Onlayn ictimai-siyasi qəzet
Paşinyan Ermənistanın iflasından faydalanır: İrəvan erməni toplumuna Bakını işarə edəcək
Baş nazir Nikol Paşinyan Azərbaycanla sülh danışıqlarının alternativinin olmaması barədə daha bir tutarlı arqument qazandı, onun BMT Təhlükəsizlik Şurasında baş verənləri çarəsizliyin izahı üçün örnək göstərəcəyi qətiyyən istina deyil... Rəsmi İrəvanın yaxın vaxtlarda bütün dünyanın ermənilərdən üz çevirib, məhz Azərbaycanı dəstəklədiyini Ermənistan cəmiyyətinə təbliğ etməyə başlayacağı gözlənilir...
Ermənistanın sülh prosesini “dondurmaq” üçün düşünüb, reallaşdırmağa çalışdıqları planın daha bir mərhələsi yekunlaşdı. Hələlik rəsmi İrəvanın nəyəsə nail olduğunu iddia etmək qətiyyən mümkün deyil. Çünki “humanitar yük” tamaşası heç bir real nəticə verməyib. Və böyük ehtimalla Paşinyan hakimiyyəti əvvəl-axır TIR karvanını geri İrəvana qaytarmaq məcburiyyətində qalacaq.
Məsələ ondadır ki, rəsmi Bakı “humanitar yük”ün Laçın postundan buraxılmayacağını birmənalı şəkildə təsdiqləyirb. Azərbaycan bu məsələ ilə bağlı heç bir halda, geri çəkilmək niyyətində deyil. Ən azından ona görə ki, rəsmi İrəvanın avantürist sərhəd təxribatı baş tutarsa, bu, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün və suveren hüquqlarının ciddi şübhə altında qalmasına yol aça bilərdi.
Deməli, Ermənistan “humanitar yükü” ya Azərbaycanın ciddi yoxlamasından sonra Ağdam-Xankəndi yolu ilə keçirtməli olacaq. Ya Paşinyan hakimiyyəti təxribat üçün hazırladığı həmin yükləri İrəvanda qarşılamaq məcburiyyətində qalacaq. Xüsusilə də, Ağdam-Xankəndi yolunun istifadəsi ilə bağlı Azərbaycanın təkliflərinin artıq beynəlxalq səviyyədə dəstək qazanması bu iki variantı aktual saxlayır.
Düzdür, Paşinyan hakimiyyəti Laçın postuna qarşı təxribatı məhz BMT Təhlükəsizlik Şurasının sayəsində reallaşdıra biləcəyinə də ümid bəsləyirdi. Ancaq bu nüfuzlu beynəlxalq platformada müzakirələr Ermənistanın ağır siyasi-diplomatik məğlubiyyəti ilə yekunlaşıb. Yəni, indi rəsmi İrəvan Azərbaycana qarşı yaratmağa çalışdığı problemlərin bumeranq effekti ilə üzləşib. Və Paşinyan hakimiyyətinin Azərbaycana qarşı qurduğu “tələ”də indi elə Ermənistan özü çabalayır.
Ancaq Paşinyan hakimiyyəti üçün mövcud problemlərin sırası yalnız bunlarla məhdudlaşmır. Belə ki, rəsmi İrəvanın təxribat vərdişləri Ermənistana əlavə problemlər yaradıb. Hər halda, BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasında nəticəsiz sona çatmış diskussiyaların real təsirini Ermənistan daha ağır şəkildə hiss etməyə başlayacaq. Çünki Paşinyan hakimiyyəti “təxribat ssenarisi” indi Ermənistana qarşı çevrilib. Və mövcud situasiyadan çıxmaq rəsmi İrəvan üçün o qədər də asan olmayacaq.
Məsələ ondadır ki, rəsmi İrəvanın sülh prosesini “dondurmaq” planı artıq iflasa uğramaq üzrədir. Böyük ehtimalla Paşinyan hakimiyyəti tezliklə sülh danışıqlarının yenidən aktivləşdirilməsinə ciddi ehtiyac duymağa başlayacaq. Çünki Azərbaycana qarşı beynəlxalq təzyiq kampaniyası baş tutmayıb. BMT Təhlükəsizlik Şurasındakı diskussiyalar Azərbaycanın haqlı olduğunu qabarıq şəkildə təzdiqləyirb.
Təbii ki, Paşinyan hakimiyyətinin “təxribat planı”na davam etməyə çalışacağı da qətiyyən istisna deyil. Ancaq rəsmi İrəvan iki önəmli mərhələ üzrə ağır məğlubiyyətə uğradığından Paşinyan hakimiyyətinin növbəti etap üçün daha effektiv variantının ola biləcəyi də mübahisə mövzudur. Yəni, indi rəsmi İrəvan prinsipial seçim etməlidir. Ya avantürist planlar üzrə irəliləməyə, regional situasiyanı silahlı toqquşmalar həddinə qədər gərginləşdirməyə çalışmalıdır. Ya da öz məğlubiyyəti ilə barışıb, sülh masası arxasına oturmaq məcburiyyətini nəzərə almalıdır.
Onu da qeyd etmək lazımdır ki, indiki situsiyada hər iki variant Ermənistan üçün hər hansı ciddi uğur vəd etmir. Çünki rəsmi İrəvan situasiyanı silahlı toqquşmalar həddinə qədər gərginləşdirərsə, bu, genişmiqyaslı müharibə təhlükəsi deməkdir. Ermənistanın isə yaxın gələcəkdə daha bir genişmiqyaslı savaşa tab gətirmək şansı qətiyyən yoxdur.
İkinci variantdasa, rəsmi İrəvan bundan sonra Ermənistanın danışıqlar masası arxasında daha ağır təzyiq altında olacağını artıq indidən bilir. Çünki Paşinyan hakimiyyəti Azərbaycana qarşı beynəlxalq təzyiq kampaniyası planını reallaşdıra bilməyib. BMT-nin Təhlükəsizlik Şurası isə dolayısı ilə Ermənistanın Azərbaycanla anlaşmasının vacibliyinə yönəlik mesaj verib. Və belə vəziyyətdə rəsmi Bakının sülh prosesində Ermənistana öz şərtlərini daha sərt metodlarla qəbul etdirəcəyi şübhə doğurmur.
Bütün bunları nəzərə aldıqda, Ermənistan üçün uduş variantının ümumiyyətlə, mövcud olmadığını düşünmək olar. Bundan sonrakı mərhələdə Ermənistanı daha çox əlavə itkilər müşayiət edə bilər. Ona görə də, Paşinyan hakimiyyətinin mövcud situasiyadan çıxış yolu tapmaq üçün Ermənistan cəmiyyəti daxilində siyasi manipulyasiyalara üstünlük verə biləcəyi qətiyyən istisna deyil.
Məsələ ondadır ki, Paşinyan hakimiyyətinin BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasında Laçın postu ilə bağlı müzakirələrə cəhd edərkən, ikibaşlı oyun qurmaq niyyəti güdə biləcəyini də nəzərdən qaçırtmaq olmaz. Belə ki, əgər, BMT Təhlükəsizlik Şurasından Ermənistanın xeyrinə qərar çıxsaydı, rəsmi İrəvan bunu öz aktivinə yazaraq, siyasi dividend qazanmağa çalışacaqdı.
Əks təqdirdəsə, Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan Azərbaycanla sülh danışıqlarının alternativinin olmaması barədə daha bir tutarlı arqument qazanmış olcaqdı. Böyük ehtimalla erməni baş nazir BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasında Ermənistan üçün ortaya çıxan uğursuz situasiyadan sülh danışıqlarında istifadə etməyə çalışacaq.
Belə ki, baş nazir Nikol Paşinyanın BMT Təhlükəsizlik Şurasında baş verənləri örnək göstərərək, Ermənistan cəmiyyətinə bütün dünyanın ermənilərdən üz çevirib, məhz Azərbaycanı dəstəklədiyini təbliğ etməyə çalışacağı gözlənilir. Və bununla da Azərbaycanla sülh sazişinin imzalanmasının qaçılmazlığını sübut etməyə çalışacaq.
Elçin XALİDBƏYLİ,
Siyasi ekspert,
“Yeni Müsavat” Media Qrupu
ƏLAQƏLİ XƏBƏRLƏR
XƏBƏR LENTİ
23 Noyabr 2024
22 Noyabr 2024
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ