Onlayn ictimai-siyasi qəzet
Xərçəngə daha çox kimlər meyllidir - Varlılar, yoxsa kasıblar?
Yeni bir araşdırma, zəngin insanların yoxsul insanlardan daha çox xərçəngə tutulma ehtimalının olduğunu göstərib.
Finlandiyanın Helsinki Universitetində sosial-iqtisadi vəziyyət (SES) ilə bir sıra xəstəliklər arasında əlaqə araşdırılıb.
Nəticələr göstərib ki, maddi durumu yüksək olan insanlar döş, prostat və digər xərçənglər üçün genetik risk altındadır. Digər tərəfdən, daha az imkanlı insanlar genetik olaraq diabet, artrit, depressiya, alkoqolizm və ağciyər xərçənginə daha çox meyllidirlər.
Finlandiya Universitetinin Molekulyar Tibb İnstitutunun (FIMM) tədqiqat rəhbəri və sözçüsü Fiona Hagenbeck, ilkin nəticələrin poligen risk skorlarının bəzi xəstəliklər üçün skrininq protokollarına inteqrasiyasına səbəb ola biləcəyini söyləyib:
"Poligenik göstəricilərin xəstəlik riskinə təsirinin kontekstdən asılı olduğunu başa düşmək, daha dəqiq skrininq protokollarının hazırlanmasına kömək edə bilər. Məsələn, gələcəkdə döş xərçəngi skrininq protokolları yüksək genetik riskli olan qadınlara uyğunlaşdırıla bilər. Təhsil səviyyəsi daha az genetik riskə və ya təhsil səviyyəsinə malik olanlara nisbətən daha erkən və ya daha tez-tez yoxlanılır".
Tədqiqat yaşı 35-80 arasında olan təxminən 280.000 şəxsdən genomika, SES və sağlamlıq məlumatları toplayıb. Əvvəlki tədqiqatlar risklərdə bəzi fərqlər aşkar edib, lakin bu araşdırma yüksək gəlirli ölkələrdə yayılmış 19 ciddi xəstəlik arasında əlaqə quran ilk tədqiqatdır.
"Klinik riskin proqnozlaşdırılması modellərinin çoxu cinsiyyət və yaş kimi əsas demoqrafik məlumatları ehtiva edir. Bu halların kişilər və qadınlar arasında dəyişdiyini və yaşdan asılı olduğunu qəbul edir. Genetik məlumatın səhiyyə xidmətinə daxil edilməsində bu kontekstin də vacib olduğunu qəbul etmək vacibdir. İlk addım indi göstərə bilərik ki, xəstəlik riskinin genetik proqnozu da insanın sosial-iqtisadi vəziyyətindən asılıdır, baxmayaraq ki, genetik məlumatlarımız yaşlandıqca dəyişir".
Tədqiqatçılar konkret peşələr və xəstəlik riski arasındakı əlaqənin daha da öyrənilməsinin və aşağı gəlirli ölkələrdə oxşar tədqiqatların aparılmasının vacibliyini vurğulayıblar.\lent.az
XƏBƏR LENTİ
24 Noyabr 2024
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ