Onlayn ictimai-siyasi qəzet
Qərb Gürcüstanı niyə “geopoltik müstəmləkə”yə çevirmək istəyir: Tiflis Türk İttifaqına sığınmağa məcbur qalıb
Böyük ehtimalla rəsmi Tiflis hazırda ciddi ehtiyac duyduğu Azərbaycanla strateji tərəfdaşlığın Türkiyənin tam dəstəyinə yol aça biləcəyini də nəzərə alır... Həm rəsmi Bakının, həm də Azərbaycanın hərbi müttəfiqi və NATO ölkəsi olan Türkiyənin ortaq dəstəyi indi Gürcüstan üçün taleyüklü xaraker daşıya bilər...
Cənubi Qafqaz uğrunda mübarizə artıq amansız xarakter almağa başlayıb. Belə ki, dünya nəhəngləri bu regiondakı ölkələrə nəzarət etmək üçün malik olduqları bütün təsir mexanizmlərini işə salmağa çalışırlar. Dünya nəhəngləri arasındakı geopolitik qarşıdurmanın zaman keçdikcə daha da kəskinləşməsi Cənubi Qafqazın artmaqda olan strateji əhəmiyyətinin real əlaməti də sayıla bilər. Və bu baxımdan, Cənubi Qafqazın dünya nəhəngləri arasında “nifaq alması”na çevrilməsi qətiyyən təəccüblü deyil.
Onu da qeyd etmək lazımdır ki, ABŞ və Qərbin Rusiya ilə başlatdığı geopolitik savaşın mütləq qalibinin olmayacağı da artıq əvvəlcədən məlumdur. Çünki Cənubi Qafqazın lider dövləti olan Azərbaycana nəzarət etmək üçün ABŞ və Qərbin, eləcə də, Rusiyanın əlində elə bir ciddi təsir mexanizmi mövcud deyil. Xüsusilə də, 44 günlük savaşda tam tarixi zəfər Azərbaycanın müstəqil xarici və daxili siyasət yürütmək imkanlarını maksimum səviyyədə artırıb. Və bu baxımdan, Azərbaycanı dünya nəhəngləri üçün müəyyən mənada, artıq əlçatmaz da hesab etmək olar.
Məsələ ondadır ki, “Dağlıq Qarabağ” problemi müstəqillik dövründə Azərbaycana qarşı əsas təzyiq mexanizmi rolunu oynayırdı. Xüsusilə də, ATƏT-in Minsk Qrupunun həmsədrləri – ABŞ, Rusiya və Fransa bu qondarma problemdən rəsmi Bakıya təsir göstərmək məqsədilə, eyni zamanda, Cənubi Qafqazda geopolitik manevrlər etmək üçün istifadə etməyə cəhd göstərirdilər. Və rəsmi Bakı bu problemi həm təməlindən, həm də birdəfəlik həll etməklə, regiondan kənar qüvvələrin Azərbaycana qarşı təsir faktorlarını sıradan çıxartmış oldu.
Ona görə də, ABŞ və Qərbin Rusiya ilə Cənubi Qafqaz uğrunda mübarizəsində əsas ağırlıq mərkəzi məhz Ermənistan üzərində indeksləşdirildi. ABŞ və Qərb Ermənistanda “məxməri inqilab” törətməklə, baş nazir Nikol Paşinyan və onun yaxın ətrafını hakimiyyətə gətirərək, bu ölkədə Rusiya qarşısında müəyyən üstünlük qazanmağa nail oldu. Çünki Paşinyan hakimiyyəti çox tezliklə Ermənistanın hərbi müttəfiqi Rusiyaya xəyanət kursu tutaraq, ABŞ və Qərbin “geopolitik alət”inə çevrilmək məcburiyyəti ilə barışdı. Və belə vəziyyətdə dünya nəhənglərinin regional savaşında demək olar ki, “pat vəziyyəti”nə bərabər balans yaranmış oldu.
Təbii ki, bu situasiyanın nisbətən dəyişməsi üçün daha bir region ölkəsinə nəzarətin ələ keçirilməsinə ehtiyac olmamış deyildi. Azərbaycan əlçatmaz olduğundan balansın pozulmasında istifadə edilə biləcək region ölkəsi kimi geriyə yalnız Gürcüstan qalırdı. Yəni, ABŞ və Qərb Gürcüstana nəzarət edə bilərdisə, Rusiyanın Cənubi Qafqazdan tamamilə sıxışdırılıb, çıxarılması baş tuta bilərdi. Və Qərb Cənubi Qafqazda nisbi üstünlüyü ələ keçirmiş olardı.
Maraqlıdır ki, ABŞ və Qərb bu baxımdan, Gürcüstanda keçirilmiş növbəti parlament seçkilərini əsas siyasi mexanizm olaraq, seçmişdi. Çünki məhz seçkilərdən sonra Gürcüstan əhalisinin müəyyən qisminin etiraz dalğasını təşkil etməklə, bu ölkədə dövlət çevrilişini reallaşdırmaq mümkün ola bilərdi. Əslində, “xarici agentlər” barədə qanunun qəbuluna etirazla gələcək dövlət çevrilişi ilk mərhələdə sınaqdan da keçirilmişdi. Və seçkilərin bitməsindən sonra saxtakarlıq bəhanəsi ilə yeni kütləvi etiraz dalğasının yaradılması əvvəlcədən hazırlanmış planın baş tutmasına imkan verə bilərdi.
Ancaq ABŞ və Qərbin Gürcüstanda növbəti “məxməri inqilab” planı bu dəfə iflasa uğramaq üzrədir. Böyük ehtimalla vaxtilə “qızılgül inqilabı” ilə hakimiyyətə gətirilmiş keçmiş Gürcüstan prezidenti Mixail Saakaşvilinin sonradan başına gətirilənlər hələ unudulmayıb. Hər halda, Mixail Saakaşvilinin hakimiyyəti tərk etdikdən sonra ABŞ və Qərbə qətiyyən lazım olmadığı və onun indi taleyin ümidinə, yəni dəstəksiz buraxılması olduqca ciddi ictimai örnək faktorudur. Və bu, Qərbin planlarında iştirakın olduqca böyük risk olduğunu göstərir.
Düzdür, ABŞ və Qərb seçkisonrası kütləvi etiraz aksiyalarına liderliyi Gürcüstanın Fransa agenti olduğu bildirilən prezidenti Salome Zurabişviliyə həvalə etmişdi. Ancaq paytaxt Tiflisdə keçirilən kütləvi etiraz aksiyalarının iğtişaşlara çevrilmək əvəzinə hər ötən gün daha da zəifləməsi xanım prezidentin verilən tapşırığın öhdəsindən gələ bilmədiyini göstərir. Yəni, belə anlaşılır ki, ABŞ və Qərbin Gürcüstanda “məxməri inqilab” planları pozulmaq üzrədir. Və bu baxımdan, Cənubi Qafqaz uğrunda mübarizədə Gürcüstanın da Ermənistanla yanaşı, “geopolitik alət” kimi istifadə olunması hələlik baş tutmayacaq.
Halbuki, bütün bunları hakimiyyətini qorumağa nail olmuş “Gürcü arzusu” Partiyası üçün ən yaxşı halda, yalnız müvəqqəti siyasi uğur hesab etmək olar. Çünki Gürcüstanın indiki durumunda rəsmi Tiflisin ABŞ və Qərbə, eləcə də, Rusiyaya uzun müddət müqavimət göstərə biləcəyi o qədər də inandırıcı görünmür. Yəni, siyasi böhranla yanaşı, həm də sosial-iqtisadi problemlərlə də qarşılaşan rəsmi Tiflisin əvvəl-axır dünya nəhənglərindən hansınasa təslim olma ehtimalı qətiyyən istisna deyil. Və bu, Qərbin, yaxud Rusiyanın təsir dairəsinə düşməsindən asılı olmayaraq, Gürcüstanın suverenliyinin böyük ölçüdə məhdudlaşaraq, Ermənistan ardınca Cənubi Qafqazda növbəti “geopolitik müstəmləkə”yə çevrilməsi anlamı daşıya bilər.
Maraqlıdır ki, rəsmi Tiflis bu təhlükənin olduqca real olduğunu artıq qəbul etməyə başlayıb. Ona görə də, Gürcüstanın rəsmi dairələri son vaxtlar Azərbaycanla daha yaxın münasibətlər quraraq, strateji tərəfdaşlığa hazır olduqlarını xüsusi olaraq, vurğulayırlar. Belə anlaşılır ki, rəsmi Tiflis Gürcüstanın yaxınlaşan təhlükədən xilası üçün Azərbaycanın dəstəyinə ehtiyac duyduğunu biruzə verir.
Böyük ehtimalla rəsmi Tiflis Azərbaycanla strateji tərəfdaşlığın Türkiyənin tam dəstəyinə yol aça biləcəyini də mütləq nəzərə alır. Həm rəsmi Bakının, həm də Azərbaycanın hərbi müttəfiqi və NATO ölkəsi olan Türkiyənin ortaq dəstəyi indi Gürcüstan üçün taleyüklü xaraker daşıyır. Və bu, o deməkdir ki, Gürcüstanın “geopolitik müstəmləkə”yə çevrilmə təhlükəsindən yayınmaq üçün rəsmi Tiflis Türk İttifaqına sığınmaq variantının ön plana keçirilməsinə məcbur qalıb.
Elçin XALİDBƏYLİ,
Siyasi ekspert,
“Yeni Müsavat” Media Qrupu
ƏLAQƏLİ XƏBƏRLƏR
XƏBƏR LENTİ
25 Noyabr 2024
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ