Onlayn ictimai-siyasi qəzet
Kadırov Azərbaycan təyyarəsini vuranları mükafatlandırdı: ÇEÇEN LİDERİN TƏXRİBATÇI GEDİŞİ
Minval.az yazarı Nurani xanımın məqaləsinin icmalını Musavat.com oxucularına təqdim edirik.
Məqalədə AZAL-a məxsus Bakı-Qroznı reysi üzrə uçan J28243 nömrəli təyyarənin faciəvi qəzaya uğraması və onun doğurduğu siyasi nəticələr geniş təhlil edilib. Hadisə ilə bağlı Azərbaycan hökuməti, ABŞ Dövlət Departamenti və müstəqil ekspertlərin səsləndirdiyi iddialar, Rusiya tərəfinin isə bu məsələdə susqunluğu xüsusi diqqət çəkir.
Nə baş verdi?
Azərbaycan Hava Yollarına məxsus sərnişin təyyarəsinin Çeçenistanın Qroznı şəhərində Rusiya zenit raketi ilə vurulduğu iddia olunur. Məqalədə qeyd edilir ki, hadisə zamanı təyyarənin naviqasiya sistemi yer üzərindən radioelektron vasitələrlə bloklanıb. Bu fakt həm qəzaya səbəb olub, həm də müasir təyyarələr üçün ölümcül risk yaradıb.
Bənzər hadisə 2019-cu ildə Azərbaycanın MiQ-29 hərbi təyyarəsi ilə də yaşanmışdı. O zaman da radioelektron müdaxilə nəticəsində naviqasiya sistemi sıradan çıxmış, nəticədə təyyarə qəzaya uğramışdı. Buna baxmayaraq, pilotlar naviqasiya problemləri ilə bağlı əvvəlcədən xəbərdar edilməmişdi.
Moskvanın susqunluğu və Bakının gözləntiləri
Bakıda bu faciə ilə bağlı rəsmi Moskvanın üzrxahlıq etməsi, məsuliyyəti qəbul etməsi və tam araşdırma aparması gözlənilir. Məqalədə vurğulanır ki, Azərbaycan 44 günlük müharibə zamanı səhvən vurulan Rusiya hərbi helikopterinə görə üzrxahlıq etmiş, kompensasiya ödəmiş və məsələ ilə bağlı cinayət işi açmışdı. Halbuki həmin helikopter Azərbaycanın döyüş mövqelərinə yaxın provokativ uçuş həyata keçirirdi.
Bu dəfə isə söhbət mülki sərnişin təyyarəsindən gedir. Məqalədə bir sıra suallar irəli sürülür:
• Niyə dron hücumları və zenit raket sistemlərinin aktiv olduğu şəraitdə Qroznı hava limanı bağlanmayıb?
• Niyə pilotlar mümkün təhlükələr barədə xəbərdar edilməyib?
• Təyyarə niyə dərhal Aktauda eniş üçün yönləndirilməyib?
Yazıda qeyd olunur ki, təyyarə dərhal eniş icazəsi alsaydı, sağ qalanların sayı daha çox ola bilərdi.
Çeçenistanda mükafatlandırma və siyasi nəticələr
Faciənin ardınca Çeçenistan rəhbəri Ramzan Kadırovun qohumu Xamzat Kadırovu “Çeçen Respublikasına xidmətlərinə görə” medalla təltif etməsi vəziyyəti daha da gərginləşdirib. Xamzat Kadırov Çeçenistan üzərindəki bütün pilotsuz uçuş aparatlarını vurmaqla öyünmüşdü, lakin bu hədəflərdən biri də Azərbaycan sərnişin təyyarəsi olub.
Məqalədə bu təltifin 2014-cü ildə Donbasda MH17 reysi ilə bağlı rus separatçı lider İqor Girkindən gələn təxribatçı bəyanatları xatırlatdığı bildirilir. Həmçinin, “Axmat” batalyonunun komandiri Apti Alaudinov zenit sistemlərinin “peşəkarlığını” təqdir edərək Rusiya ordusunun hərəkətlərini tərifləyib.
Kadırov isə yalnız ölənlərin ailələrinə maliyyə yardımı təklif etməklə kifayətlənib. Yazıda bu addım “pul təklif edib, susmaq tələb etmək” kimi qiymətləndirilir.
Azərbaycan-Rusiya münasibətləri: Təhlükəli sınaq
Yazıda vurğulanır ki, bu hadisə Azərbaycan-Rusiya müttəfiqlik münasibətlərini ciddi sınaq qarşısında qoyub. Çeçenistan Rusiya Federasiyasının subyekti olduğu üçün Moskvanın susqunluğu münasibətlərin gələcəyinə kölgə salır. Məqalədə sual olunur: “Moskva bu münasibətlərin qorunmasında həqiqətən maraqlıdırmı?”
Nurani xanımın fikrincə, bu münasibətlərin qorunması üçün Moskva hərəkətə keçməli, məsuliyyəti qəbul etməli və belə təxribatların qarşısını almalıdır. Azərbaycan cəmiyyəti isə ədalətli araşdırma və nəticələrin açıqlanmasını gözləyir.
Azərbaycan və Rusiya münasibətləri “iki istiqamətli yol” kimi təsvir olunur. Bu yolda təxribatçı hərəkətlərin qarşısının alınmaması gələcək əməkdaşlığa ciddi zərbə vura bilər. Musavat.com oxucuları üçün təqdim etdiyimiz bu icmal, hadisənin mahiyyətini və doğurduğu nəticələri daha dərindən anlamaq üçün geniş perspektiv təqdim edir.
Yazının orijinalı bu linkdə: https://minval.az/news/124439583
Musavat.com
XƏBƏR LENTİ
21 Aprel 2025
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ