ABŞ-ın yeni administrasiyasının bu gündən əksər idxal mallarına tətbiq etdiyi rüsumlar dünyada müxtəlif reaksiyalara səbəb olub.

Musavat.com xəbər verir ki, Avropa Komissiyasının sədri Ursula fon der Lyayen ABŞ-ın rüsumlarına qarşı hər hansı konkret cavab tədbiri elan etməyib. O, ABŞ prezidenti Donald Trampla rüsumların qaldırılması üçün danışıqlara çağırıb. Eyni zamanda, xüsusi videomüraciətdə xanım Lyayen belə məsləhətləşmələr uğursuz olarsa, Aİ-nin əks tədbirlərinin görüləcəyini vəd edib: "Biz ABŞ-la ticarət maneələrinin aradan qaldırılması üzrə danışıqlara çağırırıq. Lakin biz hərəkətə keçməyə də hazırıq. İlk cavab tədbirləri paketini tamamlamağa yaxınıq və danışıqlar uğursuz olarsa, onları tətbiq etməyə hazırıq. Prezident Trampın qərarından dərin təəssüflənirəm. Qlobal iqtisadiyyat böyük zərər görəcək, nəticələr bütün dünya ölkələri üçün fəlakətli olacaq və ən həssas insanlara ağır zərbə vuracaq".

Avropa Komissiyasının rəhbəri İttifaqda birliyə və avropalı istehsalçıların müdafiəsinə çağırıb.
Almaniyanın kimya sənayesi Avropa İttifaqını ABŞ-ın tətbiq etdiyi kütləvi yeni tariflərə soyuqqanlı davranmağa çağırıb. Kimya Sənayesi Assosiasiyasının (VCI) rəhbəri Volfgang Grosse Entrup deyib ki, "ABŞ Almaniyanın əsas ticarət tərəfdaşı olub və qalacaq": "Ekskalasiya spiralı yalnız zərəri artıracaq. Ölkəmiz artan ticarət müharibəsində oyuncaq olmamalıdır". VCI rəhbərinin sözlərinə görə, Aİ cavab tədbirləri məsələsində “çevik olmalı və Vaşinqtonla sıx dialoq aparmalıdır”.
Kanadanın Baş naziri Mark Karni jurnalistlərə bildirib ki, ABŞ-ın elan etdiyi yeni tariflər beynəlxalq ticarət sistemini əsaslı şəkildə dəyişəcək: “ABŞ prezidenti Donald Tramp beynəlxalq ticarət sistemini əsaslı şəkildə dəyişdirəcək bir sıra tədbirləri açıqlayıb”. Baş nazir əlavə edib ki, bəzi tədbirlər "milyonlarla kanadalıya təsir edəcək". Buna görə də Kanada yeni tariflərə cavab rüsumları tətbiq etmək niyyətindədir:

"Biz bu tariflərə qarşı əks tədbirlərlə mübarizə aparacağıq. Biz işçilərimizi qoruyacağıq və istənilən G7 ölkəsinin ən güclü iqtisadiyyatını quracağıq".

Onun sözlərinə görə, Birləşmiş Ştatlar Kanadaya "iqtisadiyyatın əczaçılıq, ağac və yarımkeçiricilər kimi strateji sektorlarına" təsir edəcək başqa tariflər tətbiq edə biləcəyinə də işarə edib.

Britaniya hökuməti isə sakit qalmaqda və Tramp administrasiyası tərəfindən tətbiq edilən tariflər fonunda ABŞ ilə ticarət razılaşması istiqamətində işləməkdə qərarlıdır. Bunu Böyük Britaniyanın biznes və ticarət naziri Conatan Reynolds deyib: "ABŞ bizim ən yaxın müttəfiqimizdir, ona görə də bizim yanaşmamız dəyişməz olaraq qalır - sakit qalmaq və sövdələşmənin bağlanmasına çalışmaq. Ümid edirik ki, bu gün elan edilənlərin təsirini yumşaldacağıq. Bizim geniş çeşidli alətlərimiz var və biz onlardan istifadə etməkdən çəkinməyəcəyik. Atdığımız hər hansı növbəti addımların potensial təsirini qiymətləndirmək də daxil olmaqla, Britaniya biznesləri ilə əlaqə saxlamağa davam edəcəyik."

Bundan əvvəl Britaniya hökumətinin başçısı Key Starmer Vaşinqtonun tariflər tətbiq etməsinə cavab olaraq tələsik addımlar atmayacağını bildirsə də, onun kabinetinin krallığın və onun müəssisələrinin maraqlarını qorumaq niyyətində olduğunu vurğulayıb.

Maraqlıdır ki, ABŞ maliyyə naziri Scott Bessent CNN-in sualına cavab olaraq birjaların Donald Tramp administrasiyasının açıqladığı tariflərə necə reaksiya verəcəyini proqnozlaşdıra bilmədiklərini deyib: "Düzünü desəm, bilmirəm. Sabah ticarətin harada başlayacağını və bazarın harada bağlanacağını bilmirəm. Amma məncə, ən vacib şey baza iqtisadi göstəricilərdir. Amerikalı sahibkar və dünyanın ən zəngin insanlarından biri Uorren Baffetin dediyi kimi, "qısa müddətdə bazar bir səsvermə maşınıdır, lakin uzunmüddətli perspektivdə onlar tərəziyə çevrilir”.

Tariflər açıqlandıqdan sonra Asiyanın ən böyük Tokio Fond Birjasında ticarət kotirovkaların çöküşü ilə açılıb. Yaponiyanın 225 aparıcı şirkətinin səhmlərinin qiymətlərini izləyən əsas Nikkei indeksi ticarətin başlanğıcında 4,4 faiz azalıb. Avtomobil şirkətləri azalmada liderlər sırasındadır. Belə ki, Nissan səhmlərinin dəyəri 5,99 faiz, Honda isə 5,09 faiz ucuzlaşıb.

Pekin Vaşinqtonun Çin mallarına rüsumları artırmasını qəti şəkildə pisləyir və onun maraqlarını və hüquqlarını qorumaq üçün əks tədbirlər görəcəyini vəd edir. Bu barədə Çin Xalq Respublikasının Ticarət Nazirliyinin ABŞ prezidenti Donald Trampın rüsumları artırmaq qərarına cavab olaraq yaydığı bəyanatda deyilir: "Çin buna qəti şəkildə qarşı çıxır və biz öz hüquq və maraqlarımızı qorumaq üçün qətiyyətlə əks tədbirlər görəcəyik".

Ticarət Nazirliyinin qeyd etdiyi görə, tariflər bütün ölkələrin qanuni hüquq və maraqlarına ciddi ziyan vurur və “birtərəfli hədə-qorxu ilə bağlı tipik praktikadır”: "Tarix sübut edib ki, tariflərin artırılması ABŞ-ın öz problemlərini həll etməyəcək".

Bəyanatda deyilir ki, Trampın proteksionizmi təkcə Amerikanın maraqlarına zərər verməyəcək, həm də qlobal iqtisadi inkişafa, istehsal və təchizat zəncirlərinin sabitliyinə təhlükə yaradacaq: "Ticarət müharibəsində qalib yoxdur və proteksionizm dalana dirənir. Çin ABŞ-ı birtərəfli tarif tədbirlərini dərhal ləğv etməyə və ticarət tərəfdaşları ilə bərabərhüquqlu dialoq yolu ilə fikir ayrılıqlarını düzgün şəkildə həll etməyə çağırır".

Yaponiya hökuməti ABŞ-ın idxal rüsumlarının tətbiqini “son dərəcə təəssüfləndirici” hesab edir və onlara yenidən baxılmasında israrlı olacaq. Bunu Yaponiya Nazirlər Kabinetinin Baş Katibi Yoşimasa Hayaşi deyib və qeyd edib ki, Vaşinqtonun ticarət sahəsindəki tədbirləri iki ölkə arasında iqtisadi əlaqələrə və bütün beynəlxalq ticarət sisteminə təsir göstərəcək: "Yaponiya müxtəlif səviyyələrdə ABŞ-a öz narahatlığını bildirib və həmçinin bildirib ki, birtərəfli tarif tədbirləri tətbiq etməyə ehtiyac yoxdur. Buna baxmayaraq, ABŞ hökumətinin birtərəfli qaydada cavab rüsumları tətbiq etdiyini elan etməsi son dərəcə təəssüf doğurur. Bu tədbirlərin Ümumdünya Ticarət Təşkilatına və Yaponiya-ABŞ ticarət razılaşmasına uyğunluğu ilə bağlı ciddi narahatlığımız var".

Onun sözlərinə görə, Baş nazir Şigeru İşiba tarif tədbirlərinin məzmununu və onların Yaponiyaya təsirini hərtərəfli nəzərdən keçirməyi və Tokionu yeni rüsumlardan azad etmək üçün Vaşinqtona təzyiqləri davam etdirməyi tapşırıb.

Avstraliyanın baş naziri Entoni Albanese bildirib ki, ölkəsinə də təsir edən ABŞ-ın yeni tarifləri iki ölkə arasındakı dostluq münasibətlərinə ziddir: “Donald Tramp administrasiyasının tariflərinin heç bir məntiqi əsası yoxdur, onlar iki ölkənin tərəfdaşlığının əsaslarına ziddir. Bu, qeyri-dost hərəkətdir. Bugünkü qərar yalnız qlobal iqtisadiyyatda qeyri-müəyyənliyi və Amerika vətəndaşlarının xərclərini artıracaq".

O, Kanberranın "ABŞ-ı razı salmaq üçün" ticarət qaydalarını yumşaltmayacağını deyib: "Bu, Avstraliya dəyərlərinin bir hissəsidir... və bu, müzakirə edilə bilməz, bizim kim olduğumuzun bir hissəsidir. Biz güzəştə getməyəcəyik. Biz qarşılıqlı azad ticarət sazişinin prinsiplərini dəstəkləməyə davam edəcəyik ki, ABŞ-dan Avstraliyaya gələn mallar heç bir tarifə cəlb olunmadığı kimi məhsullarımız da cəlb olunmasın”.

Kolumbiya prezidenti Qustavo Petro hesab edir ki, ABŞ prezidenti Donald Tramp hökumətinin elan etdiyi tariflər neoliberalizmin ölümü deməkdir. O, X-də yazıb: "Bu gün bütün dünyada azad ticarət siyasətini nəzərdə tutan neoliberalizm öldü. Müxalifətdə bu radikal ideologiyaya sadiq olanlar bilməlidirlər ki, cəsəddən yapışırlar. ABŞ hökuməti hesab edir ki, ümumilikdə idxala tarifləri qaldırmaqla onlar öz istehsallarını, sərvətlərini və məşğulluqlarını artıra bilərlər. Hesab edirəm ki, bu, böyük səhv ola bilər".

Koreya Respublikası Prezidentinin səlahiyyətlərini icra edən Baş Nazir Han Deok Su ABŞ-ın yeni 25 faizlik tariflərinin Cənubi Koreya ixracatçılarına təsirini müzakirə etmək üçün təcili iclas keçirib. Bu barədə baş nazirin mətbuat xidməti məlumat yayıb. İclas yerli vaxtla saat 07:00-da (Bakı vaxtı ilə 02:00) çağırılıb. İclasda maliyyə naziri, ticarət, sənaye və energetika naziri, onun ticarət danışıqları üzrə müavini və sənaye üzrə müavini, xarici işlər nazirinin birinci müavini iştirak edib.
Han Deok Su deyib: "Qlobal tarif müharibəsi reallığa çevrilib, vəziyyət çox ciddidir. Ticarət böhranını aradan qaldırmaq üçün hökumətin bütün potensialını və resurslarını səfərbər etməliyik”. O, "avtomobillər də daxil olmaqla, ABŞ-ın tariflərinin təsirinə məruz qalacaq sənaye və şirkətlərə hökumət dəstəyi tədbirlərinin dərhal təmin edilməsini" tapşırıb.
Bu gün ticarət, sənaye və energetika naziri cavab strategiyalarını müzakirə etmək üçün şirkətlər və vətəndaş cəmiyyəti təşkilatlarının nümayəndələri ilə ABŞ tarifləri ilə bağlı görüş keçirəcək.
Braziliya hökuməti də öz istehsalçılarını qorumaq üçün müxtəlif tədbirləri, o cümlədən ABŞ administrasiyasının tətbiq etdiyi tariflərlə bağlı Ümumdünya Ticarət Təşkilatına (ÜTT) müraciət etməyi düşünür. Bu barədə Cənubi Amerika respublikasının Xarici İşlər Nazirliyi məlumat yayıb: "Braziliya hökuməti qanuni milli maraqları qorumaq üçün ÜTT-yə müraciət daxil olmaqla, ikitərəfli ticarətdə qarşılıqlılığı təmin etmək üçün bütün mümkün tədbirləri nəzərdən keçirir".
Xarici İşlər Nazirliyi bildirib ki, hökumət özəl sektorun müdafiəsi ilə bağlı tədbirlərlə bağlı məsləhətləşmələr aparmaq niyyətindədir.

Braziliya hakimiyyəti qeyd edib ki, ABŞ prezidenti Donald Tramp administrasiyasının elan etdiyi vəzifələr “ABŞ-ın ÜTT qarşısında götürdüyü öhdəlikləri pozur”: “Nəzərə alsaq ki, son 15 ildə ABŞ-ın Braziliya ilə əhəmiyyətli və müntəzəm ticarət profisiti, ümumilikdə 410 milyard ABŞ dolları təşkil edir, balansın və “ticarət qarşılıqlılığının” bərpası zərurəti bəhanəsi ilə Braziliyaya birtərəfli qaydada 10 faiz əlavə rüsumların tətbiqi reallığı əks etdirmir”.
Polşanın baş naziri Donald Tusk X hesabından Aİ-ni ABŞ-ın Aİ mallarına tətbiq etdiyi tariflərə adekvat cavab verməyə çağırıb: "Dostluq tərəfdaşlıq deməkdir. Tərəfdaşlıq real və həqiqi qarşılıqlı vəzifələr deməkdir. Adekvat həll yolları lazımdır".

Musavat.com