Onlayn ictimai-siyasi qəzet
Maqnit qasırğası Yerin atmosferində qlobal dəyişikliklərə səbəb olub
ABŞ-dan olan fiziklər bu ilin may ayının ortalarında Yer kürəsini vuran güclü maqnit qasırğasının planetin tropik və mülayim enliklərində qütb parıltılarına səbəb olmaqla yanaşı, həm də onun atmosferinin strukturunda qlobal dəyişikliklərə səbəb olduğuna dair sübutlar aşkar ediblər.
Musavat.com xəbər verir ki, bu barədə Virciniya Texnologiya Universitetinin mətbuat xidməti məlumat yayıb.
“Qütb parıltılarının güclənməsi təkcə aşağı enliklərdə işıq sayrışmaları ilə deyil, həm də Yerin qütbləri yaxınlığında atmosferin istiləşməsinin artması ilə müşayiət olunub. Bu, hava cərəyanlarının qütb bölgələrindən ekvatora doğru sürətlə hərəkət etməyə başlamasına səbəb olub. İndi biz bunun yalnız maqnit qasırğası üçün xarakterik olub-olmadığını və ya digər güclü geomaqnit pozğunluqları zamanı baş verib-vermədiyini başa düşməliyik", -deyə universitetin dosenti Skott İnqland bildirib.
Alimlər bu kəşfi 2018-ci ilin yanvarında kosmosa buraxılmış GOLD zondu ilə toplanmış məlumatları təhlil edərkən ediblər.
Belə istiləşmə, alimlərin qeyd etdiyi kimi, qlobal səviyyədə atmosferin yenidən qurulmasına, termosferdə oksigen atomlarının və azot molekullarının paylarının nisbətində ciddi dəyişikliklərə, habelə nəhəng hava axınlarının və burulğanların yaranmasına səbəb olub. Alimlər həmçinin aşağı enerjili hissəciklərin hərəkətində və qarşılıqlı təsirlərində maqnit qasırğaları zamanı əvvəllər müşahidə olunmayan anomaliyaları da qeydə alıblar.
Alimlər ümid edir ki, günəş aktivliyinin indiki dövrü ərzində yeni güclü geomaqnit qasırğalarının sonrakı müşahidələri bu suala dəqiq cavab verəcək.
Son iki onilliyin ən güclü maqnit qasırğası Yerdə mayın 10-da Günəşin səthində bir neçə X və M sinifli alovlardan sonra baş verib. Mayın 11-nə keçən gecə geomaqnit qasırğası G5 güc səviyyəsinə çatıb. Bu, 2005-ci ilin avqustundan bəri ilk belə hal idi.
Nəticədə təkcə mülayim enliklərdə deyil, həm də Yer kürəsinin tropik bölgələrində qütb parıltıları qeydə alınıb və bu qasırğa naviqasiya və telekommunikasiya sistemlərinin işində də ciddi pozuntulara səbəb olub.
Musavat.com
XƏBƏR LENTİ
26 Noyabr 2024
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ