Onlayn ictimai-siyasi qəzet
II dünya müharibəsindən sonrakı illərdə 3-cü Reyxin baş təhlükəsizlik idarəsində tapılan materiallar əsasında aparılan jurnalist araşdırması olmasaydı, bu məhkəmə prosesi, çox güman ki, heç vaxt işıq üzü görməyəcəkdi.
Həmin materiallardan məlum olub ki, Almaniyanın müxtəlif şəhərlərində 20 il ərzində - 1923-cü ildən 1943-cü ilə qədər naməlum manyak ardıcıl və cəzasız olaraq zorlamalar və qətllər törədib. Müstəntiqlər onu bu illər ərzində ən azı 51 qadının qətlində ittiham ediblər. Bununla belə, onun 85-ə qədər qadını öldürdüyü ehtimal olunur. Hər halda, bu, Avropa kriminalistikası tarixində ən təhlükəli manyak sayılır.
Zəif və fağır qatil
Müstəntiqlərə görə, bu amansız qatil 35 yaşlı faytonçu və camaşırxanaçı (atası çamaşırxana sahibi olduğu üçün) Bruno Lyudke olub. Berlinin Köpenik rayonunda onu hər kəs anadangəlmə kəmağıl, zərərsiz və qorxaq biri hesab ediblər. Hətta ifadələrdə manyak “bir milçəyi belə incitməyən” adam kimi təsnif olunub.
Bu illər ərzində Berlində qadınların qətllərində çoxlu ümumi cəhətlərin olduğu aydınlaşdıqca, polis cinayətlərin eyni şəxs tərəfindən həyata keçirildiyini anlayıb. Araşdırma aparmaq üçün təyin edilmiş kriminal polis komissarı Hayns Frants oxşar cinayətlər törədə biləcək onlarla şübhəlinin işlərini araşdırsa da, uyğun namizəd tapmayıb.
Onların çoxunun ya möhkəm alibisi olub, ya həbsdə cəza çəkiblər, ya da cəbhədə vuruşublar. Lakin komissar sonda Brunonun işi üzərində dayanıb. Bundan sonra SS də araşdırmaya qoşulub. Komissar Bruno Lyudkeni iki saat sorğu-sual etsə də, şübhəli şəxs ona qarşı olan bütün iddiaları inadla rədd edib.
Hayns dindirməni yarımçıq kəsib, baş katibi və stenoqrafı evə göndərib. Sonra o, öz dosyesinə yazıb: “Məndə belə təəssürat yaranıb ki, bir neçə nəfərin olması Lyudkeyə mane olur və adi sorğu-sual forması onun üçün qəbuledilməzdir. Onunla hansısa şəxsi əlaqə yaratmağa çalışmaq, müəyyən etimad mühiti formalaşdırmaq lazımdır”.
Komissarın xüsusi yanaşması sayəsində oğlan törətdiyi cinayətləri etiraf etməyə başlayıb. Cinayət yerinə gedəndə Lyudke Frantsın proqnozlaşdırdığı kimi, meşədə qətlə yetirdiyi qadını harada basdırdığını, paltarının vəziyyətini və ayaqqabılarını kolluqlarda harada gizlətdiyini ətraflı şəkildə təsvir edib. Bir neçə gün ərzində o, daha yeddi qətli etiraf edib və getdikcə də keçmişə qayıdıb.
Manyak üzərində aparılan təcrübə
Etiraflardan sonra manyak saxlanılıb. O, psixiatrik müayinədən keçmək üçün Vyana təhlükəsizlik polisinin mərkəzi kriminalistik institutunun həbsxanasına aparılıb. Burada onun etiraf etdiyi qətlləri törədə biləcəyini yoxlayıblar və adi tibbi müayinələrdən keçiriblər. Bruno daha çox cinayəti etiraf etsə də, evə getməyəcəyini anlamağa başlayıb. O, əlavə ifadə verməkdən imtina edib, gündəlik təcrübələrə müqavimət göstərməyə başlayıb və “dostu” Haynsdan onu Berlinə aparmasını tələb edib.
8 aprel 1944-cü ildə Bruno Lyudke, görünür, nasistlərin, SS zabitlərinin onun üzərində apardıqları amansız təcrübələrə tab gətirə bilməyib ölüb. Tarixçilər hesab edir ki, 1939-cu ilin avqustunda “İrsi xəstəliklərin qarşısının alınması haqqında qanun”a əsasən, 1940-cı il mayın 29-da məcburi sterilizasiyadan keçmək əmri verilib. Hitler Almaniyasında millətin genefondunu təsadüfən korlamamaq üçün bütün əqli qüsurlu insanlar məcburi sterilizasiyaya məruz qalıblar. Odur ki, əqli cəhətdən inkişaf etməyən manyak təcrübələrdən sonra da qətlə yetirilə bilərdi.
Hər necə olsa da, 1943-cü ilin sonunda Lyudke işi üzrə komissiya ləğv edilib, işçilərdən məlumatın açıqlanmaması müqaviləsi imzalaması tələb olunub. Çünki nasistlərin qələbə çaldığı bir ölkədə manyaklar ola bilməzdi! Ona görə də bu işin olduğu qovluq arxivə yönləndirilib.
İlkin Nəcəf, xüsusi olaraq Musavat.com üçün
22 Fevral 2025
21 Fevral 2025
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ