Onlayn ictimai-siyasi qəzet
Çinin uzaqmənzilli hava-hava raketləri sirri: ABŞ kəşfiyyatı bu ərəb ölkəsini gizli texnoloji əməkdaşlıqda ittiham etdi
Musavat.com xəbər verir ki, ABŞ kəşfiyyat orqanları Birləşmiş Ərəb Əmirliklərini (BƏƏ) Çinə strateji hərbi üstünlük qazandıran texnologiyalar ötürməkdə ittiham edib. İddialara görə, BƏƏ-nin süni intellekt və yüksək texnoloji araşdırmalarla məşğul olan G42 Group şirkəti vasitəsilə Çinə verilən məlumatlar “Huawei” platformaları üzərindən işlənib və nəticədə Çin ordusu PL-15 və PL-17 tipli uzaqmənzilli hava-hava raketlərini daha da inkişaf etdirmək imkanı əldə edib.
Məsələ nədir?
Financial Times-ın 2022-ci ildə yaydığı məlumatlara istinad edən ABŞ kəşfiyyatı bildirir ki, sözügedən texnologiyalar Çinin qırıcı təyyarələrinin bir-birinə məlumat ötürmə və uçuş zamanı hədəfi koordinasiya etmə sistemlərini gücləndirib. Bu isə, xüsusilə, hava üstünlüyü döyüşlərində hədəflərin daha uzaq məsafədən vurulması deməkdir.
PL-15 və PL-17 nə üçün təhlükəlidir?
Çin istehsalı PL-15 raketinin uçuş məsafəsinin 200–300 km, yeni nəsil PL-17 raketinin isə 400 km-dən çox olduğu iddia edilir. Bu raketlər AWACS, yanacaqdaşıyan hərbi təyyarələr və digər strateji hədəflərin məsafədən vurulmasına imkan yaradır.
Bu xüsusiyyət isə ABŞ və NATO-nun hava üstünlüyü doktrinası üçün ciddi çağırışdır. Çünki ABŞ hərbi aviasiyası indiyə qədər döyüş sahəsində üstünlüyü əsasən hava nəzarət radarı daşıyan təyyarələr hesabına saxlayırdı.
ABŞ-ın narahatlığı: Çin üstünlük qazanır
ABŞ rəsmilərinə görə, Çin bu texnologiyanı əldə etməklə:
• Qırıcı təyyarələr arasında şifrəli məlumat ötürməsini sürətləndirib
• Hədəflərin real vaxt koordinasiyasını artırıb
• Raketlərin yüksek dəqiqliklə uzun məsafədə hədəfi izləmə imkanlarını genişləndirib
Bu isə, ABŞ hərbi analitiklərinin sözlərinə görə, Sakit okean bölgəsində gələcək hava döyüşlərinin balansını dəyişə bilər.
Huawei nə deyir?
“Huawei” şirkəti ittihamları kəskin şəkildə rədd edib:
“ABŞ bu iddiaları dəstəkləyən heç bir sübut təqdim etməyib. Şirkət yalnız mülki telekommunikasiya texnologiyaları ilə məşğuldur.”
BƏƏ isə iki güc arasında balans axtarır
BƏƏ son illərdə həm ABŞ-la təhlükəsizlik əməkdaşlığını qorumağa, həm də Çinin texnoloji investisiyalarını ölkəyə cəlb etməyə çalışır. G42 Group-un rəhbərliyində isə həm Çin universitetlərindən, həm də Qərb texnologiya şirkətlərindən olan mütəxəssislər yer alır.
Bu isə məsələnin həm siyasi, həm də iqtisadi aspektini daha mürəkkəbedir.
ABŞ-Çin rəqabəti artıq yalnız ticarət, telekommunikasiya və süni intellekt sahəsindən çıxaraq birbaşa hərbi-strateji sahəyə keçib. Uzaqmənzilli PL seriyalı raketlər isə bu rəqabətin hava üstünlüyü mərhələsində kritik rol oynayır.
Yaxın dövrdə Vaşinqtonun bu məsələ ilə bağlı BƏƏ-yə təzyiqləri artacağı, Pekinin isə daha çox gizli texnoloji kanallar axtaracağı gözlənilir.
Musavat.com
ƏLAQƏLİ XƏBƏRLƏR
XƏBƏR LENTİ
26 Oktyabr 2025
25 Oktyabr 2025
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ