Onlayn ictimai-siyasi qəzet
İrandakı etiraz aksiyalarına dünyadan REAKSİYALAR
İrandakı aksiyalar davam edir və bu, dünyanın da diqqətindədir.
Musavat.com xəbər verir ki, dünyada müxtəlif qurum və xəbər agentlikləri vasitəsilə İrandakı etiraz aksiyalarına reaksiyalar verilməkdədir.
Almaniyanın Avropa Parlamentindəki nümayəndəsi Hanna Neuman deyib ki, İrandakı bu sistem devrilməlidir və 40 il öncəki qətl və edamlarda hazırki İran prezidenti İbrahim Rəisinin rolu olub:
"Biz İslam Respublikasında baş verən cinayətlərin vəziyyətini daim araşdırmalı və beynəlxalq ictimaiyyəti öz ətrafımızda birləşdirməliyik”.
Beynəlxalq Əfv Təşkilatı Məcid Rza Rəhnəvərdin ictimaiyyətin gözü önündə edam edilməsini İran hakimiyyətinin qisas məqsədli qətli adlandırıb.
Bütün bunların fonunda xaricdə yaşayan iranlılar da aksiyaçılara dəstək veriblər. Berlində yaşayan iranlılar İran səfirliyi qarşısında etiraz aksiyası keçiriblər. Aksiya iştirakçıları dini rejimin gəncləri edam etməsinə etiraz edib.
Hadisələrə Fransada da reaksiya verilib. Belə ki, Fransa İranın müvəqqəti işlər vəkilini XİN-ə çağırıb.
İtaliyada yaşayan iranlılar İranın Milandakı konsulluğuna gələrək hökumətin etirazçılara qarşı ölüm hökmü və həbslərinə öz etirazlarını bildirib, anti-rejim şüarlarla çıxış ediblər.
Almaniyanın “Deutsche Welle” agentliyi yazır ki, İranda ən azı 38 etirazçını "Allaha qarşı müharibə" ittihamı ilə edam cəzası gözləyir. 23 yaşlı iki gəncin eyni ittihamla edamından sonra hüquqşünaslar və tanınmış şiə alimləri məhkəmə sistemini tənqid etməyə başlayıblar. Şiə alimi, İran Ədalət Məhkəməsinin keçmiş sədri Ayatollah Morteza Moghtadai etirazçıların Allaha və ya İslama qarşı mübarizə aparmadıqlarını, sadəcə öz haqlarını tələb etdiklərini, lakin təhlükəsizlik qüvvələrinin onların hüquqlarını həyata keçirməsinə mane olduğunu deyib.
“Times of Malta” yazır: Avropa İttifaqının Xarici Əlaqələr Şurasının Brüsseldə baş tutan iclasında çıxış edən Malta xarici işlər naziri Yan Borq etirazçıların edamını pisləyərək, İranla bağlı vəziyyətin həmişəki kimi qala bilməyəcəyini deyib.
“CNN”-də verilən məqalədən isə Futbol cəmiyyəti, edam olunmaqla hədələnən İranlı futbolçu mövzusu ilə sarsılıb. Beynəlxalq Futbol Assossasiyası, FIFPRO bildirib ki, iranlı futbolçu Əmir Nəsr-Azadani ölkəsində qadın hüquqları və əsas azadlıq kampaniyası apardıqdan sonra edam olunma ehtimalı ilə üzləşməsi ilə bağlı xəbərləri şok effekti yaradıb. Dövlət xəbər agentliyinə görə, Nəsr-Azadani İranın mərkəzindəki İsfahan şəhərində etirazlar zamanı üç təhlükəsizlik zabitinin ölümündə iştirak edən “silahlı qruplaşmanın” üzvü olmaqda ittiham edilib deyə, İsfahan şəhər baş hakimi Əsədullah Cəfəri bildirib. Məlumatda Cəfəri bildirib ki, Nəsr-Azadani hakimiyyətə qarşı iğtişaşlarda ittiham olunub. “O, noyabrın 27-dən həbsdədir, lakin təqsirləndirilən şəxslərə hələ də hökm çıxarılmayıb”, - məlumatda əlavə edilib.
“Al-monitor”- dan verilən məlumata görə İsrailin kəşfiyyat agentlikləri son iyirmi ildə öz səylərinin, büdcəsinin və enerjisinin böyük hissəsini İrandakı hadisələrin monitorinqinə həsr edib. Əsas diqqət İranın nüvə ambisiyalarına yönəldilsə də, həftəlik müzakirələr və qiymətləndirmələr də islam rejiminin sabitliyinə və onun sağ qalma perspektivlərinə həsr olunub. İsrailin nöqteyi-nəzərindən bu hesabla bağlı son optimist qiymətləndirmələrdən birini 2002-ci ildə Mossad-ın vəzifəsini tərk edən direktoru Efraim Halevi səsləndirib və o, Tehrandakı rejimin dağılmaq üzrə olduğunu proqnozlaşdırıb. Bu cür ictimai müxalifəti diqqətlə izləyən İsrail ekspertləri rejimin Axilles dabanını müəyyən etməyə və onun orta və uzunmüddətli perspektivlərini təxmin etməyə çalışırlar. Rejimi devirmək üçün etirazda hələ də çatışmayan üç elementə işarə edirlər- birincisi, 1979-cu il İslam İnqilabının təşviqatçısı Ayətullah Ruhullah Xomeyni ilə bağlı olduğu kimi, hakimiyyətin susdura bilməyəcəyi görkəmli, xarizmatik liderlikdir. Etiraz dalğasında çatışmayan əlavə element aydın mənşəli təşkilatlanmış maliyyələşdirmədir. Üçüncü element hörmətli din xadimlərinin dəstəyidir. “İran ictimaiyyəti İslamı tərk etmir. İsrail dərhal dəyişiklik perspektivlərini əhəmiyyətsiz hesab etsə də, orta və uzunmüddətli perspektivdə bunu istisna etmir. “Demək olar ki, bütün inqilablar son nəticədə gözlənilməz hadisədir” – adının açıqlanmasını istəməyən keçmiş yüksək vəzifəli İsrail rəsmisi Al-Monitor-a deyib. İran uran arsenalını 60% səviyyəsinə qədər zənginləşdirməyə davam edir. “Daim irəliləyir. Razılaşma olmadan, nüvə həddini keçməyiniz yalnız vaxt məsələsidir. Bu vəziyyətin həlli yolu varsa, onu indi təqdim etmək daha yaxşı olardı”, - deyə keçmiş yüksək vəzifəli məmur fikrini yekunlaşdırıb.
“Reuters” bildirir ki, Fransanın xarici işlər naziri çərşənbə axşamı bildirib ki, İranın müvəqqəti işlər vəkili bundan əvvəl ölkənin Ukraynadakı rolu, evdə etirazçılara qarşı təzyiqlər və hazırda həbsdə olan 7 Fransa vətəndaşı ilə rəftarla bağlı çağırılıb.
Musavat.com
XƏBƏR LENTİ
23 Sentyabr 2024
22 Sentyabr 2024
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ