Onlayn ictimai-siyasi qəzet
Rəsmi Vaşinqton Azərbaycana qarşı diplomatik danışıqlardan kənara çıxacaq hər hansı “üsullardan” istifadə niyyətində deyil - siyasətçilər səbəbləri açıqladılar
“ABŞ Azərbaycandakı həbslərə münasibətdə diplomatiyaya diqqət yetirir. Biz diqqətimizi diplomatiyaya yönəltməyə davam edəcəyik” - “Turan” xəbər verir ki, bunu Dövlət Departamentinin mətbuat katibinin müavini Vedant Patel həftəlik brifinqdə deyib. “ABŞ-ın bu problemi həll etmək üçün istifadə edə biləcəyi vasitələr” barədə suala cavab verən Patel “ABŞ-ın başqa üsulları yoxdur” cavabını verib.
Buna qədər “başqa üsullar” kimi sanksiya tətbiqi çağırışları səslənirdi. Amma ABŞ-ın sanksiya ritorikasından imtinası təsadüfi deyil. Yada salaq ki, İkinci Şuşa Qlobal Media Forumunda Prezident İlham Əliyev Azərbaycan-ABŞ münasibətlərindən danışarkən sanksiyalar mövzusuna da toxunmuşdu.
Sitat: “Bizim ABŞ-la münasibətlərimiz demək olar ki, hər zaman sabit olub. Əlbəttə ki, müəyyən enişli-yoxuşlu dövrlər olub və o da bizim günahımız deyildi. Çünki bəzən Azərbaycanla bağlı müəyyən şişirdilmiş gözləntilər olub. Digər tərəfdən, onlar bizim siyasi həyatımıza müdaxilə etməyə çalışıblar, siyasi müxalifəti maliyyələşdirmək cəhdləri ediblər. Bu cəhdlər birbaşa və ya müəyyən QHT-lər vasitəsilə olub. Bütün bu enişli-yoxuşlu dövrlərə baxmayaraq, biz münasibətlərə strateji, vacib mövqedən yanaşmışıq və biz burada mümkün qədər əlimizdən gələni etməyə çalışmışıq”.
Əfqanıstandakı antiterror koalisiyasında Azərbaycanın fəaliyyətini yada salan dövlət başçısı təəssüflə vurğulamışdı ki, bu missiya başa çatdıqdan sonra ABŞ hakimiyyəti yenidən ölkəmizə qarşı 907-ci düzəlişi - sanksiyanı bərpa edib: “Buna heç bir məntiqi əsaslandırma və izah təqdim etmədən, bu da onların bizə təşəkkürü. Uzun illər ərzində biz onlara qarşı etdiyimizin və yaxşı tərəfdaş olduğumuzun müqabilində Azərbaycan xalqı nə düşünə bilər bu fdministrasiya (söhbət Bayden administrasiyasından gedir - red.) haqqında? Yəni deməli, siz onlara lazım olanda olursunuz yaxşı bir adam, yaxşı bir ölkə, sizin haqqınızda təriflər yağdırırlar. Onların sizə ehtiyacı olmayanda nəinki sizə biganə yanaşırlar, hətta sanksiyalar tətbiq edirlər. Nəyə görə? Çünki biz suverenliyimizi və ərazi bütövlüyümüzü bərpa etmişik. Biz Azərbaycanın beynəlxalq səviyyədə tanınmış ərazilərini geri qaytardıq. Bunu hərbi və siyasi yolla etdik və dərhal bizə qarşı sanksiya tətbiq edildi. Yəni bu, çox məyusedici bir haldır. Həmin o müxtəlif bəyanatlarda bizə qarşı istifadə edilən terminlər, yəni "Azərbaycanla bundan sonra əlaqələr əvvəlki kimi ola bilməz", (söhbət dövlət katibinin müavini O’Breyn söylədiklərindən gedir - red.) belə bir bəyanat verdilər, amma nə oldu? Yenidən adi qaydada əlaqələrə qayıtdıq".
Dövlət Departamentinin mətbuat katibinin müavini Vedant Patelin mövqeyi də onu göstərir ki, Amerikadakı erməni lobbisi və bir qrup ermənipərəst konqresmen hansısa məmurlara qarşı sanksiya tətbiqi cəhdləri ilə gərginləşdirməyə çalışsa da, Vaşinqton Azərbaycanın bölgədəki əhəmiyyətini anlayır. ABŞ başa düşür ki, Bakı ilə bu dildə danışmaq fayda verməyəcək və əks-təsir göstərəcək. Hətta bundan Rusiyanın istifadə edəcəyi şübhə doğurmur. Amerika dərk edir ki, Cənubi Qafqaz ölkələrini sıxışdıranda, Rusiya regionda mövqeyini möhkəmləndirməyə çalışır. Üstəlik, Azərbaycan ABŞ-la müxtəlif sahələrdə əməkdaşlıq və tərəfdaşlıq edir. Həmçinin Ukraynaya humanitar yardımlar da Ağ Evin diqqətindən yayınmamalıdır. Ermənistanı az qala “demokratiya incisi” kimi əzizləyən ABŞ görməlidir ki, Paşinyan hökuməti sanksiyalardan yayınmaqda Rusiyaya necə kömək edir. Ona görə də artıq bizə münasibətdə ritorika yumşaq fazaya keçməkdədir...
Arzuxan Əlizadə
AMİP sədri Arzuxan Əlizadə “Yeni Müsavat”a bildirdi ki, ABŞ-ın Azərbaycana münasibətində kardinal dəyişikliyini görməkdəyik: “Ceyms Obrayenin Konqresdəki fikirlərindən sonra Blinkenin Prezidentə üzrxahlıq zəngi və sonra müavinin Bakıya səfəri göstərdi ki, ritorika dəyişib. Ondan sonrakı addımlar da bunu təsdiq edir. Əslində belə də olmalı idi. Azərbaycan regionda reallıqları dəyişən dövlətdir və gücdür, Amerika da qəbul edir ki, bu ölkə ilə yalnız əməkdaşlığı davam etdirmək lazımdır. Sözsüz ki, region bir sıra güclərin diqqət mərkəzindədir. Xüsusən də İranla əlaqələr və Rusiyanın bölgədə mövcudluğu ABŞ-ı Azərbaycanla fərqli ritorikada danışmağa, əməkdaşlığı genişləndirməyə vadar edir”.
Partiya sədri qeyd etdi ki, ümumiyyətlə, sanksiyaların tətbiqi fayda verməyəcəkdi: “Azərbaycan Avropanın enerji tələbatının ödənilməsində önəmli rol oynayır. İndiki halda sanksiya tələbi isə Rusiyanın regionda gücünü artıra bilər. Vaşinqton bu nəticəni hesabladığı üçün belə bir addıma getməzdi. Ən əsası isə ABŞ-ın müttəfiqi olan Avropa Birliyinin 9 ölkəsi ilə tərəfdaşıq, Qərbin enerji tələbatının qarşılanmasında belə bir mühüm rolumuz varsa, Amerika Azərbaycan əleyhinə nə üçün sanksiya tətbiq etməlidir?”
Samir Əsədli
Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası Mərkəzi İcra Aparatının rəhbəri Samir Əsədli isə açıqlamasında əlavə etdi ki, ABŞ-dan sanksiya çağırışları ermənipərəst konqresmenlərdən eşidilirdi: “Onlardan biri Menenedez idi ki, aqibəti göz qabağındadır. Ümumən, erməni lobbisinin pulları batdı və konqresmenlərin layihəsi baş tutmadı. Onlar xərclədikləri pullarla Konqresdə Azərbaycan əleyhinə qətnamələr qəbul olunacağını gözləyirdilər. Amma "artsaxa hücum", “Qarabağda etnik təmizləmə” və digər məsələlər barədə irəli sürülən qətnamə layihələri keçərli olmadı. Eyni zamanda qətnamə layihələri ilə yanaşı sanksiyalara çağırırdılar. Amma bu təkliflər də reallaşmadı. ABŞ-ın rəsmi mövqeyi ilə Konqresdəki erməni əlinə baxanların baxışı üst-üstə düşmürdü".
VHP rəsmisi bildirdi ki, zaman-zaman münasibətlərdə gərginlik olsa da, ABŞ Azərbaycanı itirmək istəməz və cəza verməklə özündən uzaqlaşdırmaz: “Bayden administrasiyası dövründə əlaqələr hamar olmadı, amma son aylarda düzəlmə var. Baydenin məktubları da bunu təsdiq edir. Noyabrda seçkilərin qalibi kim olacaqsa, o zaman proqnoz vermək olar ki, ABŞ-Azərbaycan əlaqələrinin yeni mərhələsi necə davam edəcək. Sadəcə, hazırkı administrasiya Paşinyanı Rusiyaya qarşı siyasətdə dəstəklədiyi üçün bu, Bakı-Vaşinqton əlaqələrinə də təsir edir”.
Emil SALAMOĞLU,
“Yeni Müsavat”
23 Noyabr 2024
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ