Onlayn ictimai-siyasi qəzet
İşğaldan azad ərazilərdə Çin investisiyası
Çinlə əməkdaşlığımızın dərinləşməsi Azərbaycan iqtisadiyyatının texnoloji əsaslar üzərində inkişafına yeni bir impuls verəcək
Azərbaycanın regionlarında sosial-iqtisadi inkişaf sahəsində son dövrlərdə bir sıra mühüm təşəbbüslər və layihələr həyata keçirilir. Prezident İlham Əliyevin Çinə dövlət səfəri əməkdaşlıq çərçivəsində 20-dən çox saziş imzalandı, bunlara rəqəmsal iqtisadiyyat, yaşıl inkişaf, əqli mülkiyyət və kənd təsərrüfatı məhsullarının ticarəti daxildir. Həmçinin Çin-Avropa Trans-Xəzər Ekspress marşrutunun təhlükəsizliyi və gömrük prosedurlarının təkmilləşdirilməsi planlaşdırılır.
Qeyd edək ki, Azərbaycan hökuməti xüsusilə Qarabağ və Şərqi Zəngəzur bölgələrində, infrastrukturun bərpası və yenidən qurulması məqsədilə beynəlxalq maliyyə institutlarından 5 milyard ABŞ dolları həcmində kredit cəlb etməyi planlaşdırır. Bu vəsait əsasən Dünya Bankı, Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı və Asiya İnfrastruktur İnvestisiya Bankı kimi qurumlardan təmin ediləcək.
Bəs ölkə başçısının Çin səfərinin regionlarımızın sosial-sosial iqtisadi inkişafı baxımdan nə kimi töhfəsi olacaq?
Azər Badamov
İqtisadçı-deputat Azər Badamov mövzu ilə bağlı “Yeni Müsavat”a deyib ki, Prezident İlham Əliyevin Çin Xalq Respublikasına səfəri Azərbaycan-Çin münasibətlərində yeni səhifə açır: “Belə ki, dövlət başçımızın səfəri çərçivəsində imzalanmış 20-yə yaxın sənəd və 18 bənddən ibarət "Azərbaycanla Çin Xalq Respublikası arasında hərtərəfli strateji tərəfdaşlıq əlaqələrinin qurulması haqqında Birgə Bəyanat"la ölkələrimiz arasındakı münasibətləri yeni bir mərhələyə çıxartmış oldu. Azərbaycan dünyanın ikinci iqtisadiyyatı ilə strateji tərəfdaş oldu. Təbii ki, strateji tərəfdaş olmağımız həm Çinə, həm də Azərbaycana böyük faydalar gətirəcək. Biz bilirik ki, dünyanın iqtisadi gücləri arasında iqtisadi çəkişmələr günü-gündən dərinləşir. Belə dəyişkən qlobal iqtisadi sistemdə böyük iqtisadi güc mərkəzi olan ölkələr əməkdaşlıqlarını şaxələndirmək üzərində çalışırlar. Təbii ki, burada hər bir milyard dolların şaxələnməsi ümumi iqtisadiyyatlar üçün əhəmiyyətli rol oynayır. Bu baxımdan Azərbaycanla Çin arasında iqtisadi sahədə münasibətlərin dərinləşməsi Çinə iqtisadiyyatı diversifikasiya edilməsi baxımından əhəmiyyətlidir. Belə ki, keçən ilin ticarət dövriyyəsinə baxsaq görərik ki, Çin Azərbaycanın 4-cü ticari-iqtisadi tərəfdaşı olmaqla 3,7 milyard dollarlıq həcmində bir dövriyyə ilə gündəmə gəldi. Azərbaycanın idxalında 18%-ə qədəri Çinin payına düşür. Cənab Prezidentin Çinə səfərindən sonra bu dövriyyənin yüksək templərlə artacağını hesab edirəm. Çünki Azərbaycanın işğaldan azad olunmuş əraziləri yenidən tikilib bərpa edilir. Bu ərazilərdə inşa olunan bütün inzibati ərazilər müasir texnologiyalarla ərsəyə gətirilir. Ağıllı kənd və ağıllı şəhərlər salınır. Bu layihələrin icra olunmasında Çin texnologiyalarından geniş istifadə edilir".
Deputat əlavə edib ki, həm də işğaldan azad olunmuş ərazilərdə yeni müəssisələrin, iş yerlərinin açılmasında Çin şirkətləri maraqlıdır: “Ölkə başçısının Çinə səfərinə qədər 10 Çin şirkəti işğaldan azad olunmuş ərazilərdə fəaliyyət göstərməsi üçün Azərbaycan hökumətinə müraciət etmişdi. İndi isə bu müraciətlərin sayı kifayət qədər artacaqdır. Həm də ölkəmizin geniş yaşıl enerji gündəliyi var. Çin şirkətləri bərpa olunan enerji sahələrinin yaradılmasında yaxından iştirak edirlər. Dövlət başçımızın səfərindən sonra bu iştirakçılıq daha da genişlənəcək. Bununla yanaşı, Çin texnologiyalarından ölkəmizin digər regionlarında da istifadə etmək mümkündür. BYD şirkətinin Azərbaycanda elektrik avtomobillərinin istehsalı məsələsi reallaşmaq üzrədir. Digər Çin şirkətləri ilə də müştərək müəssisələr qurmaqla Azərbaycan iqtisadiyyatının müasir texnoloji və rəqəmsal iqtisadiyyata çevrilmək imkanları genişlənir. Bu baxımdan Çinlə əməkdaşlığımızın dərinləşməsi Azərbaycan iqtisadiyyatının texnoloji əsaslar üzərində inkişafına yeni bir impuls verəcəkdir. Təbii ki, Çinlə əməkdaşlığımızın dərinləşməsi həm də yeni bazara ayağımızın açılması deməkdir. Çin bazarı 1,4 milyard əhalisi olan bir bazardır. Bu bazarda Azərbaycandan ixrac olunan kənd təsərrüfatı və emal sənayesi mallarına ehtiyac var. Bu baxımdan Çində Azərbaycanın ticarət evləri və şərab evləri şəbəkəsinin genişləndirilməsi nəzərdə tutulur. Bu da Çin bazarında möhkəmlənməyimizə yol açacaq”.
Azər Badamov onu da qeyd edib ki, Azərbaycan Çinin təşəbbüs göstərdiyi "Bir kəmər, bir yol" layihəsində aktiv iştirak edərək Orta dəhlizi ərsəyə gətirib: “Çinlə Avropa İttifaqı arasında 580 milyard dollarlıq bir ticarət dövriyyəsi var. Bu ticarət dövriyyəsinin reallaşmasında Orta dəhlizin əhəmiyyəti günü-gündən artmaqdadır. Zəngəzur dəhlizinin Orta dəhlizin bir hissəsi olması, bu dəhlizin açılışından sonra Çinlə Avropa arasında yükdaşımalarda iştirakımızı daha da artıracaqdır. Bu baxımdan Çin Cənubi Qafqaz regionunda davamlı sülhə nail olunmasına və Zəngəzur dəhlizinin açılmasına maraqlıdır və dəstəkləyir. Azərbaycan və Çin dost ölkələr olduğu kimi həm də strateji tərəfdaşlara çevrildilər. Bu, həm də dünyada mövqelərimizin möhkəmlənməsinə xidmət edir”.
Hazırladı: Afaq Mirayiq
XƏBƏR LENTİ
26 Aprel 2025
25 Aprel 2025
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ