Onlayn ictimai-siyasi qəzet
“Rusiyada azərbaycanlılara qarşı səbəbsiz hücumlar başladı. İki insan qətlə yetirildi və işgəncələrə məruz qaldı. Sonra da rəsmi məlumata görə, onların ürək tutmasından öldüyü bildirildi. Hətta deyilənlərə görə, 20 il bundan əvvəl cinayət törətmiş olsalar belə, onlar insandır və onlarla belə davranılmamalıdır. Bu, nə münasibətdir?”
Bunu Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev “Əl-Ərəbiyyə” telekanalına müsahibəsində deyib.
“Onların sırasında Azərbaycan vətəndaşları, Azərbaycan mənşəli Rusiya vətəndaşları da var idi. Bu, bizim xalqımıza qarşı misli görünməmiş hərəkət idi. Münasibətlərin korlanmasına görə məsuliyyət bizim üzərimizə düşmür. Biz yalnız konstruktiv və hüquqi şəkildə cavab veririk, lakin heç vaxt bizə qarşı təcavüz əlamətlərinə, yaxud hörmətsizliyə dözməyəcəyik”, - dövlət başçısı qeyd edib.
Prezident müsahibəsində vurğulayıb ki, eyni zamanda Ermənistanın İran və Türkiyə ilə sərhədləri Rusiya sərhədçiləri tərəfindən qorunur: “Azərbaycan torpağında bir nəfər də olsun rus əsgəri yoxdur. Beləliklə, Ermənistanda nə baş verə bilər, mən bunu bilmirəm. Lakin mən bu mənfi ssenari haqqında düşünmək istəmirəm”.
Dövlət başçısı fikirlərini davam etdirərək İkinci Qarabağ müharibəsindən misal çəkib: “Müharibənin sonuncu günündə - noyabrın 9-da Azərbaycan öz sərhədinə yaxınlaşan rus helikopterini təsadüfən vurdu, halbuki o, orada olmamalı idi. Çünki otuz il ərzində rus helikopterləri Ermənistan ərazisindən Azərbaycan sərhədinə heç vaxt yaxınlaşmamışdı. O, Ermənistandan uçaraq gəlirdi. Helikopteri vuranlar üçün açıq-aydın idi ki, Ermənistan helikopteri ərazimizə daxil olur, ona görə də onlar onu vurdular.
Həmin gün mən dərhal Rusiya Prezidentinə zəng etdim və üzrxahlığımı bildirdim. Biz həlak olan pilotların ailələrinə və Müdafiə Nazirliyinə dərhal təzminat ödədik. Biz istintaq başladıq və bu faciəli səhvə yol verənlər məsuliyyətə cəlb olundular. Lakin Rusiya tərəfindən belə addımların atıldığını görmədik.
Beləliklə, noyabrın 9-da baş verən bu faciəli hadisə və davranışımız bizi Azərbaycana qarşı eyni münasibətin sərgilənməsinə hazır etdi, çünki iki ölkə bir-birini dost adlandırır. Lakin bu, çox təəccüblü idi. Bu vaxtadək onlar nəyin baş verdiyini demirlər. Bu, əlbəttə ki, ikitərəfli münasibətlərdə ciddi məsələdir, lakin biz əlaqələri gərginləşdirmək istəmirdik.
Bəli, bu, xalqımızı məyus etdi, qəzəbləndirdi və qəmginliyə saldı. Biz gözləyirik ki, gec-tez istintaq başa çatacaq. Lakin sonra Rusiyada azərbaycanlılara qarşı səbəbsiz hücumlar başladı. İki insan qətlə yetirildi və işgəncələrə məruz qaldı. Sonra da rəsmi məlumata görə, onların ürək tutmasından öldüyü bildirildi. Hətta deyilənlərə görə, 20 il bundan əvvəl cinayət törətmiş olsalar belə, onlar insandır və onlarla belə davranılmamalıdır. Bu, nə münasibətdir?
Onların sırasında Azərbaycan vətəndaşları, Azərbaycan mənşəli Rusiya vətəndaşları da var idi. Bu, bizim xalqımıza qarşı misli görünməmiş hərəkət idi. Münasibətlərin korlanmasına görə məsuliyyət bizim üzərimizə düşmür. Biz yalnız konstruktiv və hüquqi şəkildə cavab veririk, lakin heç vaxt bizə qarşı təcavüz əlamətlərinə, yaxud hörmətsizliyə dözməyəcəyik".
Qabil Hüseynli
Politoloq Qabil Hüseynli “Yeni Müsavat”a deyib ki, Prezident İlham Əliyev müsahibəsində çox aydın şəkildə Rusiya ilə münasibətlərin gərginləşmə səbəblərini göstərib: “Hər kəsə aydındır ki, Azərbaycanın mülki təyyarəsinin Rusiya tərəfindən vurulması və Rusiya rəsmilərinin buna reaksiyası ölkəmizdə böyük məyusluq və təəssüf doğurdu. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin "Əl-Ərəbiyyə" telekanalına verdiyi müsahibə Rusiya ilə münasibətlərin aktuallığını, həm də dövlət siyasətinin prinsipial xarakterini açıq şəkildə ortaya qoyur. Dövlət başçısı konkret faktlarla Rusiyada azərbaycanlılara qarşı baş verən zorakılıqları, işgəncələri və qətlləri diqqətə çatdırır. Burada əsas mesaj aydın şəkildə ifadə olunub - məsuliyyət Azərbaycanın üzərinə düşmür, lakin dövlət xalqının hüquqlarını qorumaq üçün konstruktiv və hüquqi yollarla reaksiya verir".
Politoloq bildirib ki, noyabrın 9-da vurulan rus helikopteri və Rusiya tərəfindən Azərbaycan mülki təyyarəsinə açılan atəş diplomatik və hərbi səhvlərin ciddi nəticələr doğurduğunu göstərir: “Helikopter hadisəsi zamanı Azərbaycan Prezidenti Rusiya Prezidentinə zəng edərək üzrxahlığını bildirmiş və həlak olan pilotların ailələrinə təzminat ödənmişdi. Bu, dövlətin məsuliyyət və şəffaflıq prinsiplərinə sadiqliyini nümayiş etdirir. Təyyarə hadisəsi isə həm hərbi, həm də diplomatik baxımdan ciddi bir gərginlik yaradıb”.
Qabil Hüseynli əlavə edib ki, müsahibədə Azərbaycan-Rusiya münasibətləri çoxsəviyyəli, həm tarixi, həm də geosiyasi kontekstdə qiymətləndirilir: “Azərbaycan tərəfi yalnız konstruktiv və hüquqi yollarla reaksiya verir, lakin xalqının hüquqlarına hörmətsizliyə göz yummur. Dövlət həm milli maraqları qoruyur, həm də diplomatik əlaqələri davam etdirməyə çalışır.
Bu müsahibə eyni zamanda Rusiya ilə strateji münasibətlərin mürəkkəbliyini və Azərbaycan dövlətinin prinsipial mövqeyini nümayiş etdirir. Hər hansı ikili standart və ya təcavüz halları qarşısında Azərbaycan dövləti susmayacaq, amma konstruktiv və hüquqi çərçivədə addımlarını davam etdirəcək. Azərbaycan-Rusiya münasibətlərindəki bu balans, prinsipiallıq və konstruktivlik dövlət siyasətinin əsas prioritetidir".
Prezidentin açıqlamaları göstərir ki, Azərbaycan yalnız xalqının haqlarını qorumaqla kifayətlənmir, həm də beynəlxalq standartları və strateji reallıqları nəzərə alaraq mövqeyini formalaşdırır.
Elşən MƏMMƏDƏLİYEV,
“Yeni Müsavat”
28 Avqust 2025
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ