Deputatlardan ABŞ-ın Dini Azadlıq Komissiyasının illik hesabatına sərt reaksiya

Aprelin 1-də Milli Məclisin növbəti plenar iclası keçirildi. Spiker Sahibə Qafarova giriş nitqində 31 Mart Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü barədə danışdı. Bildirdi ki, bir gün əvvəl ölkəmizdə azərbaycanlıların soyqırımı günü qeyd edilib. Erməni şovinistlərinin vəhşiliyinin qurbanı olan 10 minlərlə insanın xatirəsi ehtiramla yad edilib.

Spiker ardınca dedi ki, Müzəffər Ali Baş Komandan, Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə 44 günlük Vətən müharibəsi və birgünlük antiterror tədbirləri ilə ölkəmizin ərazi bütövlüyü, suverenliyi bərpa edilib: “Etnik təmizləmələrə, soyqırımı silsilələrinə, 200 il ərzində torpaq itkilərinə son qoyulub. Bu, xalqımızın bir daha soyqırımına məruz qalması üçün ən yaxşı təminatdır”.

Cari məsələlərin müzakirəsi zamanı çıxış edən İnsan hüquqları komitəsinin sədri Zahid Oruc xatırlatdı ki, “Euronews” televiziyasına müsahibəsində Prezident İlham Əliyev dünyada yeni təhlükəsizlik arxitekturası haqda danışarkən, Tramp administrasiyası ilə güclü tərəfdaşlığa inandığını növbəti dəfə vurğuladı: "Ölkə başçısı Ukraynada gedən müharibəni şərh edərkən, siyasətə və xüsusilə qlobal maraqların toqquşduğu coğrafiyalarda dövlət rəhbərliyinə gələn şəxslərə dərs, yol xəritəsi göstərdi, sitat: "Əgər siz həmişə kimdənsə asılısınızsa və yardım istəyirsinizsə, onda bir gün həmin şəxs gəlib sizdən hesabat istəyəcək". Bəli, aksiomadır. İndi Ağ Evin yeni sahibi gəlib və ABŞ-ın ayırdığı pulların hesabını istəyir, 16 milyon əhali köçkünə çevriləndən, 30 faiz torpaq və 100 minlərlə insan itiriləndən sonra qəhrəman ukraynalılardan təbii sərvətləri ilə borclarını qaytarmaq tələb olunur. Lakin 51 dövlətin Ukraynaya verdiyi yardımın üçdə ikisi korrupsiya yolu ilə mənimsənilib. Qlobal müharibə partiyası bir xalqın qanı üzərindən 100 milyardları silib. Heç bir millətə vətənin mülkiyyət hüququnu təslim edib təhlükəsizlik qarantiyası almağı arzulamırıq. Bunun harası müstəqillik oldu? Bunun harası ləyaqət inqilabı oldu? Bunun harası avrointeqrasiya oldu?" Rəsmi İrəvanın anormal siyasətindən bəhs edən komitə rəhbəri xatırlatdı ki, Ermənistana sərhədi başqa paytaxtlar yox, məhz liderimiz göstərir: “İrəvanın taleyi heç vaxt indiki qədər Bakıda həll olunmayıb. 300 illik erməni ideyası iflasa uğrayıb və ermənilər Xankəndidən olduğu kimi, İrəvandan da könüllü çıxıb gedirlər.  İnanırıq ki, qardaş ölkə Türkiyə sərhədin açılması qərarını çıxararkən, nəzərə alacaq ki, İrəvanın Ankara qarşısında 100 illik ərazi və soqırımı tələbini indi irəli sürməməsinin ən böyük səbəbi bizim Qarabağ Qələbəmizdir”.

Deputat, Qərbi Azərbaycan İcmasının sədri Əziz Ələkbərli anti-Azərbaycan çevrələrdən bəhs etdi: “Dünyanın ABŞ, Rusiya və Fransa kimi nəhəng ölkələrinin və ən böyük beynəlxalq təşkilatların 30 il ərzində həll edə bilmədiyi bir problemi Azərbaycan öz gücü ilə 44 gündə həll edəndən sonra çoxlarının maskası yırtıldı və əsl siması ortaya çıxdı. Məlum oldu ki, həm Ermənistan, həm də Azərbaycan tərəfdən milyonlarla insanın əzab-əziyyəti, on minlərlə insanın ölümü, şikəstliyi ilə nəticələnən bu münaqişəyə səbəb olan da, 30 il ərzində onun bitməyini istəməyən də və bu gün bölgəni yenidən müharibə meydanına çevirməyə çalışan da elə həmin dövlətlər, həmin təşkilatlar və onların yerlərdəki əlaltılarıdır”. Deputat dedi ki, dünənə qədər bunu siyasətlə edənlər 44 günlük müharibədən sonra açıq şəkildə edirlər: “ABŞ-ın, Qərbin imperialist təfəkkürlü ölkələri siyasətçiləri və təşkilatları, bu 30 ildə Azərbaycan torpaqları Ermənistan tərəfindən işğal edilməmiş kimi, Azərbaycanın bir milyon insanı yurd-yuvasından qovulmamış kimi, işğal altında olan yüzlərlə kənd və şəhərimiz ermənilər tərəfindən yer üzündən silinməmiş kimi, minlərlə tarixi-mədəni abidəmiz ermənilər tərəfindən məhv edilməmiş kimi, utanmadan, qızarmadan qalxıb-qalxıb Azərbaycanı ittiham etməyə, Ermənistanı sülh göyərçini kimi göstərməyə çalışırlar”.

Ə.Ələkbərli daha sonra rəsmi İrəvana mesajını da çatdırıb: “Ermənistanı öz imperialist maraqlarına alət edənlər, erməni xalqını bu yolda zəlil, erməni zehniyyətini əlil edənlər birdəfəlik anlamalıdırlar ki, Şərqi Avropada və Yaxın Şərqdə oynadıqları oyunlara Azərbaycan xalqının və Azərbaycan dövlətinin qarnı toxdur. Biz 30 ildə kimin kim olduğunu gördük. Bu günlərdə mədəni və dini irsin vəziyyəti ilə bağlı Azərbaycana hansısa beynəlxalq müşahidəçilər göndərilməsi tələbini irəli sürən ABŞ-ın Dini Azadlıq Komissiyasına xatırlatmaq istərdik ki, belə bir missiyanı öz dini tolerantlığı ilə dünyaya örnək olan Azərbaycana deyil, etnik və dini mənsubiyyətinə - azərbaycanlı və müsəlman olduğuna görə Qərbi Azərbaycandakı ata-baba yurdlarından sonuncu nəfərinə qədər qovulub çıxarılan indiki Ermənistana göndərmək lazımdır. Və "Dini Azadlıq" pərdəsi arxasında gizlənmiş bu qurum yaxşı olar ki, hesabat verəndə son 35 il ərzində indiki Ermənistanda dağıdılmış 300-ə yaxın müsəlman məscidi, 500-dən artıq müsəlman qəbiristanlığı barədə də hesabat versin".

Deputat Ceyhun Məmmədov Milli Məclisdəki çıxışında bir neçə gün bundan əvvəl ABŞ-ın Dini Azadlıq Komissiyasının növbəti illik hesabatını dərc etdiyinə diqqət çəkdi. Qeyd etdi ki, əvvəlki illərdə olduğu kimi, bu dəfədəki hesabatda da həqiqəti əks etdirməyən bir çox məlumatlar əksini tapıb: “Ümummilli lider Heydər Əliyev tərəfindən qoyulan Prezident İlham Əliyevin uğurla davam etdirdiyi uğurlu siyasət nəticəsində bu gün Azərbaycan dünyada tolerantlıq və multikulturalizm mərkəzlərindən birinə çevrilib. Bu gün nəinki Azərbaycanda fəaliyyət göstərən bütün dinlərin etiqad azadlığı təmin olunub, hətta onlar arasında fərq qoyulmadan hər birinə davamlı olaraq dövlət büdcəsindən maliyyə ayrılır. Biz dəfələrlə ölkəmizdə səfərdə olan müxtəlif ölkələri təmsil edən dini liderlərin Azərbaycanın xaricə idxal edə biləcəyi sərvətlərdən birinin tolerantlıq və multikulturalizm olduğunu söylədiklərinin şahidi olmuşuq. Bu, dünyanın çox az ölkələrində rast gəlinən faktlardandır”.

C.Məmmədov qeyd edib ki, bu gün Azərbaycana qarşı əsassız ittihamlar səsləndirən bu komissiya Ermənistanda və Qarabağda azərbaycanlıların başına gətirilən müsibətləri görməməzlikdən gəlir: “Təkcə Ermənistan ərazisində 400-ə yaxın məscid, 500 qəbiristanlıq, eyni zamanda Qarabağda 67 məscid dağıdılıb. Hətta yeganə pravoslav kilsəsi belə dağıdılıb. Bu gün bizi Qarabağda yaşayan ermənilərin hüquqlarını pozmaqda ittiham edənlər 30 il ərzində məscidlərimizin dağıdılmasına, içərisində donuz və inək saxlanılmasına hər zaman göz yumdular. Bu gün də eyni siyasət davam edir. Onlar erməni diaspor və lobbi təşkilatlarından maliyyə vəsaitləri alaraq ölkəmizə qarşı qarayaxma kampaniyasını davam etdirirlər”.

Milli Məclis “Təhsil haqqında” Qanuna təklif edilən dəyişiklikləri müzakirəyə çıxartdı. Dəyişikliklərə əsasən, işğaldan azad edilmiş ərazilərdə məskunlaşmış və 2025/2026, 2026/2027, 2027/2028-ci tədris illərində dövlət, bələdiyyə və özəl peşə təhsili müəssisələrinə qəbul olunmuş, habelə həmin təhsil müəssisələrində ödənişli əsaslarla təhsil almaqda olan şəxslərin təhsil haqqı dövlət büdcəsinin vəsaiti hesabına ödəniləcək. “Peşə təhsili haqqında” Qanuna da uyğunlaşdırma xarakterli dəyişiklik təklif olunub. Qanun üçüncü oxunuşda qəbul edilib, amma 2025-ci il sentyabrın 15-dən qüvvəyə minəcək.

İnzibati Xətalar Məcəlləsinə təklif edilən dəyişikliklər də qəbul edildi. Layihəyə əsasən, icra ilə bağlı ödənişlərə görə yeni cərimə müəyyən edilir. Qeyd edildi ki, icra sənədləri üzrə ödənilməli olan pul vəsaitlərinin, icra ödənişlərinin, habelə icra hərəkətlərinin həyata keçirilməsi ilə bağlı xərclərin icra məmuru tərəfindən nağd qaydada qəbul edilməsinə, yaxud tələbkara və ya borcluya ödənilməli olan pul vəsaitlərinin ödənilməsinin icra məmuru tərəfindən nağd qaydada həyata keçirilməsinə görə vəzifəli şəxslər 500 manatdan 1000 manatadək məbləğdə cərimə ediləcək. Qanun layihəsi birinci oxunuşda qəbul edildi.

Milli Məclisin iclasında “Hərbi xidmətkeçmə haqqında Əsasnamə”yə təklif edilən dəyişikliklər də müzakirələrə səbəb oldu. Layihəyə əsasən, həqiqi hərbi xidmətdən ehtiyata və istefaya buraxılarkən hərbi geyim formasını daşımaq hüququ verilmiş şəxslər həmin geyim formasını yalnız rəsmi dəvət olunduqları Azərbaycan Respublikasının dövlət orqanları (qurumları) tərəfindən təşkil olunan tədbirlərdə, ehtiyata və istefaya buraxıldıqları dövlət orqanının (qurumun) əməkdaşlarının peşə bayramı günlərində, habelə Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvələr Günündə, Zəfər Günündə və Anım Günündə daşıya biləcəklər.

Qeyd edək ki, qanuna əsasən, hərbi xidmətdə 20 il və artıq (təqvimi hesabla) qüsursuz xidmət etmiş, həmçinin xidmət illərindən asılı olmayaraq, Azərbaycan Respublikası və Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri qarşısında xüsusi xidmətləri olan şəxslərə ehtiyata və ya istefaya buraxılarkən buraxılmanı rəsmiləşdirən rəislərin əmri ilə hərbi geyim formasını daşımaq hüququ verilə bilər. Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən ehtiyata və ya istefaya buraxılan hərbi qulluqçulara (müddətli həqiqi hərbi xidmət hərbi qulluqçularından başqa) hərbi geyim formasını daşımaq hüququ müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən verilir. Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrindən qüsursuz xidmətlərinə görə buraxılan hərbi qulluqçulara buraxılma barədə şəxsi heyət üzrə əmrlərdə və digər rəislərin əmrlərində təşəkkür elan olunur, fərmanla təltif olunur, təbriknamələr və digər mükafatlandırma tədbirləri yerinə yetirilir. Həqiqi hərbi xidmətdən buraxılan hərbi qulluqçular buraxılma gününə kimi müəyyən edilmiş bütün təminat növləri ilə təmin olunurlar. Onlara Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri hərbi qulluqçularının pul təminatı haqqında Əsasnamə ilə müəyyən edilmiş miqdarda birdəfəlik və işdənçıxarma müavinəti verilir. Yaşına, xəstəliyinə və ya ştatların ixtisarına görə buraxılan kadr zabit heyətindən olan şəxslərə qüvvədə olan qanunvericiliklə nəzərdə tutulan güzəştlərdən istifadə etmək hüququ barədə vəsiqə verilir. Qanun layihəsi səsverməyə çıxarılaraq ikinci oxunuşda qəbul edildi.

İclasda söz alan komitə sədri Zahid Oruc spiker Sahibə Qafarovanı yubileyi və Prezident tərəfindən yüksək dövlət mükafatına layiq görülməsi münasibətilə təbrik etdi. Deputatlar alqışları ilə bu təbrikə qoşuldular.

Elşad PAŞASOY,
“Yeni Müsavat”