Onlayn ictimai-siyasi qəzet
Ukrayna məktəblərində rus dilində danışmaq RƏSMƏN QADAĞAN EDİLDİ
Ukrayna Ali Radası yeni bir qanun qəbul edərək, ölkə məktəblərində və onların ərazisində rus dilində danışmağı rəsmi şəkildə qadağan edib.
Musavat.com xəbər verir ki, bu qərar, Ukrayna hökumətinin milli dil siyasətini gücləndirmək və rus dilinin təsirini azaltmaq istiqamətində atdığı mühüm addımlardan biri kimi qiymətləndirilir.
Bununla yanaşı, 2022-ci ilin fevral ayında başlayan Rusiyanın Ukraynaya qarşı genişmiqyaslı hərbi təcavüzü bu qərarın qəbul edilməsinə təsir edən əsas amillərdən biridir.
Qərarın əsas təfərrüatları
Yeni qanuna əsasən, məktəblərdə müəllimlər, tələbələr və işçilər arasında yalnız Ukrayna dilində danışmaq məcburidir. Rus dili, tədris proqramları çərçivəsində xarici dil olaraq tədris edilə bilər, lakin gündəlik ünsiyyət dili kimi istifadə edilməsinə qadağa qoyulub. Məktəb ərazilərində keçirilən tədbirlərdə də yalnız Ukrayna dilindən istifadə olunması tələb edilir.
Bu addım, xüsusən də Ukraynanın rus dilinin dominant olduğu bölgələrində, milli dilin statusunu artırmaq məqsədi daşıyır.
2022-ci ildə başlayan müharibənin təsiri
Bu qərarın qəbul edilməsində ən əsas təsir amillərindən biri, 2022-ci ilin fevral ayında Rusiyanın Ukraynaya qarşı başladığı genişmiqyaslı işğal müharibəsi oldu. Rusiya bu müharibədə Ukraynanı suverenliyini pozmaqda ittiham etdi və “rusdilli əhalinin hüquqlarını qorumaq” bəhanəsiylə hücumları əsaslandırdı. Bu səbəbdən, Ukrayna hökuməti rus dilinin ölkədəki təsirini zəiflətməyə çalışır və məktəblərdə dil qadağası bu cəhdlərin bir hissəsi kimi qəbul edilir.
Müharibə yalnız ölkənin ərazi bütövlüyünü deyil, eyni zamanda Ukraynanın mədəni kimliyini də təhlükə altına qoydu. Ukrayna hökuməti rus dilinin geniş yayılmasını bir növ “mədəni təcavüz” kimi qiymətləndirir və milli dilin gücləndirilməsini müharibənin ideoloji cəbhəsində də bir qalibiyyət kimi görür.
Rus dilinə qadağanın arxa planı
Ukraynada rus dilinin istifadəsinin məhdudlaşdırılması ilə bağlı mübahisələr 2014-cü ildə Krımın Rusiyaya birləşdirilməsindən və Donbasdakı separatçı hərəkatlardan sonra daha da aktuallaşdı. Lakin 2022-ci ildə başlayan müharibə bu cəhdləri daha da sürətləndirdi. Ukrayna hökuməti hesab edir ki, rus dilinin istifadəsinin azaldılması ölkənin milli kimliyinin qorunması və Rusiya ilə hərbi münaqişədə ideoloji zəfər qazanılması üçün vacibdir.
Beynəlxalq reaksiyalar və müzakirələr
Ukraynanın bu addımı beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən də müxtəlif reaksiyalarla qarşılanır. Xüsusilə Rusiya, Ukraynadakı rusdilli əhalinin hüquqlarının pozulduğunu iddia edərək bu addımı tənqid edir. Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi qərarı rusdilli icmalara qarşı ayrı-seçkilik kimi qiymətləndirib və bu addımın regionda daha da gərginliyə səbəb olacağını iddia edib.
Ukrayna isə bu addımı öz milli suverenliyini qorumaq və ölkədə vahid milli dilin təsdiqi üçün vacib bir addım kimi əsaslandırır. Ukrayna hökumətinin mövqeyinə görə, rus dilinin ictimai həyatdan çıxarılması, ölkənin milli təhlükəsizliyinə və müstəqilliyinə mühüm töhfə verəcək.
Son nəticə
Ukrayna Radasının qəbul etdiyi bu yeni qərar, ölkədə milli kimlik və dil siyasəti ilə bağlı mübahisələrin daha da dərinləşməsinə səbəb ola bilər. 2022-ci ildə başlayan müharibənin bu qərarın qəbul edilməsinə təsiri danılmazdır və bu addımın Rusiya-Ukrayna münasibətlərinə necə təsir edəcəyi hələ dəqiq məlum deyil. Ukrayna hökuməti üçün bu qərar, müharibə ilə birlikdə milli dilin qorunması və mədəni suverenliyin gücləndirilməsi üçün mühüm bir vasitədir.
Musavat.com
XƏBƏR LENTİ
04 Oktyabr 2024
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ