Onlayn ictimai-siyasi qəzet
Polşanın yeni Karolu: Tramp heyranı Navroski kimdir - Putinin, yoxsa Zelenskinin yanında olacaq? DOSYE
2025-ci il prezident seçkiləri Polşada təkcə siyasi deyil, həm də ideoloji baxımdan dönüş nöqtəsinə çevrildi. Gözlənildiyi kimi, bu yarışda sağ-mühafizəkar mövqeyi ilə seçilən Karol Navroski qalib gəldi. O, seçkilərin ikinci turunda səslərin 54,1 faizini qazanaraq rəqibi, liberal düşərgənin namizədi Rafal Trşaskovskiyə üstünlük əldə etdi.
Musavat.com bildirir ki, bu nəticə Polşada sağçıların yenidən yüksəlişə keçdiyini və xalqın radikal deyil, lakin qətiyyətli, milli maraqları müdafiə edən liderlərə ehtiyac duyduğunu nümayiş etdirdi.
Yeni prezident Karol Navroski tarixçidir. O, 1983-cü ildə Torun şəhərində doğulub. Torun Kopernik Universitetinin tarix fakültəsini bitirib, daha sonra həmin universitetdə doktorluq dissertasiyasını müdafiə edib. Uzun illər Polşanın tarixi institutlarında, o cümlədən Milli Yaddaş İnstitutunda (IPN) çalışıb və 2017–2021-ci illərdə bu qurumun Arxivlər Departamentinin rəhbəri olub.
Navroski evlidir. Onun həyat yoldaşı Anna Navroska da tarixçidir və universitet mühitində çalışır. Cütlüyün iki övladı var – bir qız və bir oğlan. Ailəsi haqqında açıqlamalarında tez-tez vurğulayır ki, “güclü dövlət ailədən başlayır” – bu da onun ənənəvi dəyərlərə bağlılığını göstərən əsas şüarlardandır.
Navroski akademik və publisistik fəaliyyətində daim kommunizm dövrü ilə, sovet işğalçılığı və rus imperializmi ilə mübarizəni əsas prioritet kimi vurğulayıb. Onun 2020-ci ildən etibarən apardığı və geniş rezonansa səbəb olan kampaniya – Polşadakı sovet dövrünə aid abidə və büstlərin sökülməsi – onu ölkə daxilində “tarixi ədalət naminə döyüşçü” obrazında tanıtdı.
Navroskinin siyasi baxışları onu yalnız Polşa daxilində deyil, bütövlükdə Avropa sağçılarının bir parçasına çevirib. O, LGBT ideologiyasına qarşı çıxır, ailə institutunu və katolik dəyərləri müdafiə edir, Avropa İttifaqında milli suverenliyin zəiflədilməsinə qarşı sərt mövqe nümayiş etdirir.
Onun ritorikasında əsas mövzulardan biri “institutların deyil, liderliyin dönəmi gəlib” fikridir. O hesab edir ki, Qərb ölkələrinin liberal siyasətləri, xüsusilə də gender, identiklik və postmodernist ideyaları müdafiə etməsi Rusiya və digər avtoritar güclərlə real mübarizə aparmağa mane olur.
Karol Navroski, ABŞ-ın keçmiş və hazırkı prezidenti Donald Trampı “qərbin özünü müdafiə instinktini yenidən oyadan lider” kimi dəyərləndirib. O, Trampın NATO ölkələrindən daha çox müdafiə xərcləri tələb etməsini və ABŞ-ın sərt ritorikasını dəstəkləyir. Navroskiyə görə, Trampın siyasəti “təhlükəli romantizmdən uzaq, real güc balansına əsaslanan bir doktrinadır”.
Bu səbəbdən onun Tramp administrasiyası ilə ideoloji paralelliyi Avropa və ABŞ arasında yeni sağçı oxun möhkəmlənməsinə gətirib çıxara bilər.
Karol Navroski açıq və qətiyyətli şəkildə Rusiya əleyhdarıdır. O, SSRİ-ni “təhlükəli imperiya”, Putini isə “müasir zamanların ən təhlükəli ideoloqu” adlandırıb. Prezidentlik kampaniyası dövründə vəzifəyə gələcəyi təqdirdə Ukraynaya yardımın artırılacağına dair vədlər verib.
Ekspertlərin fikrincə, Navroskinin hakimiyyətə gəlişi ilə Polşa-Ukrayna münasibətləri daha da dərinləşəcək, bu isə Ukrayna üçün həm hərbi, həm də diplomatik baxımdan yeni imkanlar deməkdir. Onun təşəbbüsü ilə Polşa sərhədində Ukrayna üçün yeni hərbi-logistik dəstək mərkəzlərinin yaradılması da gündəmdədir.
Karol Navroskinin qələbəsi Avropada davam edən sağçı yüksəlişin tərkib hissəsidir. Giorgia Meloni (İtaliya), Viktor Orban (Macarıstan), Robert Fitso (Slovakiya), Marine Le Pen (Fransa) və başqaları ilə müqayisədə Navroski həm ideoloji, həm də praktiki addımları ilə Qərbdə yeni siyasi xəttin formalaşmasına töhfə verəcək.
O, öz çıxışlarında tez-tez bu sualı verir: “Bu gün siz geosiyasi mübarizədə masa ətrafında iştirak edirsiniz, yoxsa masanın üstündə dayanan obyektə çevrilmisiniz?” Bu ritorik sual onun siyasət fəlsəfəsini aydın şəkildə ifadə edir.
Karol Navroski Polşa tarixində yeni səhifə açır. Onun rəhbərliyi altında ölkənin həm daxili, həm də xarici siyasətində radikal deyil, lakin qətiyyətli addımlar atılacağı gözlənilir. Tarixçi olan bir prezidentin tarixin təhrifinə və unudulmasına qarşı apardığı mübarizə, görünür ki, siyasi iradə ilə daha da güclənəcək.
Ukrayna üçün bu seçki nəticəsi ciddi strateji dəstək vəd edir, Rusiya üçünsə yeni bir ideoloji və diplomatik müxalifətin yüksəlişini simvolizə edir.
Musavat.com
ƏLAQƏLİ XƏBƏRLƏR
XƏBƏR LENTİ
05 Iyun 2025
04 Iyun 2025
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ