Onlayn ictimai-siyasi qəzet
Təqdim etdiyimiz fotoya baxanda məşhur alman filosofu Fridrix Nitsşenin 1886-cı ildə dediyi bu sözlər ağıla gəlir: “Boşluğa uzun müddət baxsan, boşluq da sənə baxar”.
Çox güman ki, Nitsşe bu sözlərinin təxminən 140 ildən sonra gerçəkləşəcəyini ağlına belə gətirə bilməzdi. 80 milyon işıq ili uzaqlıqda çəkilmiş fotoşəkil bizə baxan bir cüt gözə bənzəyir. Təbii ki, bu, bir cüt qalaktikadır.
Musavat.com "Science Alert"ə istinadən xəbər verir ki, NGC 2207 və IC 2163 adlı bu iki toqquşan qalaktika kosmosdakı teleskoplar - James Webb və Hubble Kosmik Teleskopu tərəfindən müşahidə edilib.
Elmi məlumatlara görə, hər iki qalaktika toqquşma mərhələsini tamamladıqdan sonra mərkəzində superkütləvi qara dəliyə malik tək böyük qalaktikaya çevriləcək. Qalaktikaların birləşməsi çox vaxt aparan bir prosesdir. Əslində, bu “toqquşmalar” iki cismin bir-birinə dəyməsi kimi baş vermir. Hər iki qalaktika bir-birinin ətrafında yavaş, kosmik rəqs edir və nəticədə tək qalaktikaya çevrilir. NGC 2207 və IC 2163 milyonlarla il əvvəl olduğu kimi hazırda bir-birinə qarışıb və orbitdədir.
İndi gördüyümüz birləşmənin mərhələsi hələ də yekunlaşmayıb. Hər iki qalaktikanın strukturları olduqca fərqlidir. Ancaq bu, iki qalaktikanın bir-biri ilə qarşılıqlı əlaqədə olmadığı anlamına gəlmir. Bir-birinin cazibə qüvvəsi hesabına ulduz birləşmələrinin sayı artır və buna görə də hər iki qalaktika daha parlaq görünür.
Bu, hər iki qalaktikada ulduzlararası qaz buludlarının sıxılması ilə əlaqədardır; Ulduzlar bu buludlardakı sıxlığın cazibə qüvvəsi altında çökən körpə ulduzların toxumlarından əmələ gəlir, ətrafdakı qazdan material udur və böyüyür.
Bu qalaktikaların hər biri hər il onlarla ulduz yaradır. Öz qalaktikamız, Süd Yolu daha durğundur və hər il yalnız bir neçə ulduz meydana gətirə bilir. Təbii ki, ulduz doğumu olan yerdə ulduz ölümü də var. Ulduz əmələgəlmə bölgələrində yaranan nəhəng ulduzların ömrü qısadır və supernova kimi partlayaraq ətrafdakı qazı sıxıb doğum, ölüm və yenidən doğuş zəncirvari reaksiyasına səbəb olur.
15 Noyabr 2024
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ