Onlayn ictimai-siyasi qəzet
Efir aparıcılığının “qızıl” qaydaları - kimlər bu fəaliyyətdən uzaq durmalıdır?
Qulu Məhərrəmli: “Bəzən sanki küçədən birini tutub efirə çıxarırlar...”
Xəbər verildiyi kimi, aparıcı Nigar Fərhad “Sözün bitdiyi an” verilişində qalmaqallı ifadələr işlədib. Bildirib ki, oğlu olsa, atasız qızı ona ala bilməz. Bu fikirlər sosial şəbəkələrdə və ictimaiyyət arasında qəzəblə qarşılanıb.
Bütün bu narazılıqların fonunda “Kanal S” televiziyasının yayımı 24 saatlığa dayandırılıb. Aprelin 2-dən etibarən isə “Sözün bitdiyi an” verilişi bağlanıb.
Bəs peşəkar media mütəxəssisləri bu xüsusda nə düşünür? Efir aparıcılığının “qızıl” qaydaları hansılardır? Necə etməli ki, ictimai qınağa tuş gəlməyəsən? Kimlər aparıcılıq edə bilməz?
Qulu Məhərrəmli
Mövzu ilə bağlı teletənqidçi, publisist, BDU-nun professoru Qulu Məhərrəmli “Yeni Müsavat”a danışıb: “Haqqında danışılan məsələ ilə bağlı Mətbuat Şurasının Etika Komissiyasında müzakirələr aparmışıq. Mən həmin komissiyanın sədriyəm. Əlbəttə ki, təəssüf doğuran haldır ki, son illərdə yerli telekanallarda etik hədlərin aşılması, əxlaq normalarının pozulması halları tez-tez baş verir. Bu, daha çox şou proqramlarda, bəzi özəl kanalların sensasiya yaratmaq məqsədilə hazırladığı verilişlərdə özünü göstərir. Bəs bu, nədən irəli gəlir?
Hesab edirəm ki, ilk növbədə televiziya rəhbərliyi verilişlərə kimlərin dəvət olunduğuna diqqət yetirməlidir. Dəvət olunan şəxslərin ictimai mövqeyi, statusu nəzərə alınmalıdır. Təsadüfi insanların efirə çıxarılması yolverilməzdir. Efirə çıxan insanlar da milyonlarla tamaşaçının onları izlədiyini dərk etməlidir. Televiziya yalnız məişət səviyyəsində bir platforma deyil, daha yüksək səviyyəli, ictimai məsuliyyət tələb edən bir vitrindir. Tamaşaçılar efirdə səslənən fikirlərə reaksiya verir, müsbət hallar qarşısında minnətdarlıq edir, neqativ hallara isə etirazını bildirir.
Efirin qızıl qaydaları var. İlk növbədə aparıcıya müəyyən tələblər qoyulur. Aparıcı intellektual olmalı, cəmiyyətin qəbul etdiyi qaydaları, ənənələri, dəyərlər sistemini bilməlidir. Tamaşaçı ilə normal ünsiyyət qurmağı bacarmalı, verilişə dəvət etdiyi insanlarla nəzakət çərçivəsində davranmalıdır. O, yoxlanmamış məlumatları təqdim etməməli, ictimai düşüncəyə və əxlaq normalarına zidd fikirlərdən çəkinməlidir. İnsanları təhqir etməməli, müxtəlif baxışlara tolerant yanaşmalıdır.
Bəzən aparıcı studiyadan qonağı çıxarır, bu isə yolverilməzdir. Əgər sən birini verilişinə dəvət edirsənsə, bu, artıq qarşılıqlı hörmət tələb edir. Eləcə də aparıcı qonağı dəvət edib, ona söz vermirsə, bu da düzgün deyil. Ən çox rast gəlinən hallardan biri də həddi aşan ifadələr, yersiz müdaxilələrdir ki, bunlar qətiyyən yolverilməzdir.
Aparıcının təfəkkürü, nitqi, siması, geyimi nümunəvi olmalıdır. Təəssüf ki, bu qaydalara əməl edənlər azdır. Sanki küçədən birini tutub efirə çıxarırlar. Halbuki efirə çıxan şəxs televiziya qaydalarını və prinsiplərini bilməlidir. Bundan əlavə, televiziyanın məsul şəxsləri - prodüserlər, rejissorlar da işlərinə ciddi yanaşmalıdır. Televiziyaların ictimai şuraları var və bu cür məsələlər həmin şuralarda müzakirə edilməlidir. İctimai rəy televiziya əməkdaşlarının nəzərinə çatdırılmalıdır".
Xalidə GƏRAY,
“Yeni Müsavat”
XƏBƏR LENTİ
04 Aprel 2025
03 Aprel 2025
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ