Rusiyadan ölkəmizə təhdidlərin artdığı vaxtda sularda təhlükəsizlik tədbirləri gücləndirildi, dəniz dronumuz görüntüləndi; Kreml bu ritorikaya son qoymasa... - xəbərdarlıq

Azərbaycan-Rusiya münasibətlərində gərginlik yeni mərhələyə qədəm qoyur. Kremlə bağlı təbliğat ruporları, Dövlət Dumasının deputatları Bakını “xüsusi hərbi əməliyyat” keçirməklə, “Çeçenistanın aqibətini” yaşatmaqla təhdid edirlər. İkitərəfli münasibətlərin 30 illik tarixində ilk dəfədir ki, Azərbaycana qarşı bu cür ritorikadan istifadə edilir. 

Bu arada, Rusiya ordusu Ukraynaya qarşı növbəti raket və dron hücumları həyata keçirib. Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Hərbi Hava Qüvvələrinin məlumatına görə, avqustun 17-də gecə saatlarında endirilən zərbələr nəticəsində Odessada “Nova Poçta” şirkətinə məxsus terminallardan biri və Azərbaycan Dövlət Neft Şirkəti SOCAR-a məxsus yanacaqdoldurma məntəqəsi hədəfə alınıb. Hücumdan sonra şəhərdə güclü partlayış qeydə alınıb. Dağıntıların miqyası və itkilər barədə dəqiq məlumat açıqlanmayıb. Qeyd edək ki, bu, Rusiyanın SOCAR-ın Ukraynada yerləşən obyektlərinə ilk zərbəsi deyil. Bundan öncə də həm Odessadakı digər yanacaqdoldurma məntəqələri, həm də Azərbaycanın Ukraynaya qaz nəql edən infrastrukturu Rusiya raket hücumlarının hədəfinə çevrilmişdi. Beləliklə, Moskvanın ardıcıl olaraq Azərbaycan şirkətinə aid obyektləri vurması diqqət çəkir. Musavat.com-a görə, bu zərbələr təkcə hərbi əməliyyatların tərkib hissəsi deyil, həm də siyasi mesaj xarakteri daşıyır. Rusiya açıq şəkildə Azərbaycanı Ukraynaya göstərdiyi enerji və humanitar dəstəyə görə hədəfə alır. Bu yanaşma təkcə hərbi sahədə deyil, informasiya müstəvisində də özünü göstərir. Son günlər Rusiya mediasında və siyasi dairələrində Azərbaycanın ünvanına sərt açıqlamalar səsləndirilir.

Xüsusilə Rusiya Milli Antikorrupsiya Komitəsinin sədri Kirill Kabanovun son açıqlamaları diqqət çəkib. O, Azərbaycanı Ukraynaya yardımı dayandırmağa çağıraraq, kobud və təhqiramiz ifadələrlə bizi işğalla hədələmişdi. Rusiya məmuru Azərbaycan rəhbərliyini Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenskiyə mənəvi dəstək verməkdə ittiham edib və bunun Rusiyaya qarşı açıq mövqe olduğunu vurğulayıb. Kabanov Moskvanın atmalı olduğu “addımlar” barədə də danışıb. O, Azərbaycan diasporunun Rusiyada iqtisadi təsirini azaltmağı, Qafqazda mövqeləri gücləndirməyi və Azərbaycanın “Dağıstana təzyiq ehtimalına hazırlaşmağı” təklif edib.

Daha sonra isə o, Rusiya adından Azərbaycanı işğal etmək zərurətini söyləyib. Dumanın digər üzvü Qurulev də “dağları aşaraq” Azərbaycanı işğal edə biləcəkləri iddiasını irəli sürmüşdü. Gedişat göstərir ki, Rusiya rəhbərliyi təhdid siyasətini dayandırmaq niyyətində deyil, əksinə, ona yeni çalarlar əlavə edir. Belə bir situasiyada Xəzərdə cari ilin hazırlıq planına əsasən, Azərbaycanın Hərbi Dəniz Qüvvələrinin (HDQ) “Dəniz enerji infrastrukturunun mühafizəsi və müdafiəsi” mövzusunda döyüş atışlı taktiki təlim keçirməsi diqqət çəkib.

Məlumata görə, plana əsasən, təlimə cəlb olunan qüvvə və vasitələr Xəzər dənizinin Azərbaycana məxsus sektorunda enerji infrastrukturlarının mühafizəsi və müdafiəsi üzrə fəaliyyətləri icra ediblər. Həmçinin gündüz və gecə şəraitində, sahildə və adalarda şərti düşmənin müvəqqəti baza məntəqələrinin aşkar edilməsi və xüsusi əməliyyatlarla terror qruplaşmalarının məhv edilməsi üzrə taktiki elementlər uğurla yerinə yetirilib.

Döyüş atışlı taktiki təlimdə əsas diqqət mürəkkəb şəraitdə gəmilərin idarə olunmasına, dəniz qüvvə və vasitələri arasında qarşılıqlı əlaqənin təşkilinə, uzlaşmanın və birgə fəaliyyətlərin təkmilləşdirilməsinə yönəldilib. Təlimin gedişatını izləyən müdafiə naziri, general-polkovnik Zakir Həsənov şəxsi heyətin peşəkarlığını, qarşıya qoyulmuş tapşırıqların icrasını müsbət qiymətləndirib və aidiyyəti üzrə müvafiq tapşırıqlar verib.

Qeyd olunduğu kimi, Xəzərdə Azərbaycan tərəfindən keçirilən hərbi təlimlər əsasən əvvəlcədən hazırlanmış illik və ya çoxillik plan üzrə aparılır. Bu təlimlər həm Dəniz Qüvvələrinin taktiki hazırlığını, həm də su üzərində əməliyyatların, o cümlədən digər qoşun növləri ilə koordinasiyanın yoxlanmasını nəzərdə tutur.

Azərbaycanın enerji infrastrukturuna qarşı şimaldan hədələrin səsləndirildiyi vaxtda Xəzərdə döyüş təliminin keçirilməsi yerinə düşür. Böyük ehtimalla, bu, Moskvada Bakının cavab tədbirlərindən biri kimi qəbul olunacaq.

Xəzər Azərbaycanla sərhəd olan strateji əhəmiyyətli su hövzəsidir. Hərbi təlimlərin vaxtı və intensivliyi, bəzi ekspertlərin fikrincə, rəsmi məqsəddən əlavə, Azərbaycanın hərbi potensialı barədə xəbərdarlıq və mesaj xarakteri daşıya bilər. Tarixi nümunələr göstərir ki, regionda gərginlik artdıqda Rusiya hərbi təlimlər vasitəsilə güc nümayişi edir. Beləliklə, Xəzərdəki təlimlər həm hərbi hazırlığın göstəricisi, həm də Azərbaycanın və qonşu dövlətlərin diqqətinə çatdırılan strateji siqnaldır. Təlimlər zamanı Türkiyənin “Dearsan” şirkəti tərəfindən hazırlanmış və pilotsuz “Salvo” gəmisi hərbi ekspertlər tərəfindən görüntülənib.

Müdafiə Nazirliyinin yaydığı videoda uzaqdan idarə olunan pulemyotlu döyüş qayığının donanmanın digər gəmiləri ilə birlikdə təlim zonasına doğru hərəkət etməsi əks olunub. Türkiyə mənbələrinin məlumatına görə, “Salvo” Dearsanın aparıcı müdafiə sənayesi müəssisələri ASELSAN, ROKETSAN və YALTES ilə əməkdaşlıqda yaratdığı pilotsuz döyüş gəmisidir. Uzunluğu 15 metr, eni isə təxminən 4 metrdir. Mühərrikin növündən asılı olaraq maksimal sürət saatda 80-110 kilometrə çatır. Qayıq ROKETSAN istehsalı olan YALMAN raket sistemini və ASELSAN istehsalı olan 12,7 mm-lik pulemyotu daşımaq qabiliyyətinə malikdir. Pilotsuz qayığı həm sahildən, həm də dəniz platformasından idarə etmək mümkündür. Aydındır ki, Azərbaycan Hərbi Dəniz Qüvvələri Xəzərdə potensial rəqiblərin iri hərbi gəmilərinə qarşı dəniz pilotsuz təyyarələrinin potensialını qiymətləndirir və Ukrayna təcrübəsini nəzərə alaraq, dərhal bu yeni silah sistemlərini əldə edib.

Pressklub.az mövzu ilə bağlı təhlilində yazır ki, görünür, Rusiyanın Azərbaycana qarşı təhdidləri Xəzərdə qeyd olunan əməkdaşlığın da sonunu gətirə bilər. Azərbaycanın hədələnməsinin qarşılığında Hərbi Dəniz Qüvvələrinin “Dəniz enerji infrastrukturunun mühafizəsi və müdafiəsi” mövzusunda döyüş atışlı taktiki təlim"ə başlaması Kremlə və dünyaya mesajdır. Azərbaycan şimaldan təhlükə gözləyir və ona qarşı imkanlarını səfərbər etməyə çalışır. Xəzərdə böyük maraqları və yatırımları olan Qərb ölkələri, müttəfiq Türkiyə də Rusiyanın bu hədələrini ciddiyə alıb, Azərbaycana dəstək verməlidirlər.

Sahib Məmmədov

Siyasi ekspert Sahib Məmmədov “Yeni Müsavat”a açıqlamasında bildirdi ki, Rusiya ilə Azərbaycan arasında silahlı qarşıdırmanın olacağı ağılabatan deyil və buna heç bir ciddi əsas da yoxdur: “Təəssüf ki, Rusiyada olan bəzi məsuliyyətsiz şəxslər, o cümlədən jurnalistlər, deputatlar, istefada olan keçmiş hərbiçilər və s. anti-Azərbaycan ritorikasını nəinki dayandırmır, əksinə, onsuz da yaxşı olmayan münasibətləri daha da korlamağa çalışırlar. Bununla belə, Rusiya ilə Azərbaycan arasında olan bütün dövlətlərarası razılaşmalar qüvvədədir. Rusiya tərəfinin "pomidor sanksiyası"na baxmayaraq, iqtisadi münasibətlər də davam edir. Rusiyanın ərazicə Azərbaycandan 200 dəfədən çox böyük, əhali sayına görə 15 dəfəyə yaxın çox olması ona Azərbaycanın haqlı tələblərinə etinasız yanaşmağa əsas vermir".

S.Məmmədov xatırlatdı ki, Rusiya ərazisində Azərbaycana məxsus sərnişin təyyarəsi vurulub: “Ölkə Prezidenti bir daha ABŞ-yə səfəri zamanı bu ölkənin "Fox News" telekanalına müsahibəsində də qeyd edib ki, “Azərbaycan bunun qəsdən hücum olduğunu düşünmür”. Bununla belə, təyyarəmiz Rusiya hava məkanında vurulub və Rusiya vətəndaşları da daxil olmaqla, 38 nəfər sərnişin həlak olub. Rusiya ədalətli araşdırma aparmalı, cinayətkarcasına səhlənkarlıq etmiş şəxsləri istintaqa cəlb etməlı, sərnişinlərə və aviadaşıyıcıya kompensasiya verməlidir. Bunun əvəzinə bəzi media orqanları, deputatlar və s. siyasətçilər və keçmiş hərbçilər anti-Azərbaycan təbliğatı aparır və Azərbaycanı hədələyirlər. Əlbəttə, bu yolverilməzdir və bu ritorikaya son qoyulmalıdır".

O ki qaldı hərbi təlimlərə, siyasi ekspertin fikrincə, bu, plan üzrə həyata keçirilən tədbirlərdir: “Həmçinin Xəzərin Azərbaycan sektorunda istismarda olan yataqların təhlükəsizliyinin təmin olunmasına yönələn təlimlər həmişə olub və olacaq da. Azərbaycan dövlətinin ordumuzun döyüş qabiliyyətini yüksək səviyyədə saxlamaq üçün həyata keçirdiyi işlər də əvvəlcədən planlaşdırılmış fəaliyyətdir. Xəzər flotiliyası və sərhəd qoşunlarının dəniz hissəsinin texniki təchizatı da bu sıradan həyata keçirlən tədbirlərdəndir”.

Ekspert vurğuladı ki, Azərbaycan bütün qonşularla sülh və əmin-amanlıq şəraitində yaşamaq istəyir: “Ermənistanla sülh prosesinin müsbət istiqamətdə inkişafı da məhz Azərbaycan dövlətinin və Prezidentinin səylərinin nəticəsidir. Rusiya hakimiyyəti yaxşı bilir ki, indiyədək heç bir dövlət Azərbaycan dövləti ərazisindən nə hərbi, nə siyasi, nə iqtisadi, nə də idoloji baxımdan heç bir qonşu dövlətə qarşı platsdarm kimi istifadə etməyə imkan verməyib və bundan sonra da verməyəcək. Ona görə də Rusiyanın bəzi media orqanları, siyasətçiləri və ya özünü ekspert adlandıranları ritorikanı dəyişməlidir. Cənubi Qafqazda sülhün bərqərar olunmasında ən böyük səylər Azərbaycan tərəfindən həyata keçirilir. Bu prosesə yardım edənlərə - məsələn, hazırda ABŞ-yə - "çox sağ ol" deyirik. Mane olanlar da bilsinlər ki, niyyətlərinə çata bilməyəcəklər".

Elşad PAŞASOY,
“Yeni Müsavat”