Onlayn ictimai-siyasi qəzet
Ər-Riyad görüşündə ABŞ Putinə "Qızıl balıq" verib - keçmiş prezidentdən hadisə kimi açıqlamalar
Latviyanın keçmiş prezidenti Valdis Zatlers haqqin.az-a verdiyi müsahibədə Ər-Riyadda ABŞ və Rusiya liderləri arasında keçirilən görüşün mahiyyətini və mümkün nəticələrini dəyərləndirib.
Musavat.com bildirir ki, onun sözlərinə görə, bu görüş müharibənin dayandırılması üçün real danışıqlar deyil, daha çox tərəflərin bir-birinin planlarını öyrənmək üçün apardığı “sınaq döyüşü” olub.
“ABŞ və Rusiya liderləri bu görüşə öz aralarındakı geosiyasi oyunu daha yaxşı başa düşmək üçün ehtiyac duyurdular. Bu, əsasən, qarşı tərəfin niyyətlərini müəyyənləşdirmək üçün kəşfiyyat xarakteri daşıyan bir toplantı idi. Ukraynada müharibənin dayandırılması barədə ciddi razılaşma əldə edilmədi. Görüş zamanı yalnız iki əsas qərar qəbul edildi: səfirliklərin fəaliyyətinin bərpası və Vaşinqtonla Moskva arasında danışıqlar üçün xüsusi müzakirə qrupunun yaradılması. Yəni, real sülh danışıqlarından hələ söhbət gedə bilməz,” – deyə Zatlers vurğulayıb.
Keçmiş Latviya prezidenti Vladimir Putinin ABŞ qarşısında irəli sürə biləcəyi mümkün tələbləri və onların perspektivlərini analiz edib. O qeyd edib ki, əgər Kreml işğal olunmuş Ukrayna ərazilərinin Rusiyanın nəzarətində qalmasını rəsmiləşdirmək, Avropa sülhməramlılarının Ukraynaya yerləşdirilməsinə veto qoymaq, Kiyevin NATO-ya üzvlüyünü bloklamaq və Zelenskinin legitimliyini tanımamaq kimi tələblər irəli sürərsə, Moskva heç bir nailiyyət əldə edə bilməyəcək.
“Bu, Puşkinin “Qızıl balıq” nağılındakı kimi olacaq. Əgər hər şeydən çox şey tələb etsəniz, sonda heç nə əldə edə bilməzsiniz və qırıq çanaqla qalarsınız. Əgər Putin tələblərində həddini aşarsa, Rusiya nəinki güzəşt əldə edə bilməyəcək, hətta öz mövqelərini daha da zəiflədəcək,” – deyə Zatlers bildirib.
“Əsas geosiyasi döyüş hələ qabaqdadır”
Zatlers hazırda baş verənlərin yalnız geosiyasi qarşıdurmanın ilkin mərhələsi olduğunu və əsas həlledici məqamların hələ qabaqda olduğunu bildirib.
“Ukraynada müharibənin bitməsi yalnız Kremlin öz xalqı qarşısında üzünü qoruyub saxlaya biləcəyi bir variant ortaya çıxdıqda mümkün olacaq. Əks halda, bu qarşıdurma illərlə davam edə bilər,” – deyə o əlavə edib.
Keçmiş prezident Sovet İttifaqının 1989-cu ildə Əfqanıstandan qoşunlarını çıxarma qərarı ilə bu günkü vəziyyət arasında paralellər aparıb.
“SSRİ Əfqanıstandan qoşunlarını çıxarmaq qərarına gəlməzdən əvvəl iki il ABŞ-la danışıqlar apardı. Son altı ayda isə sovet diplomatları mücahid liderləri ilə gizli görüşlər keçirərək SSRİ-nin müharibədən “qalib kimi” çıxdığını göstərməyə çalışdı. Sovetlər çalışırdı ki, bu geriçəkilmə “nüfuz itkisi” kimi görünməsin. Amma indiki halda Putin belə bir çıxış yolu tapmaqda çətinlik çəkir. Çünki o, israrla Ukraynanın dörd vilayətinin ilhaqının “qanuni haqqı” olduğunu iddia edir və bu mövqedən geri addım atmaq istəmir,” – deyə Zatlers vurğulayıb.
“Ukraynada müharibənin yaxın zamanda bitməsi real görünmür”
Zatlersin fikrincə, Rusiya ordusunun irəliləyişini nəzərə alsaq, müharibənin bir neçə gün və ya hətta bir neçə ay ərzində bitəcəyi ssenarisi real görünmür.
“Rusiya hazırda cəbhə xəttində aktiv hücum əməliyyatları aparır. Belə bir şəraitdə müharibənin yaxın zamanda dayandırılması və ya sürətli sülh danışıqlarının aparılması real deyil. Hətta əgər tərəflər müəyyən anlaşmaya yaxınlaşsa belə, bu proses aylarla, hətta illərlə uzana bilər,” – deyə o əlavə edib.
Zatlersin fikirlərindən belə nəticəyə gəlmək olar ki, ABŞ və Rusiya arasında danışıqların başlanması hələ müharibənin sona çatması demək deyil. Kreml üçün münaqişəni sülh danışıqları ilə bağlamaq çətindir, çünki Moskva Ukraynanın dörd vilayətini ilhaq etdiyini qəbul etdirmək niyyətindədir.
ABŞ və Rusiya arasındakı əlaqələrin bərpası üçün atılan ilkin addımlar hər iki tərəfin dialoqa hazır olduğunu göstərsə də, Ukrayna müharibəsinin həlli üçün konkret razılaşmaların hələ formalaşmadığı açıq-aşkardır.
Buna görə də, müharibənin yaxın aylarda sona çatacağı ehtimalı olduqca zəif görünür. ABŞ və Rusiya arasında aparılan bu “geosiyasi kəşfiyyat müharibəsi” hələ uzun müddət davam edə bilər.
Musavat.com
XƏBƏR LENTİ
24 Fevral 2025
23 Fevral 2025
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ