Onlayn ictimai-siyasi qəzet
Almaniyanın yeni kansleri Fridrix Mers kimdir: onun siyasi baxışları və Azərbaycan üçün perspektivlər - DOSYE
2025-ci ilin mayında Almaniyada keçirilmiş federal seçkilər ölkənin siyasi kursunda dönüş nöqtəsi oldu.
Musavat.com xəbər verir ki, səslərin əksəriyyətini Xristian-Demokrat İttifaqı (CDU) qazandı və partiyanın sədri Fridrix Mers (Friedrich Merz) Almaniyanın 10-cu Federal Kansleri kimi vəzifəyə başladı.
Bu nəticə Angela Merkelin rəhbərliyi ilə formalaşmış mərkəzçi siyasətdən sağ-mühafizəkar xəttə keçidin rəsmi təsdiqi kimi qiymətləndirilir.
Fridrix Mers 1955-ci il noyabrın 11-də Almaniyanın Brilon şəhərində anadan olub. Hüquq təhsili alan Mers 1980-ci illərdən etibarən siyasi fəaliyyətə qoşulub. 1989–1994-cü illərdə Avropa Parlamentində təmsil olunub, sonra isə uzun müddət Bundestaqda – Almaniya Federal Məclisində fəaliyyət göstərib. 2009-cu ildən sonra bir müddət siyasətdən uzaqlaşıb və özəl sektorda, o cümlədən Amerikanın “BlackRock” maliyyə nəhəngində çalışıb. 2021-ci ildə siyasətə geri dönən Mers, 2022-ci ildə CDU-nun sədri seçilərək partiyasını əvvəlki mövqeyindən daha sağa istiqamətləndirdi. Onun rəhbərliyi altında CDU milliyyətçi və iqtisadi liberallığı önə çıxaran mövqe sərgiləməyə başladı.
Yeni hökumət CDU/CSU və Sosial-Demokrat Partiyası (SPD) arasında qurulmuş koalisiya ilə formalaşıb. Mersin kansler kimi ilk addımlarından biri xarici siyasətdə strateji postlara təcrübəli və prinsipial şəxsləri gətirmək oldu. Bu çərçivədə ən mühüm təyinatlardan biri də Yohann Vadeful (Johann Wadephul) oldu – o, Almaniyanın yeni Xarici İşlər Naziri təyin edildi.
Yohann Vadeful 1963-cü il fevralın 10-da Almaniyanın Husum şəhərində anadan olub. Kiel Universitetində hüquq təhsili almış Vadeful uzun illər siyasətdə müxtəlif vəzifələrdə çalışıb. 2009-cu ildən Bundestaqda CDU/CSU fraksiyasının üzvü olan Vadeful, xüsusilə xarici siyasət, müdafiə və Avropa məsələləri üzrə məsuliyyət daşıyıb. Onun çıxışları və bəyanatları xarici siyasətdə sabitlik, beynəlxalq hüquq və insan haqlarının müdafiəsi ilə yanaşı, Cənubi Qafqazla bağlı məsələlərdə də obyektivliyi ilə seçilib.
Vadefulun adı Azərbaycanda xüsusilə diqqət çəkir. O, çıxışlarında “Qarabağ Azərbaycandır” fikrini açıq şəkildə ifadə edən azsaylı Qərb siyasətçilərindən biridir. Bu bəyanat təkcə diplomatik baxımdan deyil, həm də beynəlxalq hüquqa hörmətin ifadəsi kimi dəyərləndirilib. Onun xarici işlər naziri postuna gətirilməsi Azərbaycanın maraqları baxımından xüsusi önəm daşıyır. Vadeful, Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsi və Cənubi Qafqazın geosiyasi reallıqları barədə balanslı və realist baxışlara malik siyasətçi kimi tanınır.
Yeni Almaniya hökumətinin bu tərkibi rəsmi Bakı üçün yeni imkanlar yaradır. Fridrix Mersin transatlantik siyasətə sadiqliyi, NATO və ABŞ ilə sıx əməkdaşlıq xəttinə üstünlük verməsi, eləcə də enerji təhlükəsizliyi və beynəlxalq sabitliyə verdiyi əhəmiyyət, Azərbaycan üçün strateji tərəfdaşlıq üçün əlverişli zəmin yaradır. Azərbaycanın Avropanın enerji təhlükəsizliyində oynadığı rol fonunda bu münasibətlər daha da dərinləşə bilər.
Xatırladaq ki, 2024-cü ilin sonunda Almaniya Prezidenti Frank-Valter Ştaynmayerin (Frank-Walter Steinmeier) Ermənistana səfəri və bu səfər zamanı sosial mediada yayımlanan bəzi qeyri-balanslı görüntülər Azərbaycanda narazılığa səbəb olmuşdu. Bu hadisədən sonra Almaniyanın Bakıdakı səfiri Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinə çağırılmış, rəsmi etiraz bildirilmişdi. Yeni hökumət və xüsusilə Vadefulun təyinatı bu cür balanssızlıqların gələcəkdə təkrarlanmaması üçün əhəmiyyətli göstəricidir.
Nəticə olaraq, Fridrix Mersin kanslerliyi ilə başlayan yeni dövr Almaniya üçün olduğu qədər, Azərbaycan üçün də mühüm perspektivlər açır. Berlin-Bakı xəttində qarşılıqlı maraqlara əsaslanan əməkdaşlığın genişlənməsi, yalnız enerji və iqtisadi sahələrlə məhdudlaşmamalı, siyasi dialoq və təhlükəsizlik sahələrini də əhatə etməlidir. Bu əməkdaşlıqda Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıyan, reallıqları qəbul edən və Cənubi Qafqaz regionunu strateji önəmdə görən şəxslərin Almaniya hökumətində təmsil olunması mühüm fürsət pəncərəsidir.
Musavat.com
XƏBƏR LENTİ
08 May 2025
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ