Onlayn ictimai-siyasi qəzet
Ölkədə daha bir təhlükə: indi də su qızdırıcıları can alır
Evlərdə “kamikadze” avadanlıqlar dəm qazından da qorxulu olmağa başlayıb; mütəxəssislər SOS siqnalı verir - nələrə diqqət etməli...
Gəncə şəhərində evdə su qızdırıcısı partlayıb. Hadisə nəticəsində 1979-cu il təvəllüdlü G.Məmmədova müxtəlif dərəcəli yanıq xəsarətləri alıb. Qadın xəstəxanaya çatdırılıb, vəziyyəti orta-ağır qiymətləndirilir. Faktla bağlı araşdırma aparılır. Bundan az öncə yenə də Gəncədə su qızdırıcısının partlaması nəticəsində xəsarət alan şəxs 13 gün sonra xəstəxanada dünyasını dəyişmişdi.
Söhbət hansı qızdırıcılardan gedir? İnsanlar nəyə diqqət etməlidir?
“Yeni Müsavat” qəzeti xəbər verir ki, su qızdırıcıları qaz, ya da işıq enerjisi ilə çalışan məişət avadanlığıdır. Büdcəyə sərfəli olması üçün bir çoxları təbii qaz ilə çalışan su qızdırıcısı alır. Kalonkalar hamam, mətbəx və ayaq yolunda gələn suyun qızdırılması üçün nəzərdə tutulub. Su qızdırıcısının əsas üstünlüyü quraşdırıldığı məkanda az yer tutmasıdır. Bu məişət avadanlıqları bir-birilərindən marka, brend və su tutumuna görə fərqlənir.
Təhlükəsizlik üzrə ekspert Elmar Nurəliyev bildirir ki, su qızdırıcıları alınan zaman sertifikatına diqqət yetirilməlidir:
“Bu cür qızdırıcıların istifadəsinə dair təlimatları var. Mütləq həmin təlimatlara baxmaq və ona uyğun olaraq davranmaq lazımdır. Onun quraşdırılması və təmiri bu xidmətləri göstərən ixtisaslaşmış müəssisəyə həvalə edilməlidir. Belə olan halda bədbəxt hadisənin riski də miniumum olur. Kənar müdaxilə etmək və ya nasaz vəziyyətdə istifadə etmək təhlükəlidir.
Su qızdırıcıları istifadə edənlər pəncərə, nəfəslik və şaxtaya diqqət yetirməlidir. Bunların olmaması təhlükəli vəziyyətdən xəbər verir. Təhlükəni minimumlaşdırmaq üçün dəm qazı detektoru da olmalıdır. Həm dəm qazı, həm də qaz sızması əleyhinə detektor olmalıdır ki, qazın klapanı bağlansın.
Belə cihazlar alarkən ucuz olana deyil, təhlükəsiz olana üstünlük vermək gərəkdir. Kustar üsulla hazırlanan cihazlardan istifadə sonda bir çox faciələrə gətirib çıxarır. Bir otaqdan digərinə rezin borularla qaz çəkib cihazlar istifadə etmək qətiyyən olmaz.
Ekspert əlavə edib ki, normalara cavab verən qaz cihazlarından istifadə etmək lazımdır: “Belə cihazlar alarkən ucuz olana deyil, təhlükəsiz olana üstünlük vermək gərəkdir. Kustar üsulla hazırlanan cihazlardan istifadə sonda bir çox faciələrə gətirib çıxarır. Bir otaqdan digərinə rezin borularla qaz çəkib cihazlar istifadə etmək qətiyyən olmaz”.
Ekspertin sözlərinə görə, hamam otağına su qızdırıcısı quraşdırılması üçün onun həcmi ən azı 6-7 kvadratmetr olmalıdır:
“ Hündürlük isə ən azı 2 metrdən yuxarı olmalıdır. Əgər hamam otağında ”pitiminutka" quraşdırılıbsa, yerdən ən azı bir metr hündürlükdə olmalıdır. Əgər bu hündürlük olarsa, onda onun tüstü bacası normal çölə çıxa biləcək. Tüstü bacası saz və dəmirdən olmalıdır. Bacanın deşik və çat olması qətiyyən yolverilməzdir. Hamamda mütləq nəfəslik, ventilyasiya işlək vəziyyətdə olmalıdır. Bəzən vətəndaşlar hamamdakı nəfəsliyi soyuq olmasın deyə bağlayırlar. Xüsusən də buna həyət evlərində rast gəlinir.
Digər nüans qaz cihazı olan hamamların qapısında dəliklərin olmasıdır. Bu da təhlükə riskini xeyli azaltmış olur. Əgər hamam otağının içinə hava keçmirsə, deməli yanma prosesi pozulacaq. Hamam otağına da detektor qoyulması mümkündür. Qiyməti 10-30 manat arasında dəyişən bu detektorlar dəm qazı yarandığı təqdirdə xəbər verir. Dəm qazının iyi, dadı və rəngi olmadığı üçün onu başqa cür müəyyən etmək olmur. Qaz sobalarının bacası yerləşdiyi hissədən 60 santimetr üfüqi formada çölə çıxmalıdır. Ona da diqqət etmək lazımdır ki, külək tutan istiqamətdə olmasın. Külək tutan istiqamətdə olarsa, tüstü bəzən geri qayıdır və bu da təhlükəli vəziyyət yaradır".
Ekspert Nüsrət Qasımov deyir ki, partlayış və zəhərlənmə hallarının böyük əksəriyyəti hamamlarda baş verir ki, bunun da səbəbi var:
“Bunun səbəbi budur - tüstü bacaları təmizlənmir! Tüstü bacaları evin damından yarım metr hündürlükdə olmalıdır. Həmçinin başında xüsusi qoruyucusu olmalıdır ki, gəmiricilər içinə girməsin, quşlar yuva qurmasın. Buna heç kim məhəl qoymur. Ümumiyyətlə, əhaliyə başa salan yoxdur ki, tüstü bacaları necə təmizlənməlidir. Bu barədə əhali maarifləndirilməlidir. Sovet dövründə xüsusi qurum var idi ki, 4 aydan bir su qızdırıcılarını, ildə iki dəfə isə tüstü bacalarını yoxlayır, özləri təmizləyirdilər. İndi isə bu məsələ başlı-başına qalıb. Ona görə də əhalinin özü tüstü bacalarının vaxtında təmizlənməsinə riayət etməlidir. Tüstü bacalarını birləşdirən elementi ayırıb, su bacasının üstünə kibriti yandırmaq lazımdır. Əgər məşəl içəriyə doğru meyllənirsə, deməli, tüstü bacası işləyir, yox, əgər məşəl şaquli dayanır və yaxud arxaya gedirsə, demək ki, onda işləmir. Bu zaman qaz cihazını qətiyyən işlətmək olmaz. İkincisi, lazımdır ki, tüstü bacaları müəyyən zamandan sonra təzələnsin.
Havalandırma sisteminə və hamam otağının ölçülərinə də diqqət etmək lazımdır. Hamamın həcmi 7.5 kubmetr olmalıdır. Hündürlüyü 2.20 sm, qapısı da bayıra açılmalı və aşağısında deşiklər olmalıdır. Səbəb də xaricdən havanın daxil olaraq, yanma prosesinə kömək etməsidir. Havalandırma elə işləməlidir ki, 1 saatda 3 dəfə içərinin havası dəyişsin. Heç kim bu normativlərə fikir vermir. Eyni zamanda vətəndaş özü qaz sobasını və su qızdırıcısını qurmalı deyil. Bunu üçün də ustalar var. Qazla məşğul olan ustaların da lisenziyası olmalıdır".
Təhülkəsiz cəhətdən içərisində havalandırma sistemi olmayan cihazların açıq havada quraşdırılması tövsiyyə olunur. Daxilində vintilyatoru olmayan su qızdırıcılarının qaz buraxma ehtimalı var. Bu qızdırıcıların aynabənd və açıq havada quraşdırılması məqsədə uyğundur. Hamamda quraşdırıldıqda isə düzgün havalandırma olmadıqda düzgün alışma getmir və sönür. Su qızdırıcılarının təlimat kitabçalarında onların harada quraşdırılması tövsiyə olunur. Su qızdırıcıları mətbəx və qeyri-yaşay sahələrində quraşdırılmalıdır. Onların vanna otaqlarına yerləşdirilməsi doğru deyil.
Şahanə RƏHİMLİ,
“Yeni Müsavat”
XƏBƏR LENTİ
05 Aprel 2025
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ