Benito Amilkare Andrea Mussolini 29 iyul 1883-cü ildə İtaliyanın şimalındakı Predappio şəhərində anadan olub. Atası dəmirçi idi. Bölgədə məşğulluq perspektivləri zəif idi, buna görə 1902-ci ildə Mussolini İsveçrəyə köçdü və burada sosialist siyasətinə qarışdı. 1904-cü ildə İtaliyaya qayıtdı. Sosialist mətbuatında jurnalist kimi çalışdı. Sonra Piccolo Duce (Kiçik Lider) ləqəbini aldı. Mussolini Birinci Dünya müharibəsinin əvvəlində sosialistlərə qarşı düşmüşdü, çünki qəzet səhifələrindən italyanları Antanta tərəfini tutmağa çağırmışdı. Cəbhədən qayıdan və siyasi baxışlarını yenidən nəzərdən keçirən Mussolini 1919-cu ilin martında bir çox işsiz müharibə veteranının dəstəyi ilə güclənərək Faşist Partiyasını qurdu. O, onları Qara Köynəklilər kimi tanınan silahlı dəstələr şəklində təşkil etdi. Mussolini 1921-ci ildə Faşist Partiyası koalisiya hökumətinə dəvət edildi.

Romaya yürüş

1922-ci ilin oktyabrına qədər İtaliya sanki siyasi xaosa sürüklənirdi. Qara Köynəklilər Roma üzərinə yürüş etdilər. Mussolini özünü asayişi bərpa etməyə qadir olan yeganə insan kimi göstərdi. Kral Viktor Emmanuel Mussolinini hökumət qurmağa çağırdı. Mussolini tədricən demokratik hökumət institutlarının üstündən xətt çəkdi. 1925-ci ildə "İl Duce" titulunu alaraq özünü diktator elan etdi. O, İtaliyanı böyük Avropa dövləti kimi bərpa etməyə cəhd göstərməyə başladı. Rejim güclü dövlət nəzarəti və Mussolini şəxsiyyətinə pərəstiş ilə bir yerdə idi.

"Mussolini həmişə haqlıdır"

Diktatorların bacardığı ən gözəl işlərdən biri hadisələri xalqa faciəvi formada çatdırmaq idi. Siyasətçilərin xalqın gözü qarşısında "hamımız acından öləcəyik" deməyi səfeh düşüncə kimi görünə bilər, amma Mussolini bu fürsətdən kifayət qədər layiqincə istifadə edə bildi. Faşist hərəkatları tez-tez demokratik vasitələrlə hakimiyyətə gəlsələr də, bu onların demokratiyaya sadiq qalacağı mənasına gəlmir. Faşistlər liberalizmi vaxtı keçmiş, uğursuz ideologiya hesab edirlər.

Artıq faşizm ideologiya yox, siyasi qüvvə idi, amma Mussolini demokratiyanın qanunlarına uyğun hərəkət etməyəcəkdi. Seçkilərdə xalqın dəstəyi ilə seçilən Mussolinidən xalq uğurlu islahat gözlədiyi halda o, tam əksini etdi. Faşizmi sadəcə ideologiya yox, siyasi qüvvəyə çevirə bildi. Bütün demokratik cəmiyyətlərin əsas dayağı olan azad məhkəmə və hüquq sistemi ləğv edildi. Bununla da o, açıq formada parlamentdə diktatorluğunun başladığını elan etdi. Mussolini növbəti iki ildə İtaliyadakı digər demokratik qurumları da sistemli şəkildə yox etdi. Mediadakı senzura artdı. Bütün mənfi xəbərlər qadağan edildi. Faşizmin 10 əmrindən biri belə idi: "Mussolini həmişə haqlıdır". Mussolinin hərəkətləri və nitqləri getdikcə daha çox yayılırdı.

İki diktator bir arada