Onlayn ictimai-siyasi qəzet
İsrail alimləri süni ət hazırladılar
İsrail biotexnoloqları süni ət istehsalının maya dəyərini kəskin azaldan bioreaktor yaradıblar.
Musavat.com xəbər verir ki, bu məlumatı Yerusəlim İvrit Universitetinin mətbuat xidməti açıqlayıb. Məlumata görə, bioreaktor hüceyrə sıxlığını artırmaqla və bahalı heyvan komponentlərinin istifadəsini aradan qaldırmaqla süni ət istehsalının maya dəyərini kəskin azalda bilər.
Yerusəlim İvrit Universitetinin (İsrail) professoru Yakov Nahmias bildirib ki, bu yolla istehsal edilən ətin dəyəri ABŞ-dakı “yaşıl” fermaların istehsal etdiyi quş ətinin qiyməti ilə müqayisə olunur: "Biz Fordun avtomatik yığım xəttini yaratmasının 110 il əvvəl avtomobil istehsalında inqilaba səbəb olmasından ilhamlandıq. Əzələ hüceyrələrinin davamlı olaraq becərilməsi bizə mövcud yanaşmalardan cüzi baha olan süni ət istehsal etməyə imkan verir və bu, bizi ənənəvi toyuq təsərrüfatlarına alternativ yaratmağa daha da yaxınlaşdırır".
Professor Nahmias və həmkarları uzun müddətdir ki, heyvan və quşlardan əzələ və birləşdirici toxuma hüceyrələrini yetişdirməyə və onlardan süni ət istehsal etmək üçün istifadə etməyə imkan verən texnologiyaların yaradılması üzərində işləyirlər. Son illərdə elm adamları oxşar məhsullar istehsal etməyə imkan verən bir neçə bioreaktor yaratdılar, lakin bütün hallarda süni ətin dəyəri onun real analoqlarından qat-qat yüksək olub.
Tədqiqatçıların qeyd etdiyi kimi, süni ətin yüksək qiyməti istehsal üçün tələb olunan müxtəlif bahalı heyvan komponentləri ilə bağlıdır. Onlar daim hüceyrə mədəniyyətlərinə əlavə edilməlidir. Yüksək istehsal xərcləri, həmçinin bioreaktorlarda qida mühitində laktik turşu və ammonyakın zəhərli birləşmələrinin toplanması nəticəsində yaranan aşağı hüceyrə sıxlığı ilə əlaqələndirilir.
İsrail biotexnoloqları hüceyrələri, zülalları və həyatları üçün vacib olan digər böyük molekulları zəhərli tullantı məhsullarından ayırmağa imkan verən axın vasitəsilə filtrasiya sistemindən istifadə edərək bu problemlərin hər ikisindən yan keçiblər. Onun istifadəsi əzələ hüceyrələrini və digər ət komponentlərini davamlı olaraq böyütməyə, həmçinin bahalı albumin istifadəsini aradan qaldırmağa və vitaminlərin, böyümə faktorlarının və qida mühitinin digər komponentlərinin konsentrasiyasını azaltmağa imkan verir.
Təcrübələr göstərib ki, sistem qidalanma mühitinin maya dəyərini beş dəfə azalda və eyni zamanda bioreaktorun daxilində hüceyrə sıxlığını təxminən 4,3-6,5 dəfə artıra bilər. Tədqiqatçıların fikrincə, bunun sayəsində hər kq süni toyuq ətinin qiyməti 13,7 dollara endirilə bilər ki, bu da ABŞ-dakı “yaşıl” fermalardan alınan toyuq filesi ilə müqayisə oluna bilər.
Qeyd edək ki, elm adamları əzələlərdən və digər bədən toxumalarından alınan kök hüceyrələrin kulturalarından süni mal əti və digər ət formaları istehsal etməyə imkan verən texnologiyaların yaradılması üzərində illərdir işləyirlər. Son illərdə biotexnoloqlar ətin bir çox dad xüsusiyyətlərini çoxaltmağı öyrəniblər, lakin onun sintetik analoqlarının bir böyük çatışmazlığı var - olduqca yüksək qiymət. Hesab olunur ki, bu problemin həlli heyvandarlıq üçün yaşıl alternativ yaradacaq.
Musavat.com
XƏBƏR LENTİ
21 Sentyabr 2024
20 Sentyabr 2024
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ