Onlayn ictimai-siyasi qəzet
ABŞ tarifləri Azərbaycanın ixracını artıra bilər
“Tariflər Donald Trampın iqtisadi baxışının mərkəzi hissəsidir. Tramp deyir ki, “tarif” onun sevimli sözüdür və uzun müddətdir ki, beynəlxalq azad ticarət sazişlərini tənqid edir. Onun fikrincə, tariflər ABŞ istehlakçılarını daha çox Amerika istehsalı olan mallar almağa həvəsləndirəcək, ölkə iqtisadiyyatını gücləndirəcək və daxil olan vergilərin həcmini artıracaq”.
Musavat.com xəbər verir ki, bu fikirləri Milli Məclisin deputatı Tahir Mirkişili ABŞ prezidenti Donald Trampın dünya ölkələrinə qarşılıqlı tariflərlə bağlı fərmanını şərh edərkən bildirib.
Deputat vurğulayıb ki, Tramp həmçinin Amerikanın “fırıldaqçılar” tərəfindən istifadə edildiyini və əcnəbilər tərəfindən “talan edildiyini” iddia edərək ABŞ-ın idxal etdiyi mallarla digər ölkələrə ixrac etdiyi malların dəyəri arasındakı fərqi azaltmaq istəyir:
“Məsələn, 2024-cü ildə ABŞ-ın Avropa İttifaqı ilə ticarət kəsiri 213 milyard dollar (165 milyard funt sterlinq) olub, Donald Tramp bunu “vəhşilik” adlandırıb. Tramp bu gündən etibarən ABŞ-a gələn bütün idxal mallarına minimum 10%-lik “əsas” tarif tətbiq etdiyini elan edib.
Bununla belə, onun “ən pis cinayətkarlar” kimi təsvir etdiyi bir neçə ölkə Çindən gələn mallara 54% (mövcud 20% daxil olmaqla), Kamboca məhsullarına 49% və Vyetnam idxalına 46% daxil olmaqla daha böyük tariflərlə üzləşəcək. Aİ-dən gələn mallara 20% vergi tutulacaq.
İqtisadçılar arasında geniş konsensus var ki, tariflər ABŞ istehlakçıları üçün idxal olunan mallar üzrə qiymətləri artıracaq. Bəzi firmalar daha az xarici mal idxal etmək qərarına gələ bilər və ya tamamilə dayandıra bilər. Bu da öz növbəsində mövcud olanları daha da bahalı edə bilər. ABŞ-da idxal olunan komponentlərdən istifadə etməklə istehsal olunan malların qiyməti də arta bilər. Məsələn, avtomobil hissələri bir avtomobil tam yığılmazdan əvvəl adətən ABŞ, Meksika və Kanada sərhədlərini dəfələrlə keçir”.
Deputatın sözlərinə görə, baxmayaraq ki, ABŞ-ın Azərbaycanla xarici ticarət dövriyyəsində kəsir mövcud deyil, Amerika xeyrinə profisit mövcuddur, amma ABŞ digər ölkələr kimi Azərbaycandan da idxal olunan məhsullara 10%-lik baza idxal tarifi tətbiq edib:
“İndiyə qədər Azərbaycandan ABŞ-a ixrac olunan məhsullar 0% idxal rüsumu ödəyirdilər. Azərbaycan ABŞ-a daha çox qeyri-neft məhsullatı ixrac edir. Artım dinamikası xeyli yüksəkdir. Tariflər bütün ölkələrə və müxtəlif dərəcələrlə tətbiq olunduğundan onun ölkələrə təsiri də müxtəlif olacaq.
Təhlillər göstərir ki, Azərbaycan məhsullarına ABŞ bazarında rəqib olan ölkələrin bir çoxuna qarşı tətbiq olunan tariflər Azərbaycana tətbiq olunan tariflərdən yüksəkdir. Məsələn, Azərbaycan məhsullarına 10%-lik tarif tətbiq olunsa da, Çindən idxal olunan məhsullara 54%, Avropa İttifaqından 20%, Qazaxıstandan 27%-lik tarif və s. tətbiq olunur. Bu o deməkdir ki, Azərbaycan məhsulları ABŞ bazarlarında digər rəqib ölkələrə nisbətən daha ucuz olacaq. Bu isə ABŞ-a Azərbaycan qeyri-neft məhsulları ixracını artırmaq üçün yaxşı fürsətin yaranması deməkdir”.
Nigar HƏSƏNLİ,
Musavat.com
XƏBƏR LENTİ
04 Aprel 2025
ŞƏRHLƏRŞƏRH YAZ