Onlayn ictimai-siyasi qəzet
20 sentyabr – ərazi bütövlüyünün və milli iradənin bayramı
Bu gün - sentyabrın 20-si Azərbaycanda Dövlət Suverenliyi Günüdür.
Bu günün özəlliyinə keçməzdən əvvəl “Azərbaycan Respublikasında Dövlət Suverenliyi Gününün təsis edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamından çıxarışa diqqət edək. Prezident İlham Əliyevin Sərəncamında qeyd olunur:
“Hər bir xalq üçün öz taleyinə sahib olmaq, müstəqil dövlətini yaradaraq inkişaf etdirmək onun ən böyük nailiyyətidir. Tarixin müxtəlif mərhələlərində üzləşdiyi çətinliklərə, işğala, məhrumiyyətlərə baxmayaraq, heç bir qüvvə xalqımızın müstəqillik, dövlətçilik əzmini sarsıda bilməmişdir. Azərbaycan xalqı bu gün öz müstəqil dövlətinə sahibdir, qəhrəman əsgər və zabitlərimizin, şəhidlərimizin qanı hesabına əldə edilmiş ərazi bütövlüyümüz, suverenliyimiz xalqımızın milli sərvətidir”.
***
Azərbaycanın müasir dövləti üçün dövlət suverenliyi xalqın mövcudluğunun və institusional davamlılığının əsasını təşkil edir. Hər bir xalq öz siyasi və mədəni tarixinə sahib çıxmaq, müstəqil dövlətini yaradaraq inkişaf etdirmək imkanına malik deyil. Azərbaycan xalqı isə əsrlər boyu qarşılaşdığı iqtisadi, siyasi və hərbi çətinliklərə baxmayaraq, müstəqillik və dövlətçilik arzularından dönmədi, milli mübarizəsini qoruyub saxladə. Bu əzmin nəticəsi olaraq Azərbaycan bu gün öz suveren dövlətinə, tam bərpa olunmuş ərazi bütövlüyünə və hər bir sahədə sabitliyə sahibdir.
Suverenlik dövlətin əsas xüsusiyyətidir və dövlətin daxili və xarici siyasətdə tam müstəqil fəaliyyət göstərmək imkanını ifadə edir. Beynəlxalq hüquqa görə suveren dövlət daimi əhali, müəyyən ərazi, ali hakimiyyət və digər dövlətlərlə münasibət qurmaq imkanına malik olmalıdır. Eyni zamanda, suveren dövlət heç bir digər dövlətin təsiri altında olmamalı və onun hüquq və səlahiyyətləri tam təmin olunmalıdır. Azərbaycan da bu prinsiplərə əsaslanaraq müstəqilliyini qoruyub möhkəmləndirib.
Azərbaycan 30 ildən çox müddət ərzində Ermənistanın hərbi təcavüzünə məruz qaldı. Ermənistan BMT Nizamnaməsinin tələblərini kobud şəkildə pozaraq, ölkəmizin beynəlxalq səviyyədə tanınmış torpaqlarını işğal etdi, etnik təmizləmə həyata keçirdi, şəhər və kəndləri viran qoydu, tarixi və mədəni irsimizi dağıtdı, Xocalı soyqırımını törətdi. Bütün bu hallara baxmayaraq, işğal altındakı ərazilər Azərbaycan suveren əraziləri olaraq beynəlxalq hüquqda tanınmışdı. BMT Təhlükəsizlik Şurasının 822, 853, 874 və 884 saylı qətnamələrinin həyata keçirilməsi üzrə aparılan 30 ilə yaxın danışıqlar isə nəticəsiz qalmışdı.
Azərbaycan bu haqsızlığa cavab olaraq 2020-ci ildə II Qarabağ müharibəsini başlatdı. 44 gün davam edən müharibədə Azərbaycan Silahlı Qüvvələri düşməni darmadağın etdi, işğal altındakı torpaqların böyük hissəsini azad etdi. Kəlbəcər, Ağdam və Laçın rayonlarında yerləşən Ermənistan silahlı qüvvələri ilin sonuna qədər ərazidən çıxarıldı. Bununla Azərbaycan BMT qətnamələrini özü yerinə yetirdi və tarixi ədaləti bərpa etdi.
Suverenliyin təmin edilməsində növbəti mühüm addım 2023-cü ilin aprelin 23-də Laçın-Xankəndi yolunda, Həkəri çayının üzərində Ermənistanla sərhəddə nəzarət-buraxılış məntəqəsinin yaradılması oldu. Bu addım Azərbaycan dövlətinin hakimiyyətini və nəzarət funksiyasını tam bərpa etməsi, ərazi bütövlüyünü təmin etməsi baxımından tarixi əhəmiyyət daşıyırdı.
2023-cü ilin sentyabrında isə Qarabağ iqtisadi rayonunda genişmiqyaslı təxribatların qarşısının alınması üçün antiterror əməliyyatı keçirildi. Cəmi 23 saat 43 dəqiqə davam edən əməliyyat nəticəsində qondarma Dağlıq Qarabağ rejimi öz fəaliyyətini dayandırdı və Azərbaycan bütün əraziləri üzərində suverenliyini tam bərpa etdi. Bu əməliyyat ölkəmizin dövlət suverenliyinin təşəkkülündə mühüm mərhələ hesab olunur.
Bütün bu hadisələrin nəticəsi olaraq, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 2024-cü il 19 sentyabr tarixli Sərəncamı ilə hər il sentyabrın 20-si “Dövlət Suverenliyi Günü” kimi qeyd olunur. Bu tarixi gün Azərbaycanın 1991-ci ildə müstəqilliyinin bərpasından sonra davam edən mübarizəsinin rəmzi sonunu, ərazi bütövlüyü və suverenliyin təmin olunmasını simvolizə edir.
Eyni zamanda, Prezidentin 2024-cü il 28 dekabr tarixli Sərəncamı ilə 2025-ci il “Konstitusiya və Suverenlik İli” elan edildi. Bu qərar Azərbaycanın hüquqi və siyasi sistemində suverenliyin və konstitusion əsasların daha da möhkəmləndirilməsini hədəfləyir. Suverenlik və konstitusiya anlayışları dövlətin hüquqi və siyasi dayaqlarını, həmçinin milli kimliyini dünyaya açıq şəkildə təqdim edir.
Bu gün Azərbaycan tam suveren dövlət kimi daxili sabitliyi, ərazi bütövlüyü və toxunulmaz sərhədləri ilə yeni inkişaf mərhələsinə qədəm qoyub. Dövlət suverenliyi xalqımızın ən böyük sərvəti və gələcək nəsillərə miras qoyulacaq tarixi nailiyyətdir.
Dövlət Suverenliyi Günümüz mübarək!
Musavat.com
XƏBƏR LENTİ
20 Sentyabr 2025
19 Sentyabr 2025
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ