Onlayn ictimai-siyasi qəzet
Xarkova 17 kilometr, Zelenskinin bir yolu qaldı
Rusiya ordusu Donetskin vacib Selidovo şəhərini də ələ keçirdi.
Selidovon işğalından sonra Ukraynada cəbhəboyu vəziyyəti bu mənzərə daha aydın göstərir:
Kupyansk - 6 km,
Xarkov – 17 km,
Kramatorsk - 19 km,
Slavyansk - 28 km,
Zaporojye - 29 km,
Sumı - 48 km,
Odessa - 58 km,
Nikolaev - 73 km,
Pavloqrad - 103 km,
Dnepropetrovsk - 181 km,
Poltava - 250 km,
Kiyev - 350 km...
Desəm ki, Zelenskiyə düşdüyü ağır duruma görə yazığım gəlir, səmimi olmaz. Çünki dünya güclərinin bu savaşı onun üzərindən başlamasına, Ukraynaya sağalması çətin olacaq yaralar vurmağa məhz o razılıq verib.
Zelenski ağılsız adam deyil, onun hazırcavablığı, adamı düşündürən kəskin yumorları vardı, səhnədə bacarığına, yüzlərlə tamaşaçını ələ almasına, eləcə də ələ salmasına şübhə ola bilməzdi. Amma baş rolunda oynadığı “Xalqın xidmətçisi” adlı serialda tarix müəllimi prezident olmaq zorunda qala bilərdi, bu, kino idi. Zelenskinin isə belə məcburiyyəti vardımı?
“Xalqın xidmətçisi” adlı partiya yaradanda da bunun zarafat olduğunu düşünmək olardı, prezidentliyə namizədliyini irəli sürəndə də... 2009-cu ilə dəqiqələr qalarkən bədii rəhbəri olduğu məşhur “Kvartal 95”in studiyasından Zelenski canlı yayıma çıxdığını ukraynalılar unutmayıb. O, həmin çıxışında prezident seçkilərinə 4 ay qalmış ukraynalıların üç yolu olduğunu deyib. Birincisi, əvvəlki kimi yaşamaqdır. İkincisi, əşyalarını yığıb xaricə getməkdir. Üçüncüsü, vəziyyəti özlərinin dəyişdirməyə çalışmaqdır...
Zelenski oradan elan edib ki, apreldə prezident seçkisində namizəd olacaq. Ukraynalılar bunun aktyorun növbəti zarafatı olduğunu düşünüblər. Amma hər şey gerçək oldu və prezident seçkisinin ikinci turunda Zelenski Poroşenkoya əzici üzstünlüklə qalib gəldi (73 faizlə). Bu, Ukrayna xalqının seçimi idi, bunu nə o zaman, nə indi kimsə mübahisələndirə bilməz. Amma xalq ona boğaza yığıldıqları korrupsiyanın kökünü kəsmək, əhalinin güzaranını yaxşılaşdırmaq, ən əsası Donbasda sülh yaratmaq üçün prezident seçmişdi.
Rusiya prezidentinin bu savaşa hazırlığı yəqin ki, vardı, amma tarix məhz 2022-ci ilin 24 fevralı olmaya da bilərdi. Ukraynanın cənubunda separatizmi körükləyən də, silahlandıran da əlbəttə, Rusiya idi. Ondan əvvəl Krımı da referendumla öz ərazisinə qatmışdı. Putinin kumiri iddia etdikləri kimi Pyotr ola bilərdi, amma dəli də deyildi ki, müharibədən müharibəyə girsin. Putin son olaraq BRİCS öncəki mətbuat konfransında Qərbin savaşı necə başlatdığı haqda növbəti dəfə təkrar etdikləri doğrudur. Rusiya qulağının dibində yeni NATO ölkəsi istəmirdi. Deyirdi ki, istərsiz, Rusiya Ukraynanın təhlükəsizliyinə qarantiya versin, istərsəz kollektiv sənəd imzalansın ki, Ukrayna neytral ölkə statusu alsın.
Bütün bunlar açıq mənbələrdə var. Qərb isə danışıqlarda qəsdən sayğısızlıq etdi, NATO isə ümumiyyətlə, özünü lotu yerinə qoydu: “Kimsə Ukraynanın hansısa bloka qoşulmasına qarşı ola bilməz...” Bu oyunu həmin zaman yalnız bir adam pozmaq gücündə idi- Zelenski. O, Qərbin “leş qarğalarının” Ukrayna üzərində həvəslə “uçuşduqlarını” görürdü. Bəlkə də şantaj edirdilər, onu da korrupsiyaya öyrətmişdilər, amma oyundan çəkilməyəcək qədər “kəndirlənmişdisə” manevr imkanları ki, qalırdı. Bu manevrlərlə Donbası Ukraynanın ən azı hüquqi nəzarətinə qaytarmaq da olardı, ölkənin gələcəyi ilə bağlı referendum keçirmək də.
Putin də gördü ki, nəinki oyun qaydaları pozulur, hətta ölkəsi təhlükə altında qala bilər, bu cür riskli qərara imza atdı, qondarma qurumları tanıdı, rəsmən oraya qoşun yeritdi, beləcə Qərb istədiyinə nail oldu. Bu istəklərin səbəbləri haqda çox danışmışıq, təkrara ehtiyac yoxdur. Bu savaşda Rusiyanın strateji məğlubiyyəti əvvəldən də söz oyunu idi, indi daha Qərbdə bunu yada salmırlar da. Bu savaşın başlaması Qərbin səhv hesablaması idi, ona görə indi ABŞ da uduzur, Avropa İtfifaqı da, NATO da, Ukrayna da, elə Rusiya da...
Rusiya heç vaxt bu torpaqları aldığına görə xoşbəxt ola bilməyəcək, əksinə gələcək nəslə problem kimi qalacaq. Krım 10 ildir Rusiyanın sahilidir, unudan varmı? Yaponiya ilə müharibəyə səbəb olan adalar necə, yaddan çıxıbmı? Eləcə də Novorossiya desən də, Donbas dünyada işğal faktı kimi qalacaq.
Putin özünü inandırıb ki, ona başqa seçim qoymadıqları üçün bu savaşa qatılıb. Zelenski isə elə etdi ki, 2019-cu ilin astasnasında etdiyi çıxışı gerçək oldu. Ukrayna xalq əvvəlki kimi yaşamadı, çoxu əşyalarını yığıb doğurdan da xaricə getmək məcburiyyətində qaldı, nəhayət indi nə qədər çalışırlarsa, vəziyyəti dəyişdirə bilmirlər...
Bəs Zelenskinin necə, yolu qaldımı?
Nazim SABİROĞLU,
Musavat.com
XƏBƏR LENTİ
30 Oktyabr 2024
29 Oktyabr 2024
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ