Dəmiryol idarəsi Bakı-Balakən gecə qatarını yenidən zəhmətkeşlərimizin ixtiyarına vermişdir, bütün media bu xoş xəbərin müjdəsi ilə aşıb-daşır. Xaricə gedə bilmirik, heç olmazsa öz yuvamızda dövrə vuraq. Vətəni qarış-qarış gəzək, inşallah, haçansa xaricə də çıxarıq. Moskva bir gündə tikilməmişdir.

Moskva demişkən, indiki gənclər, pis çıxmasın, qudurublar, biz uşaq olanda xaric-zad yox idi ki. Görüb-görəcəyimiz uzağı Almaniya Demokratik Respublikası, Çexiya-filan ola bilərdi, o da əsgərliyin həmin yerlərə düşsə. Bir qahım vardı, Kubaya əsgərliyə düşmüşdü, hamımız ona dünya səyyahı Magellan kimi baxırdıq. Kənddə elçiliyə-filana aparırdılar, onun sözündən heç kim çıxmazdı.

Sovet vaxtı belə şeylərə ciddi fikir verilirdi. Məsələn, hardasa işə düzələndə mütləq tərcümeyi-hal yazmalıydın, orda “xaricdə qohumların varmı” sualına cavab verməliydin. Belə qohumu olanları yüksək dövlət vəzifələrinə irəli çəkmirdilər. Hətta partiya üzvü ola bilmirdin. Maşallah, indi YAP üzvlərinin xaricdə çoxlu qahımları yaşayır, demokratik ölkəmiz də haqlı olaraq onlara sərbəstlik vermişdir. Doğrudur, xaricdən maliyyələşən qara qüvvələr yenə, lap sovet dövründəki kimi oyaqdır, daxili aləmimizdə təxribatlar törətməyə çalışır, lakin biz bunun qarşısını vaxtında alırıq.

Xatirələr oyanmışkən, birini də yazım. Yenə bir tanış vardı, hansısa partkoma rüşvət verib Sakit okean kruiz gəmisinə putyovka (göndəriş) əldə etmişdi. Təsəvvür elə. 1980-ci illərin əvvəli ola, bütün SSRİ “dəmir pərdə” altında, sən isə gəmidə Filippinin, Yaponiyanın-zadın yanından üzüb keçirsən. Tanış deyirdi elə kruiz əslində “yanından üzüb keçməkdən” ibarət idi, limanlara heç yaxınlaşmırdıq. Sovet İttifaqı imkan vermirdi ki, kapitalist dünyasında insanların gerçəkdə necə yaşadığını gözümüzlə görək. Prinsipcə, uzaqgörən qərar imiş, çünki Qorbaçov sərhədi açan kimi hamı qaçdı, dövlət də kullən-kuf olub dağıldı.

Uzun sözün qısası, dostumuz deyirdi Filippin yaxınlıqlarında gəmi dəhşətli fırtınaya düşdü. Nəhəng dalğalar gəmini talaşa kimi atıb-tutduqca (25 ildir bu orijinal təsviri yazımda verməyi gözləyirdim – Z.H.) tanışım artıq sonunun çatdığını fikirləşib. Deyirdi özümü söyürdüm ki, niyə başqaları kimi Bolqarıstana-filana putyovka almamışam, okeanda nə itim azıb: “Orda ölsəydim Sakit okeanda batan ilk tərəkəmə kimi bütün İmişli camaatı mənim arxamca söyəcəkdi, deyəcəkdilər başına yer qəhət idimi” və sairə. Tanış o rayonun sakini idi.

Sözgəlişi, bizdə bu “iti azmaq” məsələsi tarixən çox aktual olub. Kimisə gözümüzdən uzağa buraxmırıq, ona görə dünya səyyahları arasında azərbaycanlılar yox dərəcəsindədir. Çalışırıq uşağı tez evləndirək, yanımızda bir yerə soxaq, orda qalsın.

Məhz bu baxımdan da hökumətin quru sərhədləri bağlı saxlaması milli mentalitetimizdən irəli gəir. Xalq-hökumət birliyi özünü göstərir.

Ümumiyyətlə, quru sərhədlərimiz, keçən dəfə yazdığım kimi, mənfur qonşular üzündən bağlıdır. Axı hara baxsan yolumuz cin-şəyatin ocağından keçməlidir. Sərhəd açılsın deyə tələb irəli sürən korazehinlər isə özlərini elə aparırlar, sanki sərhədlərimiz Lüksemburqa, Praqaya, nə bilim, Amsterdama açılır. Yuxarı tüpürsən bığdır, aşağı tüpürsən saqqal. Qərbdəki də təzə üzünü qırxıb.

Qayıdaq qatarın yanına. Şair demişkən, qatarımız ilan kimi süründü... Doğrudan da, marşrutun açılması yaxşıdır, lakin sürət olduqca aşağıdır. İdarənin rəsmi açıqlamasına görə Bakı-Balakən qatarı 8 saat yarım yolda olur. Guya bu, gecə sərnişinlərin rahat yatması üçündür. Bakı-Balakən 400 kilometr məsafədirsə, qatarın sürəti saatda 50 km edir. Tısbağa sürətidir. Bizdə elə 90-cı illərdə də qatarlar bu sürətlə gedirdi, bəs inkişaf hanı?

Müqayisə üçün, təxminən oxşar gecə reysinin, Moskva - Sankt-Peterburq qatarının sürəti saatda 90 km-dir.

Sürətin aşağı olmasına idarənin maraqlı izahatı da var. Deyir, sərnişinlər onsuz da tez çatmaq istəmir, çünki gecə saatlarında vağzalda düşüb nə edəcəklər: taksi yox, avtobus yox, getməyə, qalmağa yer yox... Məcburən ünvana səhər saat 8-dən sonra çatmalıyıq. Təbii ki, regionda belə vəziyyətin olması dəmiryolunun yox, icranın problemidir.

Təklif edirəm “Gecənin xeyrindən, gündüzün şəri yaxşıdır” ata sözünü vaqonlara vursunlar.