Ukrayna savaşı artıq qlobal savaşa çevrilmək üzrədir. Belə ki, bu ehtimala reallıq görüntüləri verən kifayət qədər hərbi-siyasi əlamətlər mövcuddur. Xüsusilə də, ABŞ prezidenti Co Baydenin Ukraynaya Rusiyanın dərinliklərinə uzaqmənzilli raketlərlə zərbə endirmək icazəsi verməsi dünyanı böyük fəlakətə daha çox yaxınlaşdırmış oldu. Rəsmi Kiyev artıq Ağ Ev sahibinin bu təhlükəli icazəsindən istifadə etməyə başlayıb. Və bu baxımdan, əksər dövlətlərin qlobal savaşa hazırlıq prosesinə start vermələri qətiyyən təəccüblü deyil.
Onu da qeyd etmək lazımdır ki, prezident Co Baydenin həmin qərarı hazırda Fransa başda olmaqla, bəzi NATO ölkələri tərəfindən də birmənalı şəkildə dəstəklənir. Böyük ehtimalla Ukrayna savaşının uzadılmasında maraqlı olan bəzi dünya gücləri NATO-nun Rusiya ilə silahlı qarşıdurmaya qərar verməsinə cəhd göstərəcəklər. Çünki Fransa kimi bəzi NATO ölkələrinin bu istiqamətdə addımlar atmağa cəhd göstərməsi belə bir təhlükənin mövcudluğunu iddia etməyə əsas verir. Və bu baxımdan, indi bütün əlamətlərin məhz yaxınlaşmaqda olan qlobal savaş təhlükəsindən xəbər verdiyi qətiyyən şübhə doğurmur.
Digər tərəfdən, Rusiya siyasi dairələri də qlobal savaş barədə açıq xəbərdarlıq mesajları verməyə başlayıblar. Xüsusilə də, prezident Vladimir Putin və yaxın ətrafı Ağ Ev sahibi Co Baydenin Ukraynaya Rusiyanın dərinliklərinə zərbə icazəsi verməklə, üçüncü dünya müharibəsinin başlanmasına səbəb yaratdığını birmənalı şəkildə vurğulayır. Üstəlik, Kreml üçüncü dünya müharibəsi ilə yanaşı, nüvə savaşına hazırlaşdığını da qətiyyən gizlətmir. Və bu, Rusiyanın NATO-nun da iştirak etdiyi üçüncü dünya savaşında qələbə şansının olmadığı qənaətinə gəlinməsi anlamı daşıyır.
Məsələ ondadır ki, Kremldə Ukrayna savaşının öz arealını genişləndirəcəyi təqdirdə, Rusiyanın hərbi və iqtisadi resurslarının müdafiə olunmaq üçün yetərli olmadığını tam dəqiqliyi ilə bilirlər. Ona görə də, Kreml yeni nüvə doktrinasını qəbul etməklə, taleyüklü durumda nüvə silahına sığınmaq niyyətini biruzə verir. Rusiyanın yeni nüvə doktrinasına görə, düşmən ölkələrə bu silahla zərbə endirmək üçün artıq parlamentdən razılıq almağa ehtiyac qalmayıb. Və prezident Vladimir Putin bu barədə indi özü təkbaşına qərar vermək, nüvə düyməsini hərəkətə gətirmək hüququ qazanıb.
Əslində, Kremlin nüvə faktorunu ön plana çəkməsi ABŞ və Qərbdə istər-istəməz narahatlıq döğurmaqdadır. Çünki Rusiyanın nüvə başlıqlarının ümumi sayı NATO-nun əlində olduğundan daha çoxdur. Bu səbəbdən də, Rusiyanın nüvə savaşında qlobal düşmənlərinə dağıdıcı fəlakət ssenarisi vəd etmək imkanları Qərb siyasi dairələrində təlaş yaradır. Və bu baxımdan, belə reallıqların olduğu bir situasiyada Ukrayna savaşının qlobal müharibəyə çevrilməsinə yol aça biləcək addımların atılmasının özü də təəccüb doğurur.
Maraqlıdır ki, son vaxtlar üçüncü dünya müharibəsinin nə vaxt başlayacağı ilə bağlı ehtimalların artıq aktual olmadığını düşünənlərin sayı artmaqdadır. Belə düşünənlərin böyük əksəriyyəti üçüncü dünya savaşının başlanma vaxtının məhz həm Ukraynaya NATO-nun, həm də Rusiyaya İran və Şimali Koreyanın silah-sursat yardımı göstərdiyi zamandan hesablanmasını daha doğru hesab edirlər. Və onların fikrincə, indi üçüncü dünya müharibəsinin yalnız açıq şəkildə aktiv fazaya keçmək üzrə olduğundan danışmaq olar.
Bu barədə daha bir önəmli iddiaya Ukraynanın keçmiş müdafiə naziri, hazırda ölkəsinin Böyük Britaniyadakı səfiri olan Valeri Zalujnı müəlliflik edirb. Onun fikrincə, “Rusiyanın avtokratik müttəfiqlərini (İran və Şimali Koreya) Ukraynadakı müharibəyə birbaşa cəlb etməsindən sonra üçüncü dünya müharibəsini başlamış hesab etmək olar". Valeri Zalujnı hesab edir ki, 2024-cü ildə birmənalı şəkildə üçüncü dünya müharibəsinin başladığını elan etmək mümkündür.
Ukraynalı səfirin dediyinə görə, Ukraynaya qarşı Şimali Koreya ordusundan, raketlərindən, İranın PUA-larından, Çinin verdiyi hissələr əsasında Rusiyada hazırlanan hərbi texnikadan istifadə olunur. Ona görə də, bütün bu amillərin hamısı dünya müharibəsinin başlandığını və bəşəriyyətin buna hazırlaşmalı olduğunu deməyə əsas verir: “Uzun müddətdir ki, gözlənilən savaş artıq başlayıb. Amma Tanrının özü tək Ukraynaya deyil, bütün dünyaya indi baş verənlərdən daha düzgün nəticə çıxarmaq üçün şanslar da verir".
Digər tərəfdən, Valeri Zalujnı Ukraynanın müttəfiqlərini – ABŞ və Qərbi ittiham etməyi də unutmuyıb. Onun fikrincə, hazırda Rusiya və hərbi müttəfiqlərini dayandırmaq hələlik mümkündür. Ancaq nədənsə Ukraynanın hərbi-siyasi tərəfdaşları bunu başa düşmək istəmirlər: "Aydındır ki, Ukraynanın onsuz da hədsiz çox düşməni var. Ukrayna müasir texnologiya sayəsində mövcudluğunu saxlaya bilər. Ancaq Rusiya ilə savaşda təkbaşına qalib gələ bilib-bilməyəcəyi hələlik məlum deyil. Hazırda məlum olan yalnız odur ki, üçüncü dünya müharibəsi artıq başladı”.
Göründüyü kimi, hazırda baş verənlərə yanaşma tərzi sensasion xarakter daşıyır. Üstəlik, mövcud situasiyada təhlükəli məzmun almaqla yanaşı, böyük fəlakətin çox da uzaqda olmadığını göstərir. Çünki Ukrayna savaşı ətrafında yaranmış situasiya hər an nəzarətdən çıxa bilər. Əgər, bu, baş verərsə, artıq başlandığı iddia edilən üçüncü dünya müharibəsinin mütləq nüvə savaşına çevriləcəyini elə indidən təxmin etmək mümkündür. Və bu, insan övladının yaşadığı yeganə planetin od tutub yanmasına, yaxud da “alov topu”na çevrilmə təhlükəsinə yol aça bilər.
Elçin XALİDBƏYLİ,
Siyasi ekspert,
“Yeni Müsavat” Media Qrupu