Onlayn ictimai-siyasi qəzet
Rusiyanın üçüncü şəxsinin MƏXFİ MESAJI
“Valentina Matviyenkonun səfəri həm də Putinin məxfi mesajını üz-üzə çatdırmaq üçün fürsət oldu”
Rusiya Parlamentinin yuxarı palatasının sədrinin rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyətinin Azərbaycana rəsmi səfəri başa çatıb. Bəlli olduğu kimi, Federasiya Şurasının sədri Valentina Matviyenko Prezident İlham Əliyev və Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva ilə danışıqlar aparıb. Həmçinin Federasiya Şurası ilə Azərbaycan Milli Məclisi arasında əməkdaşlıq üzrə Parlamentlərarası Komissiyanın birgə iclası keçirilib. Bakıya gələn Rusiya nümayəndə heyətinə Federasiya Şurasının beş komitəsinin rəhbəri, habelə Həştərxan vilayətinin rəhbəri İqor Babuşkin daxil idi.
Haqqın.az səfərlə bağlı yazır ki, Valentina Matviyenko AZAL-ın Bakıdan Qroznıya uçan sərnişin təyyarəsinin vurulması ilə bağlı başsağlığı verib və qeyd edib ki, bu faciəvi hadisə Rusiyanın istintaq orqanları tərəfindən araşdırılır və ona obyektiv qiymət veriləcək.
“Təbii ki, Valentina Matviyenkonun səfəri həm də Vladimir Putinin məxfi mesajını İlham Əliyevə üz-üzə çatdırmaq üçün bir fürsət oldu. Unutmayaq ki, Federasiya Şurasının sədri Rusiyada prezident və baş nazirdən sonra üçüncü siyasi postdur. Təsadüfi deyil ki, Valentina Matviyenko fevralın sonunda Ankarada Rəcəb Tayyib Ərdoğanla danışıqlar aparıb və ikitərəfli münasibətlərə dair prezident Putinin mesajını Türkiyə liderinə çatdırıb. Aydındır ki, Rusiya-Azərbaycan münasibətlərinin konteksti və formatı Ankaranın Moskva ilə təmaslarından əhəmiyyətli dərəcədə fərqlənir. Bu, Rusiya Federasiya Şurası sədrinin parlamentlərarası diplomatiyasının əhəmiyyətini və effektivliyini heç bir şəkildə azaltmır”, - sayt yazır.
O da xatırlanır ki, Bakıda keçirilən danışıqlardan sonra Valentina Matviyenko nikbin danışıb: “Mən Azərbaycanın çoxşaxəli əməkdaşlığı davam etdirmək və müttəfiqlik münasibətləri qurmaq əzmində olduğuna əminəm”.
Haqqın.az yazır ki, Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsinin rəhbəri Polad Bülbüloğlu öz üzərinə müəyyən missiya götürüb ki, bu da Moskvada yaxşı başa düşülür və qiymətləndirilir. Təsadüfi deyil ki, parlamentlərarası işçi qrupunun birgə iclası zamanı Polad Bülbüloğlu Federasiya Şurasının “Parlamentarizmin inkişafında xidmətlərinə görə” Fəxri Nişanı ilə təltif edilib.
Müzakirə olunan sənaye və iqtisadi məsələlər blokunda Valentina Matviyenkonun iki ölkə arasında ticarət dövriyyəsini 8 milyard dollara çatdırmaq təklifi də diqqət çəkir. Oxşar təşəbbüslər artıq hökumət ekspertləri arasında da səslənib, lakin bu, ilk dəfədir ki, siyasi səviyyədə eşidilir. İkitərəfli ticarətin cari həcminin 2024-cü ilin sonuna 4,8 milyard dollar təşkil etdiyini nəzərə alsaq ki, bu da 2023-cü ilin göstəricisindən 10,1 faiz çoxdur. Bu halda, əsas vəzifə Azərbaycanın Rusiyaya ixracının genişləndirilməsinə və qarşılıqlı investisiyalara düşür. Rusiya nümayəndə heyətinin sözlərinə görə, iki ölkə arasında “ticarət dövriyyəsinin artımı üçün böyük imkanlar” var. Bu sahələr arasında kənd təsərrüfatı və qida sənayesi, avtomobil istehsalı, kadr hazırlığı, neft hasilatı və qaz ixracı, tibb, metallurgiya və bir çox kiçik və orta biznes layihələri var", - deyə Haqqın.az yazır.
Beynəlxalq Şimal-Cənub Nəqliyyat Dəhlizinin qərb dəmir yolu seqmentinin tikintisi və modernləşdirilməsi, eləcə də Rusiyadan İrana magistral qaz kəmərinin çəkilməsi planları ortamüddətli perspektivdə ikitərəfli əməkdaşlığın intensivliyinə ciddi təsir göstərəcək.
Qeyd edilir ki, Azərbaycanda sənaye məhsulunun yarıdan çoxu artıq əmtəə istehsalı və xammal emalı sahəsindədir. Əgər 2004-cü ilin yekunlarına görə sənaye məhsulunun 60,9 faizi mədənçıxarma sektorunda istehsal olunubsa, (neft-qaz hasilatı və ixracı), onda 31,8 faizi artıq Azərbaycanın emal sənayesinin, 6,4 faizi isə Azərbaycan ixracının mühüm hissəsini tutan və vaxtaşırı ixrac reytinqində birinci yerdə olan elektrik enerjisi istehsalının payına düşür.
Rusiya İxrac Mərkəzinin (RİM) Azərbaycandakı nümayəndəliyinin rəhbəri Nuri Quliyevin sözlərinə görə, onun strukturu üç milyard dollardan çox Rusiya ixracını təmin edib. Eyni zamanda REK Azərbaycan istehsalçıları ilə Rusiya idxalçıları arasında geniş çeşiddə məhsullar üzrə kommunikasiyanı asanlaşdırmağa hazırdır.
Bu baxımdan, Rusiya və Azərbaycanın regionlarını birləşdirən biznes missiyalarının praktikasının genişləndirilməsi həyati əhəmiyyət kəsb edir. Oxşar kommersiya forumları və işgüzar kommunikasiyalar demək olar ki, hər ay həyata keçirilməyə başladı. Buna baxmayaraq, təkcə regionlar arasında deyil, həm də iki ölkənin bələdiyyələri səviyyəsində birbaşa dialoqu daha fəal şəkildə qurmaq lazımdır.
Bu məqsədlə bu yaxınlarda Rusiyada hüquqi şərait yaradılıb. Müvafiq səlahiyyətlər 2023-cü ilin avqustunda “Rusiya Federasiyasında yerli özünüidarənin təşkilinin ümumi prinsipləri haqqında” Federal Qanuna dəyişikliklər edildikdən sonra bələdiyyələrə verilib. Nəticədə, Rusiya Federasiyasının 50-yə yaxın subyekti yerli hakimiyyət orqanları tərəfindən beynəlxalq və xarici iqtisadi əlaqələrin həyata keçirilməsi qaydası haqqında qanunlar qəbul etdi. İndi isə bu hüquq normalarını praktikada tətbiq etməyin vaxtı çatıb. Bu, şübhəsiz ki, ikitərəfli iqtisadi əməkdaşlığın genişləndirilməsi üçün başqa resurs olacaq.
Federasiya Şurası nümayəndə heyətinin Bakıya səfərinin nəticələrini ən yaxşı şəkildə Valentina Matviyenkonun özü belə yekunlaşdırıb: “Biz Azərbaycana balanslaşdırılmış siyasətinə və Rusiya ilə çoxtərəfli əməkdaşlıq istəyinə görə minnətdarıq”.
“Yeni Müsavat”
XƏBƏR LENTİ
19 Mart 2025
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ