Onlayn ictimai-siyasi qəzet
Çörəkotunun tərkibində antioksidant xüsusiyyətləri ilə seçilən timokinon adlı birləşmənin olması səbəbindən güclü xərçəng əleyhinə qida maddəsi hesab edildiyini bildirib.
BAKU.WS xarici mediaya istinadən xəbər verir ki, professor Aysun Bay Karabulut məlumat verib.
Karabulut, çörəkotunun (qara zirə) maddələr mübadiləsini stimullaşdırdığı, yorğunluq və yuxululuğu aradanqaldırıcı təsirlərə malik olduğunu açıqlayıb:
"Düşünürəm ki, ölümdən başqa hər dərdin dərmanı adlandırılan bu kiçik qara toxumları və onların acı qoxusunu hamımız xatırlayırıq. Keçmişdə qara zirə böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Xüsusilə süd və qatıqla yeyilirdi. Bu təcrübə bolluğu simvolizə edən bir ənənəyə çevrilmişdi. Lakin qara zirənin son vaxtlar əvvəlki əhəmiyyətini itirdiyini deyə bilərik. Bəzi ənənəvi təcrübələr və məlumat mənbələri müasir tibb və farmakologiya ilə əvəz edildiyi düşünlə bilər".
Karabulut, Türkiyədə qara zirənin 14 növünün Şimali Anadolu, Aralıq dənizi bölgəsi və Trakyada yetişdirildiyini bildirib:
"Nəticədə qara zirə müalicəvi faydası olan bitki hesab olunur. İbn Sinanın müalicədə istifadə etməyi tövsiyə etdiyi bitkidir. Lakin qara zirə bu gün əhəmiyyətini itirdiyindən adət-ənənəmizdə dəyəri azalmış ola bilər. Bununla belə, qara zirə müxtəlif potensial sağlamlıq faydaları təklif edə bilən bir bitki kimi tanınır".
"İnfeksiyalarla mübarizədə təsirli olduğu və depressiya ilə mübarizə apardığı bilinir. O, həmçinin konsentrasiyanı artıraraq diqqəti dəstəkləyir. Çörəkotunun tərkibində olan B vitaminləri arasında vitamin B1 tiamin, vitamin B6 niasin, sink, fosfor, dəmir, kalsium, mis və fol turşusu var. Qara zirə də antioksidan xüsusiyyətləri ilə seçilən timokinon adlı birləşməni ehtiva edir. Buna görə də qara zirə xərçəng əleyhinə qida hesab olunur.
Antioksidant, şiş və antibakterial xüsusiyyətləri ilə qara zirə xərçəng və iltihab əleyhinə təsir göstərir. İmmunitet sisteminə stimullaşdırıcı təsir göstərdiyi müşahidə edilmişdir. Qara zirənin bioloji aktiv birləşmələrinə ditimokinon, timokinon və timohidrokinon daxildir.
Tibb tarixinin önəmli adlarından olan Hippokrat qara zirədən qara ciyəri gücləndirmək və həzm problemlərini həll etmək üçün istifadə edib. Bundan əlavə, qədim zamanlarda qara zirə zəhərli ilan və əqrəb dişləmələri, şişlər, baş nahiyəsi infeksiyaları və qrip infeksiyaları kimi müxtəlif xəstəliklərin müalicəsində istifadə edilmişdir. Müasir bitki elminin əsasını qoyan Penedius Dioscorides qara zirə yağından baş ağrıları, diş ağrıları, burun tıkanıklığı və bağırsaq parazitləri kimi problemləri həll etmək üçün istifadə edib", - deyə Karabulut deyib.
Bundan əlavə, qara zirə yağı xolesterolu azaldan xüsusiyyətlərə malikdir. Bəzi tədqiqatlar göstərib ki, çörəkotu əlavəsi 2-ci tip diabet xəstələrinin qan şəkərinin səviyyəsini aşağı salır və ürək xəstəlikləri riskini azaldır. Sağlam yağ turşuları ilə zəngin olan qara zirə yağı saç və dəri sağlamlığı üçün faydalı olan omeqa 6 və omeqa 9 kimi doymamış yağları ehtiva edir.
Qara zirə yağı dərinin gözəlləşməsində də mühüm rol oynayır. Bundan əlavə, saç tökülməsinin qarşısını alır və baş dərisində həssaslığı azaldır.
Çörəkotu istehlak edərkən nəzərə alınmalı bəzi məqamlar var. Xüsusilə böyrək xəstəlikləri, hamiləlik və əmizdirmə kimi hallarda qara zirə yağının istehlakından çəkinmək lazımdır. Bundan əlavə, qan durulaşdıran dərmanlardan istifadə edənlər və allergik reaksiya riski olanlar əvvəlcə mütəxəssisə müraciət etməlidirlər. Həddindən artıq istehlak mədə problemlərinə səbəb ola bilər.
23 Noyabr 2024
22 Noyabr 2024
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ