ABŞ və Qərbin Ermənistana gəlib, yerləşmək ərəfəsində olması Paşinyan hakimiyyəti üçün əslində, aldadıcı arxayınlıq faktoru da ola bilər... Çünki Rusiya da hələ Ermənistandadır, Kreml bu ölkəni tərk etmək barədə ümumiyyətlə, düşünmür və bu, nəhənglərin savaşı üçün poliqon yarada bilər...

Cənubi Qafqazda ABŞ və Qərbin Rusiya ilə rəqabəti amansız xarakter almağa başlayıb. Belə ki, ABŞ və Qərb son illərdə Rusiyanın bu regiondakı mövqelərinin ciddi şəkildə zəifləməsinə nail ola bilib. Üstəlik, Kremlə qarşı regional təzyiqlərin gücləndirilməsi ilə bağlı proses də intensiv şəkildə davam etdirilir. Və Rusiyanın bütün bunlara müqavimət immunitetinun səviyyəsi şimal nəhənginin bu regiondakı gələcək taleyini müəyyən edə bilər.

Onu da qeyd etmək lazımdır ki, hazırda ABŞ və Qərb Rusiyanı məhz Ermənistan üzərindən sıxışdırmağa çalışır. Rəsmi İrəvan Rusiya əleyhinə Qərbdən gələn bütün təlimat və sifarişləri dərhal yerinə yetirməyə cəhd göstərir. Kreml hələlik Ermənistan probleminə həlledici çıxış yolu tapmaqda çətinlik çəkir. Və bu səbəbdən də, Rusiya üçün regional böhran hər ötən gün daha da dərinləşir.

Maraqlıdır ki, rəsmi İrəvanın Rusiyaya qarşı xəyanət siyasəti Ermənistan ictimai rəyində də açıq mətnlə etiraf olunur. Erməni politoloq David Stepanyan bildirib ki, Ermənistanın KTMT-dan çıxması sadəcə, zamana bağlı məsələdir. Çünki Ermənistan əslində, de-fakto KTMT-nı artıq çoxdan tərk edib. Ermənistanın bu hərbi-siyasi alyansda rəsmi təmsilçiləri də artıq yoxdur və deyəsən, bundan sonra daha heç vaxt olmayacaq: "Bizim hakimiyyət KTMT-dan kənarlaşmaq siyasəti yürüdür və yəqin ki, tezliklə bu, de-yure də baş verəcək".

Erməni hərbi ekspert Ayk Haqapetyan isə vurğulayıb ki, Paşinyan hakimiyyəti ABŞ və Qərbi artıq Ermənistana gətirib, üstəlik, bunu edərkən Rusiya və İrandan icazə almağa ehtiyac duymayıb: "Əvvəlcə Avropa Birliyinin müşahidə missiyası ölkəyə çağırıldı. Ancaq bu müşahidəçilər atəşkəs rejiminə nəzarət etməkdən fərqli vəzifələri icra edirlər. Onların hamısı peşəkar kəşfiyyatçılardır. Rusiya və İran əleyhinə kəşfiyyat məlumatları toplamaqla məşğuldurlar. Müşahidə missiyasının rəhbəri Almaniya xarici kəşfiyyatının keçmiş zabiti, onun müavini isə Fransa xarici kəşfiyyatının zabitidir".

Erməni hərbi ekspert onu da xatırladıb ki, Ermənistan artıq Rusiya və KTMT-ya üzv ölkələrlə bütün əlaqələri birtərəfli olaraq, "dondurub". Onun fikrincə, rəsmi İrəvan tədricən bütün əlaqələrin tamamilə qoparılmasına yönəlik siyasi kurs tutub: "Rəsmi İrəvanın atdığı addımlar konkret siyasi qərarlar əsasında reallaşdırılır. Bütün bunların nəticəsində Ermənistanın böyük itkilərlə üzləşəcəyi də qətiyyən şübhə doğurmur".

Əlbəttə ki, Kremldə bütün bu baş verənlərin əsas hədəfini anlamamış deyillər. Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov vurğulayıb ki, ABŞ və Qərb hazırda Kremlin təsir mexanizmlərini həm Cənubi Qafqazdan, həm də Orta Asiyadan silmək üçün əlindən gələn hər şeyi edir: "Ancaq onlar nəzərə almırlar ki, Rusiyanı bu regionlardan kənarlaşdırmaq üçün yetərincə gücə və imkanlara malik deyillər. Ona görə də, Qərb nə etsə də, öz hədəflərinə heç vaxt çata bilməyəcək".

Maraqlıdır ki, Rusiya prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskov da təxminən oxşar mesajlar verib. Onun fikrincə, Qərb ölkələrinin Rusiyanı bu regionlardan sıxışdırıb, çıxarmaq cəhdləri xüsusi maraqlara bağlıdır: "Qərb bəzi ölkələrlə yalnız öz maraqlarına görə "dostluq" edir. Həmin ölkələrdən Rusiyanı müəyyən bölgələrdən sıxışdırılıb, çıxarılması üçün istifadə etməyə çalışırlar. Biz bu siyasətin perspektivli olduğunu düşünmürük”.

Belə anlaşılır ki, Kremldə nə baş verdiyini tam dəqiqliyi ilə bilirlər. Sadəcə, Rusiyanın bütün bunlara reaksiyasının hələlik adekvat xarakter daşımadığı da inkaredilməz reallıqdır. Hər halda, Rusiyanın indiyə qədər Ermənistana qarşı sərt addımlar atması o qədər də böyük təəccüb doğurmazdı. Halbuki, bu, nəinki baş vermir, əksinə, Ermənistanı Rusiyaya qarşı xəyanətə daha da cəsarətləndirən təmkin nümayiş etdirilir. Və bu, Paşinyan hakimiyyəti tərəfindən də etiraf olunur.

Məsələ ondadır ki, Ermənistan mətbuatı baş nazir Nikol Paşinyanın iştirakı ilə keçirilən bir qapalı toplantı barədə məlumatları yayıb. Həmin məlumatlara görə, rəsmi İrəvan artıq Rusiyadan o qədər də çəkinmir, hətta Kremlin bundan sonra hansısa ölkəni cəzalandıra biləcək gücdə olmadığına əmindir.

Ermənistanda nəşr olunan “Past” qəzetinin iddiasına görə, baş nazir Nikol Paşinyan oktyabr ayında hakim siyasi komandanın qapalı iclasını keçirib. Erməni baş nazir həmin toplantıda Ermənistanın “Qərbə dönüş” adlı mərhələli planını elan edib. Baş nazir Nikol Paşinyan Rusiya ilə tərəfdaşlığın həm indi, həm də bundan sonra Ermənistana heç bir fayda verməyəcəyini vurğulayıb. Ona görə də, Ermənistan üçün yeni strateji tərəfdaşların axtarılmasının vacib olduğunu bildirib. Və o, bu planla bağlı siyasi komandasının tam dəstəyini qazanıb.

Eyni zamanda, erməni baş nazir bundan sonra MDB və KTMT çərçivəsində keçiriləcək tədbirlərdə iştirak etməyəcəyini də dilə gətirib. Baş nazir Nikol Paşinyan Qərb ölkələrinin Ermənistana təklif etdiyi yeni imkanların yaxın vaxtlarda tam şəkildə açıqlanacağını da bildirib. Toplantı iştirakçılarından bəziləri rəsmi İrəvanın Rusiyanın cavab reaksiyasının doğura biləcəyi ağır nəticələrə hazır olub-olmadığı ilə də maraqlanıblar. Ermənistan baş naziri isə heç kimin gözləmədiyi halda, Rusiyanın indi artıq çox zəiflədiyini vurğulayıb. Və Kremlin bundan sonra hansısa ölkəni cəzalandıracaq gücə və imkanlara malik olmadığını bildirib.

Göründüyü kimi, Paşinyan hakimiyyəti Rusiyaya xəyanətin qarşılığında cəzasız qalacağına demək olar ki, arxayındır. İndi rəsmi İrəvan Kremlin verəcəyi reaksiya barədə deyil, Ermənistana yeni beynəlxalq humayədarlar tapmaq barədə düşünür. Halbuki, ABŞ və Qərbin Ermənistana gəlib, yerləşmək ərəfəsində olması Paşinyan hakimiyyəti üçün əslində, aldadıcı arxayınlıq faktoru da ola bilər. Hər halda, unutmaq olmaz ki, Rusiya da Ermənistandadır və Kreml bu ölkəni tərk etmək barədə ümumiyyətlə, düşünmür. Və bu, Ermənistanı nəhənglərin savaş poliqonuna da çevirə bilər.

Elçin XALİDBƏYLİ,
Siyasi ekspert,
"Yeni Müsavat" Media Qrupu