Bilirik ki, depressiya müxtəlif səbəblərdən yarana bilər. İsti yay günləri ilə vidalaşıb soyuq qış fəsllərinə keçdikcə özümüzü daha depressiv, bədbəxt və ya kədərli hiss edə bilərik. Bəs niyə müxtəlif fəsillərdə fərqli psixologiyalarımız olur? Xüsusilə payız aylarında yaşadığımız depressif vəziyyətin səbəbi nədir?

Depressiyada olan bir insan normal mənliyindən daha narahat, ümidsiz və pessimist görünə bilər. Xəstəliyin xroniki hala keçməməsi üçün mütəxəssis psixoloqdan dəstək istəyə bilərsiniz.

Mövsümi depressiya nədir?

Mövsümi depressiya depressiyanın alt növlərindən biri hesab olunur. Xüsusilə fəsillərin dəyişməsindən asılı olaraq baş verir. Fərdlərdə fərqli faktorlar və simptomlar olsa da, mövsümi depressiya olan insanlarda müəyyən ümumi məqamlar var.

Məsələn; Bu tip depressiya adətən hər il eyni vaxtda başlayır və bitir. Depressiyanın fəsildən asılı olaraq meydana gəldiyinin sübutlarından biri də onun izlədiyi prosesdir.

Mövsümi depressiyada simptomların payız aylarında başladığı və qış boyu davam etdiyi müşahidə edilir. İnsanın özünü bədbəxt və zəif adlandırdığı bu tip depressiya fərdi meyllərə görə baş verə bilər və ya bədənimizdəki bəzi hormon balanslarına bağlı olaraq da görülə bilər.

Deyə bilərik ki, dünyada mövsümi depressiya ilə mübarizə aparan bir çox insan var. Dəqiq rəqəm vermək çətin olsa da, müxtəlif fəsillərdən asılı olaraq inkişaf edən depressiyanın iqlimə görə dəyişən müəyyən parametrlərə malik olduğunu söyləmək olar.

Kim risk altındadır?

Mövsüm dəyişikliyinə bağlı olaraq insanın əhval-ruhiyyəsi, enerji səviyyəsi, iştahı, yuxusu və ictimai həyatında dəyişikliklər yaşaması mümkündür. Əslində, bu dəyişikliklər təbii prosesin nəticəsi olsa da, bəzi insanlar normaldan daha çox təsir göstərə bilər. Beləliklə, ümumiyyətlə payız-qış aylarında tətiklənən mövsümi depressiyanı təbii proseslərdən ayırmaq olar. Bəs, kimlər mövsümi depressiya riski altındadır? Mövsümi depressiyada müəyyən hormonal dəyişikliklər meydana gəldiyi üçün bu dəyişikliklərdən çox təsirlənən fərdlərin depressiyaya daha çox meylli olduğu ifadə edilə bilər. Bundan əlavə, müəyyən vitamin çatışmazlığı və ya digər psixoloji və ya fiziki xəstəlikləri olan insanlarda onun inkişaf riski daha yüksək ola bilər.

Mövsümi depressiyaya səbəb nədir?

Mövsümi depressiyanın əsas səbəblərindən bəziləri haqqında danışmaq olar. Bunları aşağıdakı kimi ümumiləşdirmək olar:

Günəş işığının azalması bioloji saata, xüsusən də yuxuya və hormonlara təsir edir

Yenə günəş işığının azalması nəticəsində beyində ifraz olunan kimyəvi maddələrdə dəyişiklik olur və bu vəziyyət depressiyaya yol açır.

Payız ayı təbii olaraq insan təbiətinə kədərləndirici təsir göstərir.

Canlı və parlaq yay aylarının sona çatacağı düşüncəsi depressiv vəziyyətə səbəb olur

Genetik meyllər

Mövsümi depressiyanı mövsümdən asılı olaraq baş verən təbii psixoloji dəyişikliklərdən ayırmaq vacibdir. Yaşanan psixoloji problemlər səbəbiylə bu vəziyyəti təkbaşına həll etmək fərd üçün çətin ola bilər. Xüsusilə depressiya kimi proseslərdə psixoterapiya kimi qarşılıqlı ünsiyyətə əsaslanan üsulların tətbiqi faydalı olacaq.

Mövsümi depressiyaya necə qalib gələ bilərsiniz?

Mövsümi depressiyadan ciddi şəkildə təsirlənirsinizsə və bu vəziyyətdən çıxmağın yollarını axtarırsınızsa, ən yaxşı dəstək mütəxəssis köməyinə müraciət etmək olar. Peşəkar yardımdan əlavə, aşağıdakı praktik təcrübələr mövsümi depressiyaya böyük kömək edə bilər:

Açıq havada gəzintilər etmək

Daha çox gün işığından faydalanmaq üçün pərdələri mümkün qədər açıq saxlayın

Şən sosial mühitlərdə olmaq

Hobbi ilə məşğul olmaq və vaxtdan səmərəli istifadə etmək

Özünüzə vaxt ayırın

Düzgün və balanslı bir pəhriz tətbiq etmək

Fərqli perspektivlər inkişaf etdirərək standart düşüncədən uzaqlaşmaq

İdman və meditasiya kimi həm psixoloji, həm də fiziki istirahəti dəstəkləyəcək fəaliyyətlərlə məşğul olmaq

Pozitiv düşüncə və özünə inam üzərində işləmək

Mövsümi depressiyanı aradan qaldırmaq üçün mütəxəssis yardımı almaq və müəyyən motivasiya mənbələrindən şəxsən faydalanmaq mümkündür. Günəş işığına çıxışın azalması nəticəsində bioloji və psixoloji təsirlərlə ortaya çıxan mövsümi depressiya adətən oxşar dövrlərdə təkrarlanır.