Onlayn ictimai-siyasi qəzet
Türkiyəyə işləri düşdü - Ərdoğan Tuska NƏ DEDİ? - DETALLAR
Avropanın təhlükəsizliyi məsələsi Brüsseli təşvişə salıb; Ankaranın “hə” deməsi ilə Qərbin Bakıya şantaj siyasəti də səngiyə bilərmi?
Polşanın baş naziri Donald Tusk Türkiyə lideri Rəcəb Tayyib Ərdoğanı Ukrayna münaqişəsinin sülh yolu ilə həlli üçün və Avropada təhlükəsizliyə görə öz üzərinə məsuliyyət götürməyə çağırıb.
“Mən prezident Ərdoğana açıq şəkildə təklif etdim ki, Türkiyə bütün bölgəmizdə sabitlik və təhlükəsizliyi təmin edən sülh prosesi üçün mümkün qədər ortaq məsuliyyəti öz üzərinə götürsün”, - Tusk bildirib. Eyni zamanda, o, Polşanın Türkiyə ilə müdafiə və müdafiə sənayesi sahəsində fəal əməkdaşlığa hazır olduğunu qeyd edərək, bunun tarixi bir irəliləyiş ola biləcəyini qeyd edib. Qardaş ölkənin Polşaya cavabı nə olacaq? Bəllidir ki, NATO-da ikinci güclü orduya sahib Türkiyənin artan gücü, önəmi Azərbaycanın da gücünə güc qatır. Bu xüsusda “qoca qitə”nin “erməni kartı” ilə Azərbaycana təzyiq-şantaj siyasətinin səngiyəcəyini gözləmək olarmı?
Siyasi və iqtisadi məsələlər üzrə ekspert Fikrət Yusifov “Yeni Müsavat”a bildirdi ki, Ukrayna müharibəsi ətrafında mürəkkəb proseslər baş verir: “ABŞ prezidenti Donald Tramp Avropa ölkələrini ciddi tənqid edərək, onları öz müdafiələrini lazım olan səviyyədə təşkil etməyə çağırıb. Tramp açıq şəkildə bəyan edib ki, ABŞ Avropanı bundan sonra öz çətiri altında saxlamaq fikrində deyil. Yeri gəlmişkən, Tramp birinci prezidentliyi dönəmində də bu məsələni bir neçə dəfə qaldırmışdı. Lakin Avropa bu məsələdə dönüş etmək istəmədi. Keçmiş prezident Cozef Bayden hakimiyyəti dönəmində isə problem tam unuduldu. İndi Tramp məsələni kəskin formada Avropa Birliyinin qarşısında qoyub və qitənin təhlükəsizliyini təmin edən hərbi qüvvələrini oradan çıxaracağı ilə hədələyib. Avropa Trampın bu mövqeyindən həyəcanlanıb”.
F.Yusifov vurğuladı ki, Avropa öz təhlükəsizliyini təmin edəcək hərbi quruculuğa bundan sonra ən azından 4-5 il vaxt sərf etməlidir: “Sual olunur - ABŞ hərbi qüvvələri Rusiyanın indiki aqressiyası fonunda Avropanı tərk edərsə, nə baş verər? Bu, gerçəkdən Avropa üçün bir fəlakət olardı. Ona görə də Avropa rəsmiləri narahatdırlar. Avropa Birliyi illərdir ki, Türkiyəni üzv olmağa qoymadı. İndi bu Birlik Türkiyədən onun müdafiəsini təşkil etməyi xahiş edir”.
Siyasi təhlilçi Sona Əliyevanın sözlərinə görə, Ukrayna cəbhəsində baş verən proseslərin dalana dirənməsi Kiyevlə Moskva arasında hər zaman balanslı siyasət yürüdən Ankaranın əhəmiyyətini bir qədər də artırıb: “Polşanın hazırkı hökumət başçısı mövcud vəziyyəti, o cümlədən Türkiyənin artan regional və qlobal gücünü açıq şəkildə etiraf edir. Pərdəarxasında Ərdoğana yalvaranlar, amma bunu publika önündə dilə gətirməyə, etiraf etməyə cəsarəti çatmayan Avropa liderlərinin sayı da az deyil. Ötən il belə bir çıxışı Macarıstanın baş naziri də etmişdi. İndi Türkiyə lideri öz nüfuzundan istifadə edərək Ukraynada sülhə nail ola, həm də Qərbə yeni model silahlarını sata bilər. Artıq Kiyev Ankaradan yeni PUA-lar seriyasını almağa çalışır. Ukrayna prezidentinin Türkiyəyə səfəri zamanı razılıq əldə olunduğu bildirilir. Bu, Çin və ABŞ-la rəqabətdə Türkiyə üçün yeni imkanlar deməkdir. O ki qaldı münaqişədə sülhün əldə edilməsinə, Türkiyə bu istiqamətdə dəfələrlə vasitəçilik təklifini irəli sürüb”.
S.Əliyeva hesab edir ki, ABŞ və Avropa Birliyi arasındakı gərginlikdən, eləcə də Tramp-Zelenski görüşündəki siyasi insidentlərdən sonra Ərdoğan və Türkiyə portreti yenidən gündəmdədir: “Avropa Türkiyə prezidentinə yalvarır ki, onu Putinin caynağından xilas eləsin. Qardaş ölkə həm də Osmanlının varisidir. Vəziyyət o yerə çatıb ki, Ukrayna düyünü Ankara üçün tarixi yaxşı mənada ”endirimli alış-veriş kartı"na çevrilib. Türkiyə məsələni çözmək üçün hər an hərəkətə keçməyə hazırdır. Üstəlik, on minlərlə ölçülən şəxsi heyətini Qərblə Rusiya arasındakı sərhəd zolağına da nəzarət etmək iqtidarındadır. Amma Ankara əvəzində Avropa Birliyinə üzvlük tələb edir. Əgər Qərbdə Türkiyənin bu istəyinə hə deyərlərsə, o zaman Azərbaycan və vətəndaşlarımız da bu imkandan yararlanacaq. Biz qardaş ölkə ilə müttəfiqik. Deməli, bizim vətəndaşlar Avropaya sadələşmiş viza ilə gedə bilərlər. Üstəlik, iş adamlarımız üçün böyük bazar açılacaq. Qərb şirkətləri daha əlverişli şərtlərlə Azərbaycan bazarına daxil ola biləcək. Bütün bunlar Azərbaycan üçün dividendlərdir".
Cavanşir ABBASLI,
“Yeni Müsavat”
XƏBƏR LENTİ
03 Aprel 2025
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ