Onlayn ictimai-siyasi qəzet
SON DƏQİQƏ: İranın 408 kiloqramlıq zənginləşdirilmiş uranı haradadır? Tehranın gizli nüvə oyunu ifşa olunur
Beynəlxalq media və nüvə müşahidəçiləri İranın yüksək səviyyədə zənginləşdirilmiş uran ehtiyatlarının bir qismini gizlətdiyini iddia edir.
Musavat.com xəbər verir ki, bu, bölgədə yeni hərbi-siyasi gərginliklərə yol aça biləcək təhlükəli tendensiyadır.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Atom Enerjisi üzrə Beynəlxalq Agentliyinin (IAEA) son hesabatına görə, İranın 60%-lik zənginləşdirilmiş uran ehtiyatı 408 kiloqrama çatıb. Bu isə, 2023-cü ilin sonundakı 274 kq-lıq göstəricidən xeyli çoxdur. Ən kritik məqam isə ondan ibarətdir ki, bu qədər həcmdə radioaktiv materialın böyük hissəsinin harada saxlanıldığı barədə rəsmi məlumat təqdim olunmur.
IAEA rəsmiləri qeyd edir ki, bu qədər yüksək səviyyədə zənginləşdirilmiş uran faktiki olaraq nüvə silahı istehsalı üçün tələb olunan həddədir. ABŞ, İsrail və digər Qərb dövlətləri bu vəziyyəti açıq-aşkar “yeni bir nüvə təhdidi” kimi qiymətləndirirlər.
Uran hara yoxa çıxıb? – Gizli saxlanılan ehtiyatlar
Politico, Associated Press və Reuters-in dərc etdiyi paralel hesabatlara əsasən, İran bu materialın bir hissəsini ya açıqlanmayan tədqiqat obyektlərində, ya da yeraltı komplekslərdə saxlayır. Qərb kəşfiyyat mənbələri bu ehtiyatların “savaş zamanı istifadə üçün ayrıldığı” ehtimalını istisna etmirlər.
İsrail tərəfi isə bəyan edir ki, bu uran ehtiyatları yaxın zamanlarda nüvə başlıqlı raket hazırlığı üçün nəzərdə tutula bilər. ABŞ Müdafiə Nazirliyi isə bu vəziyyətin “qırmızı xətti keçmək” anlamına gəldiyini bildirib.
Oman istiqamətinə gizli uçuş – Yeni danışıqlar pəncərəsi
Bu gərgin fonda, İran hökumətinə məxsus xüsusi təyyarənin Oman istiqamətində uçması yeni ehtimallar doğurub. Xatırladaq ki, Tehran və Vaşinqton arasında gizli danışıqların bir neçə raundu məhz Oman və Romada keçirilib. Sonuncu görüş isə İsrailin bölgəyə zərbələri səbəbilə dayandırılmışdı.
İndi isə İran tərəfi diplomatik masa arxasına qayıtmaq üçün təşəbbüs göstərir. ABŞ Prezidenti Donald Trampın verdiyi 24 saatlıq “şərtsiz təslim olun” ultimatumundan dərhal sonra baş verən bu uçuş, Tehranın geri çəkilməyə razı olduğunu göstərə bilər.
Nəticə və ehtimallar
1. İranın 408 kq zənginləşdirilmiş uranı haradadır? – Sual açıq qalır, ancaq bu faktın özü ciddi təhlükədir.
2. Tehran diplomatik danışıqlara qayıdırmı? – Oman uçuşu bu ehtimalı gücləndirir.
3. Trampın təslim ultimatumuna reaksiya – Tehran diplomatik masaya “təslim modeli” iləmi gəlir?
4. İsrailin reaksiyası – Təl-Eviv rəsmiləri gizli uran ehtiyatlarını “birbaşa təhlükə” kimi qiymətləndirir.
5. Qərb bloku – ABŞ, Fransa və Böyük Britaniya danışıqların monitorinqini ciddi şəkildə izləyir.
Musavat.com,
Orta Şərq və İran üzrə ekspert masası
XƏBƏR LENTİ
18 Iyun 2025
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ