Onlayn ictimai-siyasi qəzet
Böyük Britaniyanın baş naziri Kir Starmer ilə ABŞ prezidenti Donald Tramp arasında növbəti telefon danışığı baş tutub. Musavat.com xəbər verir ki, bu barədə məlumat Birləşmiş Krallığın hökumət saytında yayımlanıb. Tərəflər Parisdə keçirilmiş “İstəkli ölkələr koalisiyası” sammitini və Rusiya-Ukrayna müharibəsi fonunda Qərbin gələcək addımlarını müzakirə ediblər.
Rəsmi Londondan yayılan açıqlamada vurğulanır: “Liderlər Putinə qarşı kollektiv təzyiqlərin davam etdirilməsinin vacibliyində razılaşdılar.”
Kir Starmer iyulun əvvəlində keçirilən seçkilərdə qələbə qazandıqdan sonra baş nazir postuna keçib. ABŞ-da isə Donald Tramp bu ilin əvvəlində yenidən prezident postuna qayıdaraq vəzifəsinin icrasına başlayıb. Bu iki lider arasında ilk təmas olmasa da, yeni administrasiyalar dövründə geosiyasi koordinasiyanın istiqamətləri baxımından əhəmiyyətli bir mərhələ kimi qiymətləndirilə bilər.
Musavat.com-un şərhi: Starmer və Tramp – fərqli siyasi kimliklər, fərqli yanaşmalar, ortaq nəticə cəhdi
Musavat.com bildirir ki, Kir Starmer sol-mərkəzçi Leyborist Partiyanın lideridir, Donald Tramp isə mühafizəkar və sərt ritorikalı siyasəti ilə tanınır. Onların siyasi kimlikləri və beynəlxalq məsələlərə yanaşmaları fərqlidir. Ən əsası, Tramp Rusiya ilə münasibətləri yaxşılaşdırmaq, eyni zamanda Avropa ilə olan strateji bağları zəiflətmək xəttini izləyir. Bu səbəbdən Qərb düşərgəsində Trampın davranışları böyük narahatlıq doğurur.
Lakin belə bir fonda Starmerin Trampa zəng edərək onunla koordinasiyalı mövqe yaratmağa çalışması və Trampın Putinə təzyiqlərin davam etdirilməsinə razılıq verməsi xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Bu hadisə, Starmerin həm Böyük Britaniyanın lideri kimi təşəbbüsü ələ aldığını, həm də anti-Rusiya koalisiyasının liderliyini Avropanın əlindən almağa başladığını göstərir.
Reallıq budur ki, Trampın prezidentliyə qayıdışı ilə ABŞ-Rusiya münasibətlərində yumşalma, əksinə ABŞ-Avropa münasibətlərində gərginlik müşahidə olunur. Vaşinqton Kiyevə münasibətdə daha sərt mövqe sərgiləyir, Ukraynaya verilmiş hərbi yardımın “borc” kimi qəbul edilməsi, nadir metallar üzrə razılaşmalarda ədalətsiz şərtlər irəli sürməsi, Zelenski administrasiyasının ciddi narazılığına səbəb olub. Bu da ABŞ-ın Ukraynaya dəstəyini şərtləndirdiyini və prosesin sülhlə deyil, Ukraynanın zəiflədilməsi hesabına yekunlaşdırılmasını istədiyini göstərir.
Trampın bu fonunda Starmerin təzyiqləri artırmaq ideyasına razı olması, əslində Londondan verilən diplomatik manevrin nəticəsidir. Dünən Tramp ABŞ televiziyalarına verdiyi müsahibədə Rusiya prezidenti Putinin Zelenskini qeyri-legitim prezident kimi tanımasını tənqid etmiş və Putinə qarşı təzyiqləri artıracağını bildirmişdi. Elə bu mövqenin ardınca Starmerlə razılaşma baş verməsi, ABŞ-ın Rusiya ilə bağlı mövqeyində yeni dönüş nöqtəsinin yarandığını göstərir.
Starmer və Tramp arasında bu təmas, şübhəsiz ki, Rusiya üçün mühüm siqnaldır. Artıq Qərbdə – xüsusilə də Avropada – Rusiya ilə bağlı strateji birlik üçün təşəbbüslər artır. Lakin bu birliyin tam formalaşdığını söyləmək hələ tezdir. Trampın mövqeyi hələ də qeyri-müəyyəndir və Vaşinqtonun Avropadakı əsas müttəfiqləri ilə münasibətləri gərgin olaraq qalır.
Ancaq Starmerin təşəbbüsü ilə baş verən bu təmas, həm Avropada koordinasiyanın artdığını, həm də Trampın yenidən Qərbin anti-Rusiya cəbhəsinə cəlb olunması üçün ciddi səylər göstərildiyini ortaya qoyur. Bu baxımdan, Putin üçün artıq yeni dövr başlayır — son iki ayla müqayisədə daha planlı, daha diplomatik və daha strateji təzyiqlərin həyata keçiriləcəyi bir mərhələ.
Musavat.com
02 Aprel 2025
01 Aprel 2025
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ