Onlayn ictimai-siyasi qəzet
Bu məhsullar ucuzlaşacaq
Əhali işğaldan azad torpaqlara qayıtdıqca, ölkədə kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı artacaq
“İşğaldan azad edilən ərazilərdə 100 min hektardan çox sahədə buğda, qarğıdalı əkilir, dənli-paxlalı bitkilər yetişdirilir. Statistika göstərir ki, 600 min hektara yaxın torpaq sahəsi minalardan təmizlənib və tez bir zamanda əkin dövriyyəsinə daxil olacaq”. Bunu İqtisadiyyat.az-a açıqlamasında Milli Məclisin Aqrar siyasət komitəsinin sədri Tahir Rzayev deyib.
O qeyd edib ki, digər tərəfdən, həmin ərazilərə arı ailələri və mal-qara köçürülür: “Əlbəttə ki, bütün bunlar kənd təsərrüfatı, istehsal və eyni zamanda ərzaq təhlükəsizliyi üçün çox vacibdir. 100 min hektarlarla torpaq əkin dövriyyəsinə daxil olacaq və orada pambıq əkiləcək, taxıl əkiləcək, digər kənd təsərrüfatı məhsulları yetişdiriləcək”.
Tahir Rzayev
T.Rzayev söyləyib ki, azad olunmuş ərazilər yüksək kənd təsərrüfatı potensialına malikdir: “Qarabağ torpaqları çox məhsuldardır və orada üzüm, pambıq, taxıl sahəsində yüksək məhsuldarlıq əldə olunub. Digər tərəfdən, dağlıq rayonlar heyvandarlığın inkişafı üçün çox əhəmiyyətlidir. Bu da ət, süd, yumurta məhsullarına olan tələbatın ödənilməsi üçün vacib şərtdir. Eyni zamanda həmin ərazilərdə su anbarları inşa olunur, balıqçılığın inkişafı üçün geniş imkanlar var. Azad olunmuş ərazilər aqrar sektorun inkişafına yeni bir təkan verəcək, kənd təsərrüfatı məhsullarının ucuzlaşmasına şərait yaradacaq. Həm də o regionlar turizm üçün çox faydalı ərazilərdir. O ərazilərə turistlərin axını kənd təsərrüfatı məhsullarının satışını da artıracaq”.
“Həmin ərazilərdə eyni zamanda torpaq sahələri sahibkarlara icarəyə verilib ki, kənd təsərrüfatı məhsulları yetişdirsinlər. Əlbəttə ki, bu da bazarda qiymətlərin azalmasına səbəb olacaq. Hesab edirəm ki, bir neçə ildən sonra işğaldan azad edilmiş ərazilər kənd təsərrüfatının inkşafında mühüm rol oynamaqla bərabər həm də qiymətlərin aşağı düşməsinə, ərzaq təhlükəsizliyinin təmin olunmasına öz töhfəsini verəcək”, - komitə sədri qeyd edib.
Azər Badamov
Milli Məclisin deputatı Azər Badamov “Yeni Müsavat”a şərhində bildirdi ki, işğaldan azad olunmuş ərazilər dövriyyəyə qayıtdıqca ölkədə kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı artmaqdadır. Deputat xatırladıb ki, Qarabağ və Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonları əvvəllər də aqrar təyinatlı istehsalla məşğul olub: “Bu gün isə öz doğma yurdlarına qayıdan keçmiş məcburi köçkünlərə yaşadıqları inzibati ərazi hüdudlarında torpaqlar icarəyə verilir və bu, həm də məşğulluğun artırılması üçün bir töhfədir. Digər ərazilərdə də aqroparklar yaradılır və istehsal proseslərinə qoşulur. Biz onu da nəzərdən keçirməliyik ki, işğaldan azad olunmuş ərazilərimizin hamısını bir ildə dövriyyəyə qaytarmaq mümkün deyil. Çünki bunun üçün ilk növbədə həmin ərazilər minalardan təmizlənməli, təhlükəsizlik təmin olunmalıdır. Hansı ərazilərdə təhlükəsizlik təmin olunursa, o ərazilərdə əkin-biçin işləri aparılır. Bu da ölkədə ilk növbədə ərzaq təhlükəsizliyinin təmin olunmasına bir dəstəkdir. İstehsalın artması həm də bazarda qiymətlərin tənzimlənməsinə öz təsirini göstərir. Çünki bazar iqtisadiyyatı tələb və təklif üzərində qurulur. Bu baxımdan işğaldan azad olunmuş ərazilərdə əkin işlərinin genişlənməsi ölkədə kənd təsərrüfatı məhsullarının qiymətlərinin aşağı enməsinə təsir göstərəcək. Təklifim işğaldan azad olunmuş ərazilərdə torpaqların konsolidasiyasını aparmaqla əkin işlərinin aparılmasıdır. Çünki böyük həcmdə əkin aparılanda rentabellik daha da artır və bazarın tələbinə uyğun məhsulların istehsalını nizamlamaq olur. Qanunvericilik buna imkan verir. Bu baxımdan xırda fərdi təsərrüfatların birləşdirilib, iri fermer təsərrüfatlarının yaradılması yolu ilə işğaldan azad olunmuş torpaqlardan istifadə olunmasının daha səmərəli olacağını hesab edirəm”.
Xalid Kərimli
İqtisadçı Xalid Kərimli də mövzu ilə bağlı fikirlərini bildirdi. X.Kərimli qeyd etdi ki, əmtəənin qiymətini dünya bazar qiymətləri müəyyənləşdiri: “Pambıq, buğda, çəltik kimi məhsulların qiyməti dünya bazarlarındakı qiymətlərə uyğun müəyyən edilir. Meyvə-tərəvəzin qiymətləri isə məhsuldarlıqdan asılıdır. Məlum olduğu kimi, məhsulun bol olması qiymətin aşağı düşməsinə səbəb olan faktordur. Lakin nəzərə almaq lazımdır ki, qiymətlər bir neçə il öncəki kimi olmayacaq. Bu gün xərclər artıb-yanacaq, işçi qüvvəsinin haqqı və s. Heç kim birmənalı şəkildə qiymətlərin neçə faiz aşağı düşəcəyini deyə bilməz. Eyni zamanda ixrac amilini nəzərə almaq lazımdır. İxracın daha çox olması qiymətlərə o qədər də təsir etməyəcək. Azərbaycan təbii ki, ixracın həcminin artmasında maraqlıdır. Bolluq isə əlbəttə ki, bazardakı qiymətə təsir edə bilər”.
O ki qaldı potensial imkanlara, iqtisadçı bildirdi ki, Qarabağ və Şərqi Zəngəzurun kənd təsərrüfatı potensialı ümumi potensialın 1/3-ni təşkil edir: “Vaxtilə kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalının 1/3-i Qarabağ ərazisinə düşürdü. 35 il zaman keçib. Hollandiyada ciddi şəkildə torpaq qıtlığı var, İsraildə isə torpaq qeyri-məhsuldardır. Amma sözügedən iki ölkə kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalında ön sıradadır. Odur ki, Azərbaycanda ərzaq təhlükəsizliyinin təmin olunması, məhsulun bolluğu işlərin təşkil olunmasından, müasir texnologiyaların hansı dərəcədə tətbiq olunacağından asılıdır".
Nigar HƏSƏNLİ,
“Yeni Müsavat”
XƏBƏR LENTİ
29 Iyul 2025
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ