Onlayn ictimai-siyasi qəzet
Azərbaycanın Dostları Assosiasiyasının prezidentindən önəmli açıqlama: “Fransa ictimaiyyətinin gözündə Azərbaycanı gözdən salmağa çalışırdılar”
“Eureporter.co”nun redaktoru və müxbiri Derya Soysal Fransanın Azərbaycanla bağlı mövqeyini müzakirə etmək üçün Milli Assambleyanın keçmiş üzvü Jerom Lamberdən müsahibə alıb.
Qeyd edək ki, J.Lamber həm də Fransa parlamentinin fəxri üzvü, Azərbaycanın Dostları Assosiasiyasının prezidentidir.
Musavat.com sözügedən müsahibəni təqdim edir:
- Cənubi Qafqaz və xüsusilə Azərbaycan məsələsi sizi niyə maraqlandırır?
- Cənubi Qafqazdakı vəziyyətə marağım xeyli keçmişə gedib çıxır. Milli Assambleyada, Avropa məsələləri üzrə Komitənin üzvü olaraq, mən ilkin olaraq Aİ-nin qonşuluq siyasətinin monitorinqinə cavabdeh idim. Bu, mənə bu regionun tarixini və cari işlərini öyrənməyə, anlamağa kömək etdi. Azərbaycana ilk səfərim təxminən on iki il bundan əvvəl Dünya Bankının Parlament Assambleyasının Bakıda keçirilən iclası ilə bağlı baş tutmuşdu.
- Azərbaycana qarşı beynəlxalq mövqeyi necə izah edərdiniz? İkili standart varmı?
- Mənə Fransa-Azərbaycan Parlamentlərarası Dostluq Qrupunun prezidenti yaxınlaşdı. O, bu ölkə ilə ikitərəfli münasibətləri inkişaf etdirməkdə maraqlı olan deputatları axtarırdı. Mən Dostluq Qrupuna qoşuldum və bununla da Azərbaycanla daha yaxından maraqlanmağa başladım.
Ermənistanla münaqişəyə görə Azərbaycana qarşı qərəzli fikirlərə malik olan bəzi həmkarlarım məni tənqid etdilər. Bu, məni təəccübləndirdi. Təbii ki, mən tarixi vəziyyətdən xəbərdar idim, lakin o vaxt ağlıma da gəlmirdi ki, burada, Fransada, Milli Assambleyada və mediada Ermənistanın siyasi mövqeyini dəstəkləmək üçün birbaşa müdaxilə edən təzyiq qrupları var. Sadəcə olaraq Azərbaycana maraq göstərmək bəzilərinə şübhəli göründü, mən bunu nə gözlədim, nə də qəbul etdim, çünki mən heç bir şəkildə münaqişə tərəfi deyildim. Bu düşmən münasibət məni ruhdan salmadı, əksinə, Azərbaycan haqqında daha çox öyrənmək əzmini gücləndirdi.
Əvvəlcə tanımadığım bu ölkə mənə tez bir zamanda bənzərsiz göründü. Keçmiş sovet imperiyasının sərhədində, İran və Ermənistanla həmsərhəd olan Azərbaycan mürəkkəb mühitə açıq bir xalqdır. Əsasən müsəlman cəmiyyəti olsa da, güclü dünyəvi və tolerant ruha malik Azərbaycan bir çox özəllikləri olan cəmiyyət inkişaf etdirib. Tezliklə anladım ki, bəzilərinin Azərbaycana ünvanladığı sərt tənqidlər yalnız Ermənistanla münaqişə ilə bağlıdır.
Onun tərəfdarları öz təsir imkanlarından istifadə edərək Fransa ictimaiyyətinin gözündə Azərbaycanı gözdən salmağa çalışırdılar. Mən haqsız hesab etdiyim vəziyyəti müşahidə edərək, Fransa ilə Azərbaycan müstəqilliyini elan edəndən dərhal sonra diplomatik əlaqələrin qurulmasından bəri olduğu kimi, bütün sahələrdə yaxşı münasibətlərin qorunub saxlanması üçün çalışmaq qərarına gəldim. Bu düşüncə ilə o vaxt keçmiş həmkarım Jan-Fransua Manselin sədri olduğu Azərbaycanın Dostları Assosiasiyasına üzv oldum.
O, dörd il əvvəl məndən Assosiasiyanın prezidenti vəzifəsini icra etməyimi xahiş etdi. Mən Azərbaycanla bağlı görülən işləri qətiyyətlə davam etdirmək ümidi ilə məmnuniyyətlə qəbul etdim. O zaman heç birimiz təsəvvür etmirdik ki, 1990-cı illərin əvvəllərində Azərbaycan ərazilərinin demək olar ki, 20%-nin Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğalı ilə nəticələnən münaqişə Azərbaycanın beynəlxalq hüquq tərəfindən tanınan ərazi bütövlüyünü bərpa etdiyi yeni mərhələyə keçəcək.
- Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin sona çatmasından və Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərini geri almasından sonra regiondakı vəziyyəti necə xarakterizə edərdiniz?
- Bu münaqişə 5 il əvvəl başa çatdı, lakin bu, Fransada erməni diasporu daxilində Azərbaycana qarşı güclü narazılığı yenidən alovlandırdı. Əsl lobbi kimi qurulan erməni birlikləri Fransanın Azərbaycanla təbii olaraq saxladığı yaxşı münasibətlərə qarşı çıxmaq üçün böhtan kampaniyasına başladılar. Müharibədən sonrakı dövrdə Ermənistanla Azərbaycan arasında ilkin mərhələdə çətin olan dialoq sülhə yol açmağa başladıqca, Fransada fəaliyyət göstərən erməni ultra-millətçiləri Azərbaycana qarşı düşmənçilik ritorikasını bir o qədər gücləndirdi.
Azərbaycana və onun liderlərinə qarşı davamlı hücum və təxribatlarla üzləşdiyimiz Fransada bu gün də ümumi vəziyyət belədir. Bu tənqidin kökündə ağıl yox, ehtiras dayanır, tez bir zamanda fanatizmə çevrilir ki, bu da hər iki ölkənin vətəndaşlarının onilliklər boyu davam edən silahlı münaqişədən sonra Qərbi Avropada nail ola bildiyimiz kimi, əməkdaşlığın gələcəyini təsəvvür etmək üçün davamlı sülhə can atdıqları reallığından uzaqdır. Münaqişənin başa çatmasından və Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpasından bəri Ermənistanla münasibətlərdə sabitlik fəal şəkildə axtarılır.
Hər iki tərəf iqtisadi inkişafa nail olmaq üçün münaqişələrə son qoymaqda maraqlıdır. Sülh danışıqları imzalanmağa hazır olan saziş layihəsi ilə nəticələndi.
- Azərbaycan Aİ üçün etibarlı və vacib tərəfdaşdırmı?
- Avropanın kənarında, sivilizasiyaların və mədəniyyətlərin qovşağında yerləşən Azərbaycan və onun ətrafı qitəmizin sabitliyi baxımından həmişəkindən daha strateji aktuallığa malikdir. Məhz bu sabitlik və inkişafın ardınca Fransa və Avropa Azərbaycanla birgə işləməyə davam etməlidir. Azərbaycan təbii ki, Aİ üçün etibarlı tərəfdaşdır.
Azərbaycan danılmaz iqtisadi sərvətləri olan sabit, müasir dövlətdir. Onun geostrateji mövqeyi də regional sabitliyə töhfə verməlidir.
Erməniəsilli böyük diasporun tez-tez qarayaxma kampaniyaları ilə məşğul olduğu Fransadan başqa, avropalı tərəfdaşlarımız Azərbaycana qarşı tam balanslaşdırılmış siyasət yürüdürlər. Ümid edirəm ki, Fransa Avropanın qalan hissəsindən nümunə götürəcək.
Nigar HƏSƏNLİ,
Musavat.com
16 Aprel 2025
15 Aprel 2025
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ