Onlayn ictimai-siyasi qəzet
Taksilərin baş tutmayan “tətili”
Yeni qaydalar sahibkarların işinə yaradı, sürücülərlə sərnişinlərin narazılığı isə günü-gündən artır
Bir qrup taksi sürücüsü aprelin 2-də fəaliyyətlərini dayandıracaqlarını bəyan etsələr də, onların etirazları baş tutmayıb. Taksilər adi qaydada fəaliyyətlərini davam etdiriblər. Minlərlə taksi sürücüsünün tətil elan edəcəyini açıqlayan Taksi Sürücüləri Birliyinin rəhbəri Elşad Eldarov da TikTok hesabından müraciət edərək aksiyanın ləğv olunduğunu bildirib: “Bu aksiyanı etməyimiz bir az səhv addım oldu. Rəsmi qaydada müraciət etdik və dövlət tərəfindən bu məsələlərə baxılacaq. Yaxın zamanda cavab veriləcəyinə inanırıq. Hər kəs işinə çıxsın, çörək pulunu qazansın. İnanıram ki, bu işlər həllini tapacaq”.
Qeyd edək ki, sürücülərlə Azərbaycan Yerüstü Nəqliyyat Agentliyi arasında narazılıq Nazirlər Kabinetinin “Avtomobil nəqliyyatı ilə müntəzəm şəhərdaxili (rayondaxili), şəhərlərarası (rayonlararası) və beynəlxalq marşrutlar üzrə sərnişin daşımalarına daşıyıcıların cəlb olunmasına dair müsabiqənin keçirilməsi Qaydası”na etdiyi dəyişiklikdən sonra dərinləşib. Bu dəyişikliklər sürücülər, operatorlar qarşısında tələbləri sərtləşdirir. Məhz yeni tələblərə cavab olaraq sürücülər taksi dayanacaqlarının sayının artırılmasını, taksi sürücülərinə avtobus zolaqlarından istifadə etməyə icazə verilməsini (avtobus zolağına daxil olub 2-3 dəqiqə ərzində sərnişin götürməyə və düşürməyə icazə verilməsini), minimum qiymətə maksimum məsafə həddinin müəyyənləşdirilməsini istəyirlər.
Nəzərə çatdıraq ki, qüvvədə olan qaydalara görə, taksi sürücüləri avtobus zolağında sərnişin mindirib-düşürdükdə 100 manat, avtobus zolağının yanında sərnişin mindirib-düşürdükdə isə 80 manat məbləğində cərimə olunurlar. Sürücülərin minimum qiymətə maksimum məsafə həddinin müəyyənləşdirilməsi ilə bağlı tələblərinə gəlincə, ötən ildən qiymətlərdə kifayət qədər dəyişiklik var. Taksi üçün nəzərdə tutulmuş mobil proqramlara nəzər yetirsək, əvvəllər 1,50 AZN-dən başlayan qiymətlər 2,60 AZN-dir. Qiymətlərin bahalaşması taksidən istifadə edənlərin sayının azalmasına gətirib çıxarıb.
Rəsmi statistikaya görə, bu ilin yanvar-fevral aylarında taksi xidmətlərindən 11 milyon 816,7 min sərnişin istifadə edib. Belə ki, avtomobil nəqliyyatında 271,8 milyon sərnişin daşınıbsa, bunun cəmi 4,3 faizi minik taksilərinin payına düşüb.
Adil Nəbiyev
Nəqliyyat sahəsi üzrə mütəxəssis Adil Nəbiyev “Yeni Müsavat”a bildirdi ki, sürücülərin narazılığı haqlıdır. Ekspert hesab edir ki, yeni qaydalar tətbiq olunarkən həm sürücüləri, həm də sərnişinləri nəzərə almaq lazımdır: “Etirazlar anlaşılandır. Taksi sürücülərini günlərlə imtahanlara cəlb etdilər, 400 manata yaxın ödəniş aldılar, nəticədə sürücülərin qazancı artmadı, əksinə, xərcləri daha da çoxaldı. Bunun nəticəsidir ki, sürücülər icarə haqqını ödəyə bilmək üçün gecə-gündüz işləməli olurlar. Əvvəllər 10-15 manat icarə haqqı verirdilərsə, indi bu məbləğ 25-30 manata qalxıb. Nəticədə taksi sürücüsünün aylıq qazancı 500-1000 manat daha az olur. Taksilərdə yeni avtomobillərin istismar olunması yaxşı haldır, avtomobil parkı yeniləndi, amma qazanclı çıxan ancaq sahibkarlar oldu. Pulu olan bir neçə avtomobil alıb icarəyə verib, daha çox pul qazandı. Sərnişinlər üçün yeganə ürəkaçan məqam nisbətən yeni avtomobillərdə səfər etmək imkanıdır. Taksidən istifadə edən sərnişinlərin əksəriyyətində çamadan, yaxud başqa yük olur. Ağır çantalarla çox hərəkət etmək mümkün olmur. Bu məqam nəzərə alınmalı, taksilərin birbaşa ünvana yaxınlaşmasına şərait yaratmaq lazımdır”.
Ekspertin sözlərinə görə, avtomobil yollarındakı yeni islahatlar da kifayət qədər problem yaradır: “Avtobus, velosiped zolaqları şəhərin lazım olan və olmayan yerlərində salındığı, dayanma-durma ilə bağlı yeni qaydalarla bağlı cərimələr artdığı üçün sürücülərə problemlər yaradır. Mobil tətbiqlərdə taksi sürücülərinin sərnişin mindirib-düşürməsi üçün icazə verilən yerlərlə bağlı tənzimləmələr etmək olar, amma xüsusi vəziyyətlərdə və məkanlarda sərnişinlərin istədiyi yerdən minib-düşməsi üçün şərait yaratmaq lazımdır. Rusiyada yolüstü taksilərdən hələ də istifadə olunur. Hesab edirəm ki, bunu tamamilə ləğv etmək düzgün deyil, çünki aztəminatlı şəxslər bunun sayəsində əlavə qazanc əldə edə bilirlər. Hazırda isə vəziyyəti qəlizləşdiriblər. Taksi fəaliyyəti göstərmək üçün günlərlə imtahanda iştirak etmək lazımdır. Onu da qeyd edək ki, dərslərin çoxu formal xarakter daşıyır. Avtomobil idarə etməyi bacaranları imtahana cəlb etməyə ehtiyac yoxdur. Hər taksi şirkəti öz sürücülərinə lazımi təlimatları verir. Sürücülərin qazancı azaldığı üçün etirazların olması normaldır. Digər ölkələrdə də belə narazılıqlar olur, məsələn, yük maşınları normal maaş ala bilməyəndə etiraz aksiyaları təşkil edirlər”.
Nigar HƏSƏNLİ,
“Yeni Müsavat”
ƏLAQƏLİ XƏBƏRLƏR
XƏBƏR LENTİ
05 Aprel 2025
04 Aprel 2025
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ