Onlayn ictimai-siyasi qəzet
Açılan tək yol deyil, milyonlar da....
Azər Badamov: “Regionlara iqtisadi nəfəs gələcək və...”
Zəngəzur dəhlizi son illərdə Azərbaycanın gündəmində olan ən vacib strateji layihələrdən biridir. Bu dəhlizin açılması təkcə coğrafi əlaqənin bərpası deyil, həm də Azərbaycanın müxtəlif bölgələri üçün dərin sosial-iqtisadi təsirlərə malik olacaq bir prosesdir. 2020-ci ildə imzalanmış üçtərəfli bəyanatdan sonra gündəmə gələn bu layihə Naxçıvan Muxtar Respublikası ilə Azərbaycanın əsas ərazisi arasında birbaşa quru yolunun bərpasını nəzərdə tutur. Bu dəhliz həm də Azərbaycanı Türkiyə və daha geniş mənada türk dünyası ilə daha sıx və dayanıqlı şəkildə birləşdirən bir körpü funksiyasını daşıyır.
Mütəxəssislər qeyd edir ki, Zəngəzur dəhlizinin fəaliyyəti ilə Azərbaycanın qərb bölgələri nəqliyyat baxımından daha əlverişli mövqeyə keçəcək. Gəncə-Qazax, Qarabağ və Naxçıvan iqtisadi zonaları arasında yük və sərnişin daşımaları daha sürətli və səmərəli şəkildə təşkil olunacaq. Bununla yanaşı, Azərbaycanın əsas ərazisindən Naxçıvana avtomobil və dəmir yolu ilə birbaşa çıxışın təmin olunması bu regionun illərlə yaşadığı iqtisadi təcrid vəziyyətini aradan qaldıracaq. Nəticədə Naxçıvanda ticarət, istehsal və xidmət sahələrində canlanma müşahidə olunacaq.
Bölgələrdə isə yeni iqtisadi imkanların yaranması təkcə nəqliyyat sektoru ilə məhdudlaşmayacaq. Dəhlizin çəkilişi və sonrakı fəaliyyət dövründə yüzlərlə yeni iş yeri açılacaq, infrastruktur layihələri genişlənəcək və regionda sahibkarlıq mühiti daha da stimullaşdırılacaq. Əhalinin rifah səviyyəsinin yüksəlməsi ilə yanaşı, kənd təsərrüfatı və sənaye məhsullarının daşınması asanlaşacaq, daxili bazara və ixrac imkanlarına çıxış sürətlənəcək.
Digər tərəfdən, bu dəhliz xarici ticarətin genişlənməsi üçün yeni bir nəfəs olacaq. Azərbaycanla Türkiyə arasında quru yolunun yaranması iki ölkə arasında iqtisadi əlaqələri daha da möhkəmləndirəcək. Bu marşrut eyni zamanda Çin, Orta Asiya və Avropa arasında yük daşımalarında mühüm tranzit xətti rolunu oynaya bilər. Beləliklə, Zəngəzur dəhlizi Azərbaycanın beynəlxalq nəqliyyat və logistika şəbəkəsində önəmini artıraraq, ölkənin tranzit potensialını reallaşdırmasına şərait yaradacaq.
Turizm də bu prosesdən öz payını alacaq. Dəhliz vasitəsilə həm yerli, həm də xarici turistlər üçün Qarabağ, Zəngəzur və Naxçıvan bölgələrinə səfərlər asanlaşacaq. Bu isə həmin bölgələrdə mehmanxana, ictimai iaşə və digər xidmət sahələrinin inkişafına təkan verəcək. Eyni zamanda regionun zəngin mədəni və tarixi irsi daha geniş auditoriyaya tanıdılacaq.
Analitiklərə görə isə, strateji baxımdan bu dəhliz Azərbaycanın geosiyasi mövqeyini daha da gücləndirir. Türk Dövlətləri Təşkilatı daxilində inteqrasiyanı dərinləşdirir, ölkənin beynəlxalq arenada nüfuzunu artırır. Bu dəhlizin gerçəkləşməsi həm də regionda davamlı sülh və əməkdaşlıq üçün yeni perspektivlər açır. Ümumilikdə Zəngəzur dəhlizi Azərbaycanın regionlarının sosial-iqtisadi inkişafı üçün mühüm impuls olacaq. Bu layihə ölkənin bütövlüyünü və iqtisadi təhlükəsizliyini təmin etməklə yanaşı, regionların bərabər inkişafını stimullaşdıracaq, əhalinin həyat keyfiyyətinin yüksəlməsinə real zəmin yaradacaq.
Məhz bu baxımdan, Zəngəzur dəhlizinin açılması ilə bağlı aparılan müzakirələr və səsləndirilən fikirlər Azərbaycanın regional inkişaf strategiyasında bu layihənin nə qədər önəmli yer tutduğunu bir daha göstərir. Millət vəkili Azər Badamovun “Yeni Müsavat” qəzetinə verdiyi açıqlama da bu məqamların altını cızır və dəhlizin ölkə iqtisadiyyatına, xüsusilə də bölgələrə təsirini aydın şəkildə ortaya qoyur: “Azərbaycanın regionları üçün Zəngəzur dəhlizinin açılmasının böyük faydası olacaqdır. Bu, ilk növbədə Naxçıvana maneəsiz quru yolumuzun açılması deməkdir. Yəni Naxçıvana gediş-gəlişimiz uzun illərdən sonra heç bir maneə olmadan həyata keçiriləcək. Təbii ki, kommunikasiyaların açılması Naxçıvanın sosial-iqtisadi həyatı üçün əhəmiyyətlidir. Naxçıvanın elektrik rabitə xidmətləri, enerji və qazla təminatı da Zəngəzur dəhlizi üzərindən həyata keçiriləcəkdir. Bu həm də iqtisadi baxımdan əhəmiyyətlidir. Digər bir məsələ isə, Zəngəzur dəhlizinin beynəlxalq əhəmiyyətli layihə olması ilə bağlıdır. Yəni bu marşrut beynəlxalq nəqliyyat habına çevriləcək. Bu da bu yolun üzərində yerləşən rayonların iqtisadiyyatlarına birbaşa təsir göstərəcək. Həmin yolun üzərində restoran, istirahət mərkəzləri və ticarət şəbəkəsi inkişaf edəcəkdir. Zəngəzur dəhlizinin yaranması həm də turizmin inkişafı baxımından əhəmiyyətli olacaq. Asiya və Avropadan Azərbaycana gəlmək istəyənlər bu marşrutdan daha çox istifadə edəcəklər. Çünki bu yol daha qısa və rahat olacaqdır. Bu baxımdan Zəngəzur dəhlizinin açılması Azərbaycanın regionlarının sosial-iqtisadi inkişafı baxımdan çox əhəmiyyətli olacaqdır”.
Yazını hazırladı: Afaq MİRAYİQ
XƏBƏR LENTİ
16 Avqust 2025
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ