Onlayn ictimai-siyasi qəzet
Londonda keçirilən Ukrayna sammiti Trampı yumşaldacaqmı? BBC-nin heyrətamiz təhlili
Musavat.com BBC-nin Rusiya xidmətinin yayımladığı bir məqalənin Azərbaycan dilində özətini təqdim edir.
**
Londondakı Lankaster-Haus günəş işığında parlayarkən, Avropa liderləri Ukraynanın gələcək yolu ilə bağlı mühüm qərarlar verməyə çalışırdılar. Lakin bu təmtəraqlı sarayda keçirilən sammitin üzərində böyük bir sual dayanırdı: Bütün bunlar Trampın mövqeyini dəyişməyə kifayət edəcəkmi?
Sammitin əsas məqsədlərindən biri Avropa liderlərinin diplomatik təşəbbüsü ələ alması və Vaşinqtonun Ukrayna ilə bağlı siyasətinə təsir göstərməsi idi. Britaniyanın baş naziri Kir Starmer görüşdən sonra bəyan etdi ki, Avropa Ukraynanın hərbi dəstəyini davam etdirəcək və sülh prosesi baş verdikdə onun müdafiə qabiliyyətini gücləndirəcək. O, həmçinin “könüllü dövlətlər koalisiyası” yaradılacağını elan etdi, lakin bu koalisiyanın konkret tərkibi barədə heç bir məlumat vermədi.
Fransa və Britaniya Ukraynaya hərbi qüvvə göndərməyə hazır olduqlarını bildirsələr də, bu qərarın gerçək icrası ilə bağlı hələlik qətiyyətli addım atılmayıb. Avropa İttifaqı Komissiyasının rəhbəri Ursula fon der Lyayen isə Ukraynanın “məğlubedilməz bir qalaya çevrilməsi” məqsədilə silahlanmasını dəstəkləyəcəyini bəyan edib.
Bütün bu addımların əsas məqsədi Trampı ABŞ-ın dəstəyini davam etdirməyə inandırmaqdır. Lakin indiyə qədər Tramp Ukraynaya hərbi yardım etməkdən yayınır və sülhün təminatı üçün daha çox iqtisadi təsirləri əsas götürür. Onun fikrincə, ABŞ-ın enerji və mədən sənayesi şirkətlərinin Ukraynada mövcudluğu ölkənin təhlükəsizliyi üçün kifayət edəcəkdir.
Kir Starmer isə bu yanaşma ilə razılaşmadığını açıq şəkildə ifadə edərək, “sülhün davamlı olması üçün ABŞ-ın güclü dəstəyi vacibdir” mesajını verib. Avropa Tramp administrasiyasını Ukraynaya dəstəyə məcbur etmək üçün həm diplomatik, həm də hərbi mesajlar göndərməyə davam edir.
Son həftələrdə Tramp administrasiyasının Avropa müttəfiqlərinə qarşı sərt mövqe tutması, BMT-də onların mövqelərini açıq şəkildə tənqid etməsi və hətta NATO-dan çıxma ehtimalını gündəmə gətirməsi Avropa liderlərinin ciddi narahatlığına səbəb olub.
Londonda keçirilən sammit Avropanın Ukrayna məsələsində birlik nümayiş etdirməsi baxımından mühüm addım sayılsa da, ABŞ-ın hansı mövqe tutacağı hələ də qeyri-müəyyəndir. Dövlət katibi Marko Rubio ABŞ-ın Ukrayna ilə işləməyə hazır olduğunu desə də, Prezidentin milli təhlükəsizlik müşaviri Mayk Uolts “atəşkəs üçün Zelenskinin istefa verməsi lazım ola bilər” mesajını verib.
Bu isə o deməkdir ki, sammit Avropa ölkələrinin mövqeyini gücləndirsə də, Trampın baxışlarını tam dəyişdirmək mümkün olmayıb. ABŞ-ın son qərarı hələ də sual altındadır. Trampın Putinə etimadı və Zelenskiyə qarşı antipatiyası açıq şəkildə hiss edilir.
Nəticə etibarilə, Londonda keçirilən sammit Avropa ölkələrinin Ukraynanı dəstəkləməkdə qətiyyətli olduğunu göstərdi, lakin ABŞ-ın bu dəstəyi davam etdirib-etdirməyəcəyi hələ də qeyri-müəyyəndir. Avropa diplomatiyası Trampı öz mövqeyindən döndərməyə çalışsa da, Vaşinqtonun prioritetlərinin fərqli olduğu açıq-aşkar görünür.
Məqalənin orijinalı burada:
https://www.bbc.com/russian/articles/c5yrk2570epo?at_campaign=ws_whatsapp
Musavat.com
XƏBƏR LENTİ
03 Mart 2025
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ