilləşdirilərək daha effektiv modellərin yaradılması da qarşıya qoyulan məqsədlərdəndir.
Akkumulyator qiymətlərində azalma elektromobilləri istehlakçılar üçün daha çox əlçatan edəcək. Proqnozlara görə, 2029-cu ildə akkumulyatorla təchiz olunmuş elektrik avtomobillərinin qiyməti daxili yanma mühərrikdən istifadə edilən avtomobillərin qiymətlərinə bərabər olacaq.
Bununla belə rəqəmsallaşma elektromobilləri kibertəhlukəsizlik baxımından daha zəif hala gətirir. Sürücü məlumatlarını qorumaq, avtomobilə uzaqdan girişin qarşısını almaq daha çətin olacaq. Buna görə də 2025-ci ildən etibarən elektromobillər daha təkmil kibertəhlukəsizlik standartlarına cavab verməli olacaq.
Avtomobil sənayesi təkcə sənaye deyil, həm Avropada, həm də bütün dünyada iqtisadiyyatın bütöv bir hissəsidir. O, iqtisadi artıma, məşğulluğa və texnoloji innovasiyalara təsir göstərir.
Elektromobil istehsalında günəş enerjisindən istifadənin populyarlığı da artır. Bu cür sistemlər enerjidən səmərəli istifadə etməyə, enerji şəbəkələrini sabitləşdirməyə və bərpa olunan enerji mənbələrini inteqrasiya etməyə kömək edir.
2025-ci ildə elektrik avtomobillərinin şarj sistemlərinin daha təkmil hala gətiriləcəyi də gözlənilir. Bu sistemlər təkcə enerji təchizatındakı dalğalanmaları düzəltməyə kömək etməyəcək, həm də vaxtdan və elektrik enerjisinin qiymətlərindən asılı olaraq enerji istehlakını optimallaşdıraraq, daha smart doldurma davranışını dəstəkləyəcək.
Elektromobil sənayesinin gələcəyi bir çox amillərdən, o cümlədən süni intellekt, kibertəhlükəsizlik və yeni xidmətlərin artımından asılı olacaq.
Bir məsələ yəqindir ki, 2025-ci ilin sonuna avtomobil bazarı bu gün gördüyümüzdən əhəmiyyətli dərəcədə fərqli olacaq. Və ola bilsin ki, yaxın illərdə biz yollarda getdikcə daha çox elektriklə işləyən nəqliyyat vasitələri görəcəyik və avtonom idarəetmə texnologiyaları getdikcə daha da əlçatan olacaq.
Bununla belə avtomobil istehsalında problemlər də az deyil. Ötən il Çinin ən böyük avtomobil istehsalçısı olan BYD potensial yanğın təhlükəsi səbəbindən minlərlə elektromobili geri çağırmalı oldu.
CarNewsChina.com yazır ki, avtomobil istehsalçısı 2024-cü il sentyabrın 30-dan sonra Çində təxminən 96,7 min Dolphin və Yuan Plus markalarını geri çağırıb. Geri çağırılma elektrik enerjisi sükan sütununun tənzimləyicisinin istehsal prosesindəki qüsurlar səbəbindən baş verib.
BYD dilerləri təhlükəsizlik problemini aradan qaldırmaq üçün elektromobillərə pulsuz olaraq izolyasiya yastıqları quraşdırmaqla problemi aradan qaldırıblar. Bu, BYD tarixində ən böyük geri çağırış olub. “Dolphin” və “Yuan Plus” BYD-nin ən məşhur avtomobillərindən biridir. Hər iki model xarici bazarlara, o cümlədən Azərbaycana ixrac edilir.
BYD elektromobillərin geri çağırılması kampaniyasında “Tesla”dan çox-çox geri qalır. Ötən ilin yayında “Tesla” ABŞ-da 1,8 milyondan çox elektrik avtomobilini geri çağırıb. Proqram təminatının nasazlığı kilidi açılmış kapotu aşkarlaya bilməməsi ilə nəticələndi. Kapotun elektromobil hərəkətdə olarkən açılması sürücünün yol baxışına mane ola və qəzaya səbəb ola bilər. Geri çağırılmaya 2021-2024-cü illərdə Model 3, Model S və Model X, həmçinin 2020-2024-cü illərdə istehsal olunan Model Y daxildir.
2024-25 “Kia Sorento” sahibləri də gözlənilməz problemlə üzləşiblər. Bu markadan olan krossoverlərin faraları və arxa işıqları hərəkətdə olarkən sönə bilər. Avtomobil istehsalçısı qüsuru aradan qaldırmaq üçün 74 min 469 avtomobili geri çağırdığını elan edib. “Kia” proqram təminatındakı səhvə görə on minlərlə yolsuzluq avtomobilini geri çağırır. Bildirilir ki, nasazlıq nəticəsində faraların və arxa işıqların elektrik təchizatı müvəqqəti olaraq sıradan çıxa bilər. Bu, sürücülərin və sərnişinlərin təhlükəsizliyi üçün ciddi risklər yaradır. Geri çağırma yalnız standart “Sorento” modellərinə aid deyil. Problem həmçinin hibrid versiyalara, o cümlədən plug-in hibridləri əhatə edir. Əksər krossoverlər (63 min 782 avtomobil) benzin mühərrikləri ilə təchiz olunub. Qalanları hibrid variantları (8937) və plug-in hibridləridir (1750 avtomobil).
Faralarda nasazlıq əlamətlərini görən krossover sahiblərinə təcili olaraq xidmət mərkəzinə müraciət etmələri tövsiyə olunur.
E.MƏMMƏDƏLİYEV,
Musavat.com
XƏBƏR LENTİ
23 Yanvar 2025
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ