Onlayn ictimai-siyasi qəzet
ABŞ prezidenliyində abort və süni mayalanma davası: son sözü qaradərililər deyəcək
Noyabrın 5-nə təyin edilmiş ABŞ prezident seçkilərində bu günün durumuna görə Respublikaçı Donald Tramp və Demokrat Kamala Harrisin qələbə şansları təxminən bərabər olaraq qalır. Xanım Harris hələ də onun üçün vacib olan Latın və qaradərili icmaların nümayəndələrinin rəğbətini qazanmaqda çətinlik çəksə də sorğulara əsasən, hazırkı vitse-prezident Ağ Evin keçmiş sakinini bir qədər qabaqlayır, ABC News və 538-in son sorğusu göstərdi ki, amerikalıların təxminən 48%-i Harrisə, 46%-i isə Trampa səs verməyə hazırdır. Lakin seçkilərin taleyi milli populyarlıqdan deyil, hər bir konkret ştatın iki namizəddən birinə verəcəyi seçicilərin sayından asılıdır. Buna görə də bütün gözlər iddiaçılar arasında fərqin az olduğu sözdə yelləncək ştatlarındadır.
Hal-hazırda, yeddi yelləncək ştatında hər iki namizədin nəticələri çox yaxındır və bu, həqiqətən kimin yarışda lider olduğunu müəyyən etməyi çətinləşdirir.
Seçki təbliğatında abort mübahisəsi
Tramp və Harris arasında ən son xoş fikir mübadiləsi çərşənbə günü baş tutub. Tamamilə qadınlardan ibarət auditoriya qarşısında çıxışı zamanı Tramp qadınların öz bədənlərinə nəzarət etmək hüququnu necə təmin etmək niyyətində olması ilə bağlı suala aydın cavab verə bilməyib.
2016-cı il seçki kampaniyası zamanı Tramp qadınların federal abort hüququnu ləğv etmək üçün ABŞ Ali Məhkəməsinə təyin olunmuş şəxsləri gətirəcəyini vəd etmişdi. O, vədinə əməl etdi və 2022-ci ildə ABŞ Ali Məhkəməsi 1973-cü ildə Roe Ueydə qarşı qərarını ləğv etdi. Qərar müəyyən etdi ki, ABŞ Konstitusiyasına əsasən şəxsi toxunulmazlıq hüququ qadının hamiləliyi dayandırmaq qabiliyyətini qoruyur.
Bundan sonra qadınların abort hüququ ABŞ-ın ayrı-ayrı ştatları tərəfindən tənzimlənməyə başladı və onlardan bəziləri faktiki olaraq əksər hallarda hamiləliyin dayandırılmasına qadağa tətbiq etdilər. İndi də abort hüquqları 2024-cü il seçki kampaniyası zamanı ən çox müzakirə olunan məsələlərdən birinə çevrilib.
Tramp “süni mayalanmanın atası” olduğunu bildirib
Daha sonra Trampdan qadınların in vitro gübrələmə texnologiyasına çıxışı barədə sual verilib və cavab olaraq özünü “IVF atası” adlandırıb. "Biz IVF-nin əsl tərəfdarıyıq, hər cəhətdən mayalanmanın tərəfdarıyıq və Demokratlar bizi tənqid etməyə çalışsalar da, biz onlardan daha çox IVF məsələlərinə qarışırıq, ona görə də hamımız bunun tərəfdarıyıq" deyə o mövqeyin açıqlayıb. Və rəeibinin cavabı gecikməyib. “Donald Tramp özünü “IVF atası” adlandırır, o, nədən danışır? – Kamala Harris dərhal X sosial şəbəkədə yazıb. "Onun abort qadağaları artıq ölkənin bir sıra ştatlarında prosedura girişi şübhə altına aldı və onun öz kampaniya platforması IVF-ni tamamilə dayandıra bilər."-deyə xanım namizəd yazıb.
Tramp rəqs etdi, Harris onu lağa qoydu
Harris və Tramp arasında başqa bir qarşıdurma Respublikaçı namizədin Pensilvaniyadakı kampaniya mitinqinin görüntüləri ortaya çıxdıqdan sonra baş verib. Tramp tamaşaçıların suallarını cavablandırmağı dayandırıb və bunun əvəzinə səhnədə yarım saat musiqi sədaları altında rəqs edib. “Daha heç bir suala cavab verməyək. Gəlin bunu musiqi festivalına çevirək. Niyə kiməsə suallar lazımdır, elə deyilmi?” – Tramp tamaşaçıların coşğulu qışqırtıları altında deyib.
Kamala Harris bu olayla bağlı Trampın özünü itirdiyini bildirib və X sosial şəbəkəsində "Ümid edirəm ki, o, yaxşıdır" sözləri yazıb. Bundan əvvəl Harris tibbi qeydlərini dərc edib və Trampı da eyni şeyi etməyə çağırmışdı. Harrisin açıqlamalarına cavab olaraq Trampın mətbuat katibi 78 yaşlı namizədin istənilən siyasətçidən daha çox enerji ehtiyatına malik olduğunu deyib. O əlavə edib ki, Trump-ın kampaniyası əvvəllər onun "siyasi tarixdə heç vaxt görülməmiş bir cədvəl üzrə son dərəcə gərgin və aqressiv kampaniya aparılır".
Latın əsilli və qaradərililər seçkini həll edəcək
Ekspertlər Harrisin əsas siyasi problemlərindən biri kimi onun namizədliyinə latın amerikalılar və afroamerikalılar arasında kifayət qədər dəstək verilməməsini göstərir. 2016 və 2020-ci illərdə prezidentlik kampaniyaları zamanı onlar Donald Trampın qələbəsində ciddi rol oynamışdı. Baxmayaraq ki, bu demoqrafik qrupun təxminən 90%-i son seçkidə Demokratlara səs verib “New York Times”-in sorğusuna görə, Harris qaradərili amerikalıların təxminən 78%-i tərəfindən dəstəklənir,. Dəstəyin bu azalması əsasən kişilərin fikirləri ilə bağlıdır.
Eyni zamanda, “New York Times”-ın yazdığı kimi, 2016-cı ildə latınların 68%-i demokratik prezidentliyə namizədə səs verib, 2020-ci ildə 62%-i, indi isə sorğulara əsasən, yalnız 56%-i dəstəkləməyə hazırdır.
Mütəxəssislərin fikrincə, bu, ilk növbədə iqtisadi məsələlərlə bağlıdır, lakin Latın və Afrika əsilli Amerika icmalarından bəziləri miqrasiya, siyasi düzgünlük və cəmiyyətdə kişilərin rolu kimi sosial məsələlərdə də Trampla həmfikirdirlər.
Latın və Afrika əsilli Amerika seçicilərinin əhəmiyyətli bir hissəsi artan inflyasiyadan və hazırkı hökumət dövründə yaşayışın bahalaşmasından narazıdır və “Tramp iqtisadiyyatını” arzulayır.
Nəsimi,
Xüsusi olaraq Musavat.com üçün
XƏBƏR LENTİ
06 Noyabr 2024
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ