Onlayn ictimai-siyasi qəzet
Rusiya batır-yanacaq növbəsi, ucuz rubl, inflyasiya...
Müstəqil meduza.io yazır ki, ölkənin ehtiyat fondlarındakı maliyyə sürətlə əriyir-Putin müharibəni dayandırmasa...
Rusiyanın yanacaq infrastrukturuna Ukraynanın sistemli dron hücumlar öz nəticələrini verməkdədir. Musavat.com haqqın.az-a istinadən yazır ki, Ukrayna pilotsuz təyyarələrinin Rusiyanın neft emalı müəssisələrini müntəzəm hədəfə alması ölkədə ciddi yanacaq qıtlığı yaratmaqdadır. Rusiya hökuməti ölkədə yanacaq qıtlığının qarşısını almaq üçün benzin ixracını müvəqqəti qadağan etmək qərarına gəlib. İndi Rusiyanın bir çox regionları yanacaqla bağlı ciddi problemlər yaşayır. Sosial şəbəkələr yanacaqdoldurma məntəqələrində nəhəng növbələrin, yollarda yanacaq çənləri boş yük maşınlarının düzüldüyünü əks etdirən foto və videolar yayılıb. gətirir. Benzinin qiyməti ayda bir neçə dəfə tarixi rekordlar qırır. Yayın əvvəlindən Rusiya birjasında A-95-in topdansatış qiymətləri 35%, avqustda 8%, ilin əvvəlindən isə 50%-dən çox artıb. A-92 40% artım var.
Haqqın.az yazır ki, kəskin qıtlıq və yanacaq təchizatı Ukraynanın pilotsuz təyyarələrinin hələ vurmadığı Zabaykaliya, Primorsk diyarı və hətta Kuril adalarında da var.
Musavat.com xəbər verir ki, müstəqil “meduza.io” da Rusiya iqtisadiyyatındakı dərin böhrandan yazıb. Bildirilir ki, büdcə kəsiri (təkcə iyul ayında 1,2 trilyon rubl artıb!) artıq beş trilyon rubla yaxınlaşıb. İqtisadiyyatda problemlər böyüyür, ruslar üçün risklər artır – lakin bütün bunlar hələ də Kremli müharibəni dayandırmağa məcbur etmək üçün kifayət etmir.
“Rosstat”ın ilkin hesablamalarına görə, 2025-ci ilin ikinci rübündə ÜDM-in artım tempi 1,1%-ə düşüb. İqtisadçılar xəbərdarlıq edib ki, rus rublunun kəskin zəifləməsi inflyasiyanı geri qaytara bilər.
İqtisadiyyat əmək bazarından davamlı insan itkisindən və hərbi itkilərdən əziyyət çəkir. “Cəbhənin ehtiyacları, müharibə başlayandan sonra ixtisaslı mütəxəssislərin mühacirəti , demək olar ki, bütün işçi qüvvəsini sıxışdıraraq, ciddi kadr çatışmazlığı və nominal əmək haqqı yarışı yaratdı. Kəskin işçi çatışmazlığına baxmayaraq, bir çox müəssisə (məsələn, sement istehsalçısı Cemros, KamAZ, GAZ və LiAZ avtomobil şirkətləri, Çelyabinsk Elektrometallurgiya Zavodu, Uralasbest) işçilərini daha qısa iş həftəsinə keçib. Buna səbəb hərbi və qeyri-hərbi iqtisadiyyatlar arasında artan disbalans səbəbindən tələbin azalmasıdır. Məlumata görə, son altı ayda işçilərini ixtisar etməyi planlaşdıran şirkətlərin payı yanvarda 6,9%-dən iyulda 11,5%-ə yüksəlib. 2025-ci ilin əvvəlindən iqtisadi inkişafın flaqmanı olan hərbi sənaye kompleksi ilə bağlı sektorlardan xeyli geri qalmağa başlayıb. Ümumi sənaye istehsalı göstəricisindəki artım yalnız üstünlük təşkil edən sektorlar tərəfindən təmin edilir. Neftin qiymətinin düşməsi səbəbindən Rusiya büdcəsinin xammal gəlirləri azalmaqda davam edir: may, iyun və iyul aylarında neft və qaz gəlirlərinin əsas aylıq dəyərlərinə ümumi kəsir 100 milyard rubla yaxınlaşıb. Üç illik müharibədə hökumət artıq Ehtiyat Fondun təxminən yarısını xərcləyib. Eyni zamanda, hakimiyyət nəhəng hərbi xərcləri azaltmaq niyyətində deyil — bütün federal xərclərin 40%-i yenə müdafiə və milli təhlükəsizliyə gedəcək. Bu, SSRİ-nin dağılmasından bəri ən yüksək səviyyədir.
Kəsiri ödəmək üçün Maliyyə Nazirliyinin sərəncamında Milli Rifah Fondu var. Güman edilir ki, Milli Rifah Fondunun likvid ehtiyatları iki ildən az müddətdə tamamilə xərclənəcək. Və əgər (və ya nə vaxt) səlahiyyətlilər suveren ehtiyatları sıfıra endirsələr, tamamilə mümkündür ki, onların vətəndaşlar və bizneslər üçün vergiləri yenidən artırmaqdan, habelə dövlət borcunu artırmaqdan başqa seçimləri olmayacaq.
Musavat.com
XƏBƏR LENTİ
25 Avqust 2025
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ