İndiyədək yalnız Rusiya nüvə yanacağı ilə təmin edilən Macarıstanın “Pakş” atom elektrik stansiyasını Fransanın “Framatome” şirkəti də yanacaqla təchiz etməyə başlayacaq.

Musavat.com TASS-a istinadən xəbər verir ki, bu, Framatome şirkətinin rəhbəri Bernard Fontana və AES-in baş direktoru Yanoş Peter Horvatın Macarıstanın energetika naziri Çaba Lantosun iştirakı ilə imzaladığı müqavilədə nəzərdə tutulub.

Budapeştdə mətbuat konfransında çıxış edən Energetika Nazirliyinin dövlət katibi Attila Ştayner bu sazişin bağlanmasını Paks AES-in yanacağın “təchizatı təhlükəsizliyi baxımından mühüm addım” adlandırıb. O, stansiyanın ölkənin enerji balansında mühüm rol oynadığını və hökumətin onun fəaliyyətini daha 20 il uzatmaq niyyətində olduğunu xatırladıb. Öz növbəsində Fontana əmin edib ki, “Framatome” uzunmüddətli perspektivdə atom elektrik stansiyalarına yanacaq tədarükünün diversifikasiyasında iştirak etməyə hazırdır.

Fransa şirkəti ilə müqavilə imzalanması Paksda Rusiya nüvə yanacağının istifadəsindən imtina demək deyil. Stansiyanı idarə edən Macarıstanın MVM enerji korporasiyasının bölməsi və Rosatom uzunmüddətli əməkdaşlığı davam etdirəcək, o cümlədən atom elektrik stansiyalarının yanacaq birləşmələri ilə təchizatı sahəsində.

2022-ci ilə qədər nüvə yanacağı Rusiyadan Ukrayna ərazisindən keçməklə dəmir yolu ilə Paksa çatdırılırdı, lakin bu ölkədə müharibə başlayandan sonra marşrut dəyişdirilməli oldu. İndi xüsusi yük gəmilərlə Qara dəniz üzərindən hərbi gəmilərin mühafizəsi altında Bolqarıstanın Varna limanına daşınır, orada qatara yüklənir, daha sonra Bolqarıstan və Rumıniya vasitəsilə Macarıstana daşınır. Bir qayda olaraq, atom elektrik stansiyaları əvvəlcədən ən azı iki il yanacaq ehtiyatını tədarük edir.

Pakş AES-də Rusiya yanacağı əvəzinə alternativ nüvə yanacağından istifadə imkanları Macarıstanda qanuni şəkildə təsbit olunub. Keçən ilin sonunda Parlament hökumətin təklif etdiyi nüvə enerjisi strategiyasına müvafiq düzəlişi dəstəkləyib. Nazirlər Kabineti qeyd edib ki, Avropa İttifaqının Rosatom-a qarşı sanksiyalar tətbiq etmək cəhdlərini nəzərə alaraq, Rusiyadan kənar mənbələrdən yanacaq əldə etmək imkanına malik olmaq lazımdır.

40 il əvvəl sovet mütəxəssisləri tərəfindən tikilmiş stansiyanın dörd enerji blokunun hazırkı istismar müddəti 2032-2037-ci illərdə başa çatmalı idi, lakin onların ən azı 2052-2057-ci ilə qədər işləməsi gözlənilir. Eyni zamanda Pakşda AES-in ikinci mərhələsinin - Rosatom layihəsi üzrə inşa edilmiş beşinci və altıncı enerji bloklarını işlədəcək Pakş-2 stansiyasının tikintisi davam edir.

 

Musavat.com