Onlayn ictimai-siyasi qəzet
İldə 300 min insanı öldürən superbakteriya sürətlə inkişaf edir
Həkimlər və elm adamları hələ də superbakteriyanı nəzarət altına ala bilmirlər.
Hər il təxminən 300.000 insanın ölümünə səbəb olan ölümcül superbakteriya Pseudomonas aeruginosa, bakterial infeksiyalara qarşı immunitet anlayışımızı dərinləşdirə biləcək yeni bir araşdırmaya görə, ümumi bir ətraf mühit bakteriyasından təkamül edərək cəmi iki əsr ərzində sürətlə yayılıb.
Bu bakteriya, xüsusilə kistik fibroz və siqaret çəkmə nəticəsində ağciyər zədələnməsi kimi xəstəlikləri olan insanlarda çoxlu dərmana davamlı infeksiyalara səbəb ola bilər.
Ancaq Pseudomonas aeruginosa əvvəlcə ixtisaslaşmış bir qatil deyildi. Tədqiqatçılar, bu patogenin "ailə ağacı" nı yaratmaq üçün dünyanın hər yerindən bakteriyaların DNT nümunələrini araşdırıblar və 10 insan hadisəsindən yeddisinin yalnız 21 "budağa" düşdüyünü aşkar ediblər.
Bakteriyanın bu variantları son 200 il ərzində inkişaf edib və bütün dünyaya yayılıb.
Elm adamları müəyyən ediblər ki, bu bakterial variantlardan bəziləri kistik fibrozlu insanlarda genetik qüsurlardan istifadə etməyi öyrənib, makrofaqlar adlanan immun sistem hüceyrələrində sağ qalmağa imkan verir.
Tədqiqatçılar hesab edirlər ki, bakteriyaların sürətlə yayılması insanların ağciyərlərini infeksiyalara qarşı daha həssas edən son iki əsrdə şəhərləşmə və havanın çirklənməsi ilə bağlıdır.
"Bizim tədqiqat kistik fibrozun biologiyasının yeni aspektlərini ortaya qoyur və bu və digər kontekstlərdə bakterial infeksiyalara qarşı toxunulmazlığın yaxşılaşdırılması üçün vacib yolları ortaya qoyur", - tədqiqatın müəlliflərindən biri Andres Floto deyib.
"Biz həmişə bu infeksiyanın CF xəstələri arasında nə qədər asanlıqla yayıla biləcəyinə diqqət yetirmişik, lakin indi bunun digər xəstələr arasında da asanlıqla yayıla biləcəyini görürük", - Floto əlavə edib.
Tədqiqat həmçinin xəstəxanalara superbakteriyaların yaratdığı infeksiyaların yayılmasına daha yaxşı nəzarət etməyə kömək edə bilər.
"Bu bakteriyaların nə qədər sürətlə inkişaf etdiyini və epidemiyaya çevrildiyini və ağciyərlərdə xüsusi şərtlərdə necə ixtisaslaşa biləcəyini görmək təəccüblüdür. Yeni epidemiya ştamlarının ortaya çıxmasını müəyyənləşdirmək və qarşısını almaq üçün risk altındakı bütün xəstə qruplarının sistematik, profilaktik müayinəsinə ehtiyacımız var", - tədqiqatın başqa bir müəllifi Aaron Veymann vurğulayıb.//Lent.az
XƏBƏR LENTİ
21 Noyabr 2024
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ