Onlayn ictimai-siyasi qəzet
Tramp 2 apreldə dünyaya qarşı yeni ticarət müharibəsi elan edir
ABŞ Prezidenti Donald Tramp 2 aprel tarixini “Amerikanın Azadlıq Günü” elan edərək, həmin gündən etibarən bütün dünya ölkələrinə qarşı yeni idxal tarifləri tətbiq edəcəyini bəyan edib.
Musavat.com BBC -yə istinadla bildirir ki, bu addım, artıq ikinci ticarət müharibəsinin başlanğıcı kimi qiymətləndirilir və Avropa İttifaqı bu ssenarinin qarşısını almağa çalışır.
Bu dəfə nə dəyişib?
İlk prezidentlik dövründə də Avropanı ticarət tarifləri ilə hədəf alan Trampın bu dəfəki addımı daha genişmiqyaslı və siyasi məqsədlərlə motivasiyalıdır. Tramp Avropanı daha çox müdafiə xərclərinə məcbur etmək, bəzi əraziləri – o cümlədən Qrenlandiyanı ABŞ-a verməyə razı salmaq, eləcə də çoxmillətli korporasiyalar üçün vergi qaydalarının dəyişdirilməsinə nail olmaq istəyir. Bu kontekstdə İlon Mask və Mark Zukerberq kimi texnoloji nəhənglərin maraqları da nəzərə alınır.
Trampın ticarət ittihamları artıq sadəcə tariflərlə məhdudlaşmır – Avropa ölkələrinin tətbiq etdiyi daxili vergilər, məsələn əlavə dəyər vergisi (ƏDV) belə onun “cavab tədbiri” kimi nəzərdən keçirdiyi siyahıya daxildir.
ABŞ və Aİ bir-birindən nə qədər asılıdır?
Avropa İttifaqı və ABŞ dünyanın ən böyük iki iqtisadi gücüdür. Onların qarşılıqlı ticarəti və investisiyaları dünya iqtisadiyyatının təqribən 30%-ni təşkil edir. Hər gün 4.5 milyard dollarlıq mal və xidmət mübadiləsi baş verir. ABŞ-ın müdafiə sənayesi, tibbi texnologiyaları və mülki aviasiya sektoru Avropa komponentlərindən və texnologiyalarından asılıdır – hətta ABŞ dollarının çapında istifadə edilən avadanlıqlar belə Avropada istehsal olunur.
Avropa Komissiyasının ticarət üzrə nümayəndəsi Maroş Şefçoviç qeyd edir ki, indiki tarazlıq hər iki tərəf üçün faydalıdır və Trampın irəli sürdüyü ittihamlar “tarixi təhrif etməkdən başqa bir şey deyil”.
Aİ necə cavab verə bilər?
Əgər ABŞ və Aİ 1 aprelə qədər razılıq əldə etməsə, burbon, cins şalvar və Harley-Davidson motosikletləri kimi Amerikanın simvolik məhsullarına qarşı tariflər geri qaytarılacaq. Lakin Avropa bu dəfə “ticarət bazukası” adlanan yeni vasitəyə arxalanır.
Bu “bazuka” ABŞ-ın Google, Facebook, Amazon kimi texnoloji nəhənglərinə qarşı xidmətlərə, intellektual mülkiyyətə və dövlət satınalmalarına dair məhdudiyyətlər tətbiq etməyə imkan verir. Lakin bu güclü vasitənin bir mənfi cəhəti də var – Avropa qaydalarına görə tətbiqi çox vaxt aparır, ən azı yarım il və 27 ölkənin əksəriyyətinin razılığı tələb olunur.
Trampın 2 aprel planı yalnız tarif siyasəti deyil, ABŞ-Avropa münasibətlərinin dərinləşən böhranının göstəricisidir. Avropa, bu dəfə sadəcə “səssiz diplomatiya” ilə deyil, açıq iqtisadi və siyasi müqavimətlə cavab verməyə hazırlaşır. ABŞ və Aİ arasında yeni ticarət müharibəsi dünya iqtisadiyyatı üçün yeni risklər doğurur.
Xəbərin orijinalı aşağıdakı keçiddə:
https://www.bbc.com/russian/articles/c3e4g8qz5zzo?at_campaign=ws_whatsapp
Musavat.com
XƏBƏR LENTİ
31 Mart 2025
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ