Rusiyanın ən böyük maye qaz layihəsi olan “Arctic LNG 2”nin xarici səhmdarları - Fransanın TotalEnergies, Çinin CNPC və CNOOC, eləcə də Yaponiyanın Mitsui və JOGMEC konsorsiumu ABŞ-ın sanksiyalarına görə layihədəki razılaşmaları üzrə fors-major elan ediblər.

Musavat.com xəbər verir ki, bu barədə “Kommersant” nəşri Rusiya hökumətindəki mənbələrə istinadən məlumat yayıb. Bu şirkətlərin hər birinin Arctic LNG 2-də 10 faiz payı var. NOVATEK 60 faizə sahibdir. Hər bir səhmdar öz payına mütənasib miqdarda, yəni NOVATEK - ildə 12 milyon ton, xarici səhmdarlar - 2 milyon ton LNG almaq hüququna malikdir. JOGMEC-dən “Kommersant”a bildirilib ki, onlar sanksiyaların “Arctic LNG 2”yə təsirini təhlil etməyə davam edirlər, digər şirkətlər hər hansı açıqlama verməyiblər.

Nəşr qeyd edir ki, bu o deməkdir ki, LNG zavodunun səhmdarları onun maliyyələşdirilməsi və LNG üçün offtake müqavilələrinin yerinə yetirilməsi üzrə öhdəliklərindən imtina edirlər. Eyni zamanda, Çin və Yaponiya şirkətləri ABŞ hakimiyyətinə LNG tədarükünün sanksiyalardan çıxarılmasının mümkünlüyü barədə sual veriblər. Bloomberg daha əvvəl Çin şirkətlərinin belə planları barədə məlumat vermişdi.

"Kommersant" yazır ki, hələlik “Arctic LNG 2” qazı spot bazarda satmağa məcbur olacaq.

Ötən həftə zavodun birinci xətti istehsala başlayıb. “Kommersant” qeyd edir ki, xarici səhmdarların LNG-ni götürməkdən imtina etməsindən sonra layihənin işlək uzunmüddətli müqavilələri yoxdur ki, bu da 9,5 milyard avro həcmində xarici maliyyələşdirmə üzrə defolt təhlükəsi yarada bilər. Bu məbləğin 2,5 milyard avroya qədərini Çin bankları, 4,5 milyard avronu Rusiyanın Sberbank, Qazprombank, VEB.RF və Otkritie bankları verməli idi.

2022-ci ilin sonunda NOVATEK-in rəhbəri Leonid Mixelson, “Arctic LNG 2”nin 6 milyard avro xarici maliyyələşdirməyə nail olduğunu bildirib. Layihənin dəyəri ilkin olaraq 21 milyard dollar qiymətləndirilirdi, lakin 2022-ci ildə Mixelson bunun 22 milyard dollardan çox olacağını deyib. Aİ 2022-ci ildə Rusiyaya LNG avadanlığının tədarükünə qarşı sanksiyalar tətbiq etdikdən sonra layihə enerji təchizatı baxımından dəyişikliklərə məruz qalıb.

ABŞ noyabr ayında “Arctic LNG 2”yə qarşı sanksiyalar tətbiq edib. Bundan əvvəl Murmansk və Kamçatkada mayeləşdirilmiş təbii qazın ötürülməsi terminallarına sahib olan “Arctic Transshipment” MMC, eləcə də layihə podratçılara da sanksiya tətbiq edilib.

Dekabrın 21-də məlum olub ki, NOVATEK ABŞ sanksiyaları səbəbindən bəzi müştərilərinə tədarükdə fors-major vəziyyət elan edib. Şirkət 2024-cü ilin əvvəlində ilk tanker daşınması ilə zavodun 1-ci xəttində istehsala bu ilin sonunda başlamağı planlaşdırırdı.

“İnterfaks”ın mənbələri LNG tədarükü ilə bağlı fors-major vəziyyətin elan edilməsini layihəyə qarşı sanksiyaların tətbiqindən sonra maliyyə və nəqliyyat xidmətlərinin göstərilməsinin onlar üçün risk yarada biləcəyindən ehtiyat edən bankların və gəmi sahiblərinin mövqeyi ilə əlaqələndirir. Mənbələrin bildirdiyinə görə, NOVATEK fors-major vəziyyət elan edərək problemi həll etmək və bununla da çatdırılmalarda gecikmələr zamanı cərimə riskini aradan qaldırmaq üçün hələlik fasilə verib.

Layihənin ticarət sxeminə əsasən, “Arctic LNG 2” LNG-ni öz səhmdarlarına satır, onlar da onu öz mülahizələrinə uyğun olaraq satırlar.

Arctic LNG 2 layihəsi LNG modullarının quraşdırıldığı qravitasiya tipli özüllərdə hər birinin gücü ildə 6,6 milyon ton olan mayeləşdirilmiş təbii qazın istehsalı üçün üç mərhələnin tikintisini nəzərdə tutur.  NOVATEK birinci mərhələni 2023-cü ilin sonuna qədər işə salmağı və 2024-cü ilin birinci rübündə tam gücə çatmağı planlaşdırırdı. İkinci xəttin 2024-cü ildə, üçüncü xəttin isə 2026-cı ildə işə salınması planlaşdırılırdı.

 

Musavat.com