Onlayn ictimai-siyasi qəzet
Psixoloji müharibə və bioloji eksperimentlər bəzi hallarda insanların ağlına və ya həyatına baha başa gəlib. Uzaq olmayan tarixdə ABŞ-nin məsrəflərdən çəkinmədən həyata keçirdiyi müxtəlif əməliyyatlar ağlasığmaz olub.
MK-Ultra – 1953
MK-Ultra, 1953-cü ildə ekstremal və qeyri-etik təcrübələr vasitəsilə zehin nəzarətini araşdırmaq üçün başlayan Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin (MKİ) dəhşətli layihəsi olub. Kimyaçı Sidney Gottlib adi vətəndaşlarla laboratoriya siçovulları kimi rəftar edildiyi proqrama rəhbərlik edib. Vətəndaşlar beyninin idarə edilməsi üçün LSD preparatı qəbul etməyə məcbur edilib, elektroşok və psixoloji işgəncələrə məruz qalıblar.
Təcrübələr universitetlərə, xəstəxanalara və hətta həbsxanalara yayılıb, burada xəstələrin dozası və manipulyasiyası fəlakətli nəticələrlə səbəb olub. Bəzi subyektlər, məsələn, MKİ alimi Frank Olson, gizli şəkildə LSD verildikdən sonra müəmmalı şəkildə ölüb. Layihənin amansızlığı sərhəd tanımayıb, milli təhlükəsizlik naminə günahsız insanların həyatını məhv edib. 1970-ci illərdə MK-Ultra-nın sirləri üzə çıxanda layihə indiyə qədərki ən dəhşətli hərbi layihələrdən biri kimi məşhurlaşıb.
Məşhur Taskiqi sifilis araşdırması
1932-ci ildə başlayan Taskiqi araşdırması tibbi istismarın dəhşətli nümunəsi olub. Əsasən kasıb kirayəçilər olan 600-dən çox afro-amerikalı kişiyə pulsuz tibbi xidmət göstəriləcəyi vəd edilib, lakin əvəzində onlar aldadılıb. Onlara “pis qan” üçün müalicə olunduqları bildirilib, ABŞ İctimai Səhiyyə Xidməti isə qəsdən sifilisli 399 nəfəri müalicə etmədən cəmiyyətə buraxıb. Hətta 1947-ci ildə penisilin xəstəliyin müalicəsi üçün məlum olandan sonra da heç bir addım atılmayıb.
Tədqiqatın məqsədi xəstəliyin korluğa, ağılsızlığa və hətta ölümə səbəb olmasına imkan verən aspektlərini araşdırmaq olub. Tədqiqatçılar 1972-ci ildə həqiqət üzə çıxana qədər reallığı gizlədiblər. O vaxta qədər artıq 100-dən çox şəxs ölüb və onların ailələri əziyyət çəkib.
Kağız qısqacı əməliyyatı
II dünya müharibəsindən sonra ABŞ və Böyük Britaniya “Kağız qısqacı əməliyyatı” adlı gizli missiyaya başlayıblar. Məqsəd Almaniyanın ən istedadlı adamlarını, xüsusilə nasist rejiminə xidmət etmiş alimləri və mühəndisləri toplamaq olub. Bonn Universitetinin ayaqyolunda tapılan siyahı adların xəzinəsini üzə çıxarıb. “Xüsusi əməkdaşlar” adı altında bu alimlərdən təxminən 1600-ü, o cümlədən Vernher von Braun kimi məşhur simalar silah və raketlər hazırlamaq üçün ABŞ-yə aparılıb.
Prezident Trumenin nasistləri işə götürməmək əmrinə baxmayaraq, bir çox qeydlər dəyişdirilib və ya gizlədilib. Nəticədə müharibə cinayətkarları ədalət mühakiməsindən qaçıblar, cinayətləri “soyuq müharibə” rəqabəti naminə vərəqlərdə qalıb. Onlar Amerikanın kosmos yarışına töhfə veriblər və cəzasız yaşayıblar.
Mavi quş layihəsi
1950-ci illərin əvvəllərində Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi dəhşətli bir ambisiya ilə sonradan “Artişok layihəsi” adıyla tanınan “Mavi quş”u işə salıb. Burada məqsəd zehni idarə etmək olub. Milli təhlükəsizlik pərdəsi altında agentlər qətl törətməyə məcbur edilə bilən insanları ərsəyə gətirmək üçün qeyri-etik eksperimentlər aparıblar. İştirakçılar, çox vaxt mülki şəxslər və ya həssas insanlar, həddindən artıq psixoloji stressə, təcridə, LSD və heroin kimi narkotik maddələrin daimi dozalarına məruz qadıblar.
Təcrübələrin məqsədi xarici vasitələrdən istifadə edərək insanı həm amneziya, həm də subordinasiya vəziyyətinə salaraq itaətkar piyadalara çevirmək olub. Hətta idarənin zabitləri də bu tədqiqatlarda sınaq subyektinə çevriliblər, halüsinogenlərə dəfələrlə qeyri-ixtiyari məruz qalıblar, nəticədə onlarda təhrif olunmuş yaddaşlar və psixi travmalar yaranıb. İctimaiyyətdən gizlədilən bu layihə dövlətin psixoloji zorakılığı nəticəsində günahsız insanların həyatını məhv edib.
İnsanlar üzərində radioaktiv təcrübələr
XX əsrin ortalarında insanlar üzərində aparılan radioaktiv təcrübələr qeyri-insaniliyin acınacaqlı mənzərəsini yaradıb. Razılıqları olmadan əsgərlər, məhbuslar və hətta uşaqlar təhlükəli radiasiyaya məruz qalıblar. ABŞ hökuməti və müxtəlif qurumlar gizli şəkildə xəstələrə plutonium və digər radioaktiv maddələri çox vaxt tibbi müalicə adı altında yeridiblər.
Radioaktiv maddələr məhkumların bədənində qüsurların yaranmasına səbəb olub, yoxsul qadınlara onların xəbəri olmadan radioaktiv dəmir verilib. Hətta ölənlərin cəsədləri tədqiqat üçün eksqumasiya edilib. Digər ölkələrlə yanaşı, Marşal adalarında və Venesuelada yerli xalqlar üzərində tədqiqatlar aparılıb.
İlkin Nəcəf, xüsusi olaraq Musavat.com üçün
23 Iyun 2025
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ