Ekspert: “Bəzi dövlətlər özlərinin siyasi maraqlarına görə Avropa İttifaqının ümumi maraqlarını qurban vermək istəyirlər, lakin...”

Bir neçə gün əvvəl Avropa Parlamentinin (AP) üzvləri Strasburqda keçirilən plenar iclasda Aİ-ni Dağlıq Qarabağdakı hadisələrə görə Azərbaycana qarşı sanksiyalar tətbiq etməyə və Azərbaycandan qaz idxalından asılılığı azaltmağa çağıran qeyri-hüquqi qüvvəyə malik qətnamə qəbul ediblər.

Qərarla bağlı dərc olunan sənəddə deyilir ki, “Avropa Parlamenti Aİ və onun üzv dövlətlərini Dağlıq Qarabağda çoxsaylı atəşkəs pozuntularına və insan hüquqlarının pozulmasına görə məsuliyyət daşıyan Azərbaycan hökumətindəki şəxslərə qarşı sanksiyalar tətbiq etməyə çağırır”. Sənəddə parlamentarilər “Aİ-nin xarici siyasət üzrə ali nümayəndəsini Azərbaycan Dağlıq Qarabağdakı erməni əhalisinin hüquqlarına və təhlükəsizliyinə "hörmət etmək" üçün real iradə nümayiş etdirənə qədər Azərbaycanla assosiasiya sazişinin yenilənməsi üzrə danışıqları dayandırmağa" çağırıblar. Avropa Parlamenti öz qərarında vurğulayıb ki, Bakının Ermənistanla münasibətlərində gərginliyin dərinləşəcəyi təqdirdə Aİ “Azərbaycandan qaz asılılığını azaltmalı” və Azərbaycandan “neft və qaz idxalını tamamilə dayandırmalıdır”.

Bəs bu kimi sanksiyalar effektiv nəticə verə bilərmi? Rusiyaya qarşı sanksiyalardan ciddi zərər çəkən Avropa ölkələri  Azərbaycanın enerjidaşıyıcılarına sanksiya tətbiq edərək “öz ayağına güllə atarmı?”

Xəyal Bəşirov

Politoloq Xəyal Bəşirov “Yeni Müsavat”a bildirdi ki, əslində Avropa İttifaqına üzv dövlətlər Azərbaycana münasibətdə fərqli fikirdədir. Yəni heç də dövlətlərin hamısı anti-Azərbaycan mövqeyində deyillər: "Fransa, Almaniya və bəzi ölkələri istisna etsək, Avropa İttifaqına üzv dövlətlər onlar kimi düşünmür, Azərbaycanla münasibətlərin pisləşməsində deyil, inkişaf etdirilməsində maraqlıdırlar. Azərbaycan tərəfinin yürütdüyü siyasət ondan ibarətdir ki, beynəlxalq təşkilatlarla, o cümlədən Avropa İttifaqı ilə, ittifaqa üzv dövlətlərlə münasibətlərini davam etdirsin, mümkün olduğu həddə inkişaf etdirsin. Avropa İttifaqının Ukrayna müharibəsinə görə Rusiya qazından imtina etməsindən sonra Azərbaycanla münasibətlərdə də bu siyasəti tətbiq etməsi Avropa İttifaqına üzv bir çox dövlətlərin iqtisadiyyatı üçün intihar demək olar. Biz bilirik ki, Avropa İttifaqına üzv dövlətlər Rusiya-Ukrayna müharibəsinə görə Rusiyanın enerji resurslarından imtina etməkdə heç də yekdil deyildilər. Bəzi dövlətlər belə bir qərarın Avropa İttifaqının iqtisadiyyatına dəhşətli zərər vuracağını əsas göstərirdilər. Onların narahatlıqları əsaslı idi və bu gün Avropada çox ciddi iqtisadi, enerji problemi hökm sürür. Ona görə də belə bir mənfi təcrübə ortada ola-ola Azərbaycanın da enerji resurslarından imtina çağırışlarının dövlətlər tərəfindən qəbul edilməsi ehtimalı ya yoxdur, ya da sıfıra yaxındır”.

Ekspert qeyd etdi ki, Azərbaycanın əhəmiyyəti təkcə həm də Orta dəhliz boyunca enerji layihələrinin işlək vəziyyətdə olmasının əsas təminatçısı olmasındadır. Avropa dövlətləri yəqin ki, Orta dəhlizin işlək vəziyyətinin iflic vəziyyətlə əvəzlənməsini də istəməzlər. Bunu istəmək Avropa İttifaqının növbəti enerji damarının kəsilməsi demək olar: “Ona görə də sanksiya çağırışlarına əhəmiyyət veriləcəyini düşünmürəm. Bəzi dövlətlər özlərinin siyasi maraqlarına görə Avropa İttifaqının ümumi maraqlarını qurban vermək istəyirlər. Lakin ittifaqa üzv dövlətlərin bir çoxu buna imkan verməzlər. Onlar haqlı olaraq hesab edirlər ki, Azərbaycanın enerji resurslarına qarşı sanksiyalar daha çox onların özünə zərbə vurmuş olar. Onu da nəzərə almaq lazımdır ki, Avropa dövlətlərinin bir çoxu eyni zamanda Azərbaycanla ikitərəfli əməkdaşlıq münasibətlərinə malikdir. Bu münasibətlərin əsasında çoxsaylı ikitərəfli müqavilələr imzalanıb. Bu müqavilələr işlək vəziyyətdədir və hər iki tərəfə qazanc gətirir. Həmin dövlətlər bu əlaqələri, imzalanmış müqavilələr əsasında əməkdaşlığı zərbə altına alacaq addımlara getməzlər. Onlar özləri də əslində fərqindədirlər ki, Fransa kimi dövlətlərin, Avropa Parlamentindəki ermənipərəst qüvvələrin Azərbaycana qarşı irəli sürdüyü iddialar əsassızdır, reallıqlardan uzaqdır. Əsassız iddialarla Azərbaycanla enerji əməkdaşlığına qarşı addımlara getmək absurd olardı. Azərbaycanı "enerji silahı" ilə vurmağı düşünənlər uğursuz yol seçiblər. Bununla Azərbaycanı haqq yolundan döndərə bilməzlər".

Etibar SEYİDAĞA,
“Yeni Müsavat”